โรคแม่ทำ
ลูกดิฉันเป็นหวัดมีน้ำมูกไหล ไอ ตัวร้อน เป็นไข้ เป็นๆ หายๆ ประมาณ 2-3 สัปดาห์ก็จะเริ่มเป็นใหม่ อยากทราบว่าลูกของดิฉันเป็นหวัดสมัยใหม่ หรือหวัดธรรมดา จะรักษาอย่างไร
ผู้ถาม สุนิสา/เพชรบูรณ์
ผู้ตอบ นพ.สมอาจ วงษ์ขมทอง
ถาม
ดิฉันมีปัญหาจะเรียนถามเกี่ยวกับโรคหวัดของเด็กเล็ก อายุตั้งแต่ 0-5 ปี ทำไมจึงเป็นๆ หายๆ ตลอดปี อยากทราบสาเหตุที่เป็น อาการทั่วไป และวิธีรักษา ดิฉันอ่านหนังสือ โรคแม่ทำ แล้วก็สับสนในเรื่องหวัดสมัยใหม่กับหวัดธรรมดา
ลูกสาวของดิฉันปัจจุบันอายุ 11 เดือน เริ่มเป็นหวัดมีน้ำมูกไหล ไอ ตัวร้อน เป็นไข้ ตอนอายุได้ 4 เดือนเป็นๆ หายๆ ประมาณ 2-3 สัปดาห์ก็จะเริ่มเป็นใหม่ มีอาการตัวร้อนเมื่อกินยาลดไข้ก็จะหาย แต่อาการน้ำมูกไหลกับไอจะไม่หาย
ตอนกลางวันจะมีน้ำมูกไหลตลอดเวลา ตอนกลางคืนน้ำมูกไม่ไหล แต่ตอนดึกๆ ตี 1-2 จะไอ ร้องไห้กวน ไอแบบมีเสมหะติดอยู่ในคอ แล้วเริ่มมีน้ำมูกไหล ลักษณะน้ำมูกข้นขาว ถ้าหลับประมาณ 30 นาที น้ำมูกไม่ไหล หายใจสะดวกขึ้น พอรุ่งเช้าไม่มีน้ำมูก แต่ตอนสายประมาณ 7-8 นาฬิกาเริ่มมีน้ำมูกใสๆ ไหลตลอดเวลา เวลาจามน้ำมูกที่ไหลจะมีลักษณะข้น กินยาลดน้ำมูก และยาแก้ไอแล้วก็ไม่หาย ตอนนี้กำลังเป็นอยู่ เริ่มมีอาการตั้งแต่วันที่ 11 ดิฉันพาไปหาหมอ หมอให้กินยาลดน้ำมูก แก้ไอ แก้อักเสบ ก็ยังไม่หายสักที
ตามที่ดิฉันเล่าอาการมานี้ลูกของดิฉันเป็นหวัดสมัยใหม่หรือหวัดธรรมดา และจะรักษาอย่างไรดี ถ้ามีหนังสือเกี่ยวกับโรคหวัดกรุณาแนะนำด้วย
ตอบ
เด็กที่เป็นหวัดสมัยใหม่หรือหวัดอารยธรรมที่ปรากฏในหนังสือ โรคแม่ทำ นั้น หมายถึง เด็กที่มีอาการน้ำมูกไหล ตัวร้อนอยู่เป็นประจำ โดยไม่เกี่ยวเนื่องกับการติดเชื้อใดๆ แต่เกิดจากสภาวะที่ระบบประสาทอัตโนมัติที่ควบคุมระบบการทำงานของเด็กนั้นเสียสมดุล ซึ่งมักจะเกิดกับเด็กที่เติบโตในสภาพที่แม่มีความเครียดสูงในการเลี้ยงดูเด็ก และอาการดังกล่าวจะหายไปเมื่อเด็กรู้สึกสบายใจ
ส่วนหวัดธรรมดานั้น เกิดจากการที่เด็กติดเชื้อไวรัสจากการที่ภูมิต้านทานลดต่ำลง ซึ่งจะเกี่ยวพันกับสภาพทางกายภาพ (เช่น อากาศหนาว นอนหลับไม่เพียงพอ หรือกินอาหารไม่เพียงพอ เป็นต้น) มากกว่าสภาพทางจิตใจ
อาการของหวัด 2 ประเภทนี้คล้ายกันมาก เพียงแต่เด็กที่เป็นหวัดสมัยใหม่ในระยะที่ไม่มีอาการจะแข็งแรงเหมือนกับเด็กปกติทุกประการ แต่เด็กที่เป็นหวัดธรรมดาจะซึมและมีกิจกรรมน้อยลงจนกว่าหวัดจะหายดี
ในกรณีลูกของคุณนั้น เด็กไอ มีเสมหะในลำคอ และมีน้ำมูกข้นๆ ด้วย ซึ่งจำเป็นต้องนึกถึงโรคติดเชื้อทางเดินหายใจอื่นๆ ด้วย แต่ถ้าไปพบหมอกี่ครั้งแล้วก็ไม่หาย โดยที่หมอไม่คิดว่าจะเป็นโรคหลอดลมอักเสบ โรคหืด วัณโรค หรือโรคติดเชื้ออื่นๆ ที่ร้ายแรง ก็ควรจะนึกถึงโรคแม่ทำเอาไว้ ลองคิดดูซิว่าคุณเป็นคนขี้กังวลหรือเปล่า คุณประคบประหงมลูกจนเกินควรหรือเปล่า เป็นต้น บางทีสิ่งนี้อาจเป็นสาเหตุของโรคหวัดของลูกคุณก็ได้ การเลี้ยงดูลูกที่พอดีๆ ไม่ขาดไม่เกิน คือ ยาที่ดีที่สุดในการรักษาโรคหวัดเรื้อรังเช่นนี้