ยุทธนาวีที่แม่น้ำ
ประเทศของผมมีแม่น้ำสำคัญที่สุดในโลกอยู่สายหนึ่งครับ ชื่อว่า แม่น้ำลำไส้ แม่น้ำของผมนี้ก็คงสกปรกเหมือนกับแม่น้ำแม่กลองนั่นแหละครับ มีแม่น้ำก็ต้องมี ปากน้ำ แต่ปากน้ำของผมนี่แปลก แทนที่จะเป็นส่วนที่น้ำไหลลงสู่ทะเล ปากน้ำของผมกลับกลายเป็นต้นกำเนิดน้ำ ครับ ก็ปาก นั่นเองล่ะครับ ผมจะเรียกปากว่าอย่างอื่น แล้วเรียกกันว่าปากกระไรได้
แม่น้ำลำไส้ของผมยาวประมาณ 20 ฟุต คดเคี้ยวไปมา อัดแน่นอยู่ในส่วนที่คุณเรียกว่า ท้อง หรือ พุง ซึ่งมีความกว้าง ความยาวไม่เกิน 2 คืบ มีความหนาเพียงคืบเดียว แถมยังมี ตับ ม้าม อยู่อีกด้วย คุณลองตามผมมาซิครับ ผมจะพาชมแม่น้ำลำไส้ฟรี ๆ
ปากน้ำ ก็คือส่วนของปาก ประกอบด้วย ลิ้น ฟัน เหงือก ช่องปาก เวลาคุณอ้าปากเต็มที่จะเห็นลิ้นไก่ สองข้างลิ้นไก่เป็นต่อมทอนซิล ซึ่งศัตรูของผมคงเล่าให้คุณฟังไปแล้วในภาคจ้าวโรค พอเลยส่วนของท่อมทอนซิลไป คุณก็จะมองไม่เห็น บริเวณนี้เป็นส่วนที่สนามบินตัดกับแม่น้ำพอดี (สงครามโรค-ตอนสนามบิน) ส่วนของแม่น้ำจะอ้อมไปด้านหลัง แต่ส่วนของหลอดลม อ้อมไปด้านหน้า ส่วนของแม่น้ำตอนนี้ จะตรง ไม่คดเคี้ยว และแคบ เป็นตอนที่เรียกว่า หลอดอาหาร ซึ่งจะยาวตั้งแต่ลำคอจนถึงลิ้นปี่
ต่อจากหลอดอาหาร แม่น้ำก็จะกว้างออก นับว่าเป็นตอนที่กว้างที่สุด ก็ว่าได้ กลายเป็นตอนที่เรียกว่า กระเพาะเหมือน ๆ กับกระเพาะหมูนั่นแหละครับ (รูป 1)
ต่อจากกระเพาะอาหาร ก็จะเป็นตอนที่แคบลงอีก เรียกว่า ลำไส้เล็กส่วนต้น ซึ่งจะมีท่อน้ำดีจากถุงน้ำดีและจากตับมาเชื่อมต่อ และมีท่อจากตับอ่อนมาเปิดในบริเวณใกล้กัน ทั้งกระเพาะและสำไส้ส่วนต้น มีหน้าที่สำคัญ คือ การย่อยอาหาร
ต่อไปจะเป็น ลำไส้เล็กส่วนกลาง และ ส่วนปลาย ซึ่งจะเป็นตอนที่คดเคี้ยวมากที่สุด และมีพื้นที่มากที่สุด มีหน้าที่สำคัญ คือ การดูดซึมอาหาร
จากลำไส้เล็กส่วนปลาย ก็จะมีทางเปิดเข้าลำไส้ใหญ่ซึ่งเป็นส่วนที่แม่น้ำจะกว้างกว่าลำไส้ เล็กมีรูปร่างคล้ายเลข 7 ส่วนตรงหัวเลข 7 จะเป็นส่วนที่เชื่อมกับลำไส้เล็ก ใกล้ ๆ กันนั้นจะมีไส้ติ่ง ที่มันชอบอักเสบบ่อย ๆ ทำให้ใครต่อใครต้องไปผ่าตัดทิ้งกันเป็นแถว ๆ ลำไส้ใหญ่มีหน้าที่สำคัญ คือ การดูดน้ำจากกากอาหารที่ถูกขับจากลำไส้เล็กและเป็นที่สะสมอึอีกด้วย พอมีมากพอควรก็จะกระตุ้นโดยจำนวนอึ ทำให้ผู้เป็นเจ้าของ รู้สึกปวดท้อง ไปถ่ายอึทิ้ง อึก็จะเดินทางผ่านหางเลข 7 ลงไปสู่ ลำไส้ใหญ่ส่วนสุดท้าย และออกไปสู่ภายนอกตรงช่องอึ หรือก้นหลัง ซึ่งถ้าเรียกจริงๆ ก็น่าจะเป็นปากน้ำนะครับ แต่ผมขืนเรียกก้นว่าปาก ใครๆ คงหาว่าสติสตังไม่ดีเป็นแน่
ผมเขียนถึงตรงนี้ ผมก็ได้ยินข่าวจากวิทยุในโรงพยาบาลแจ้ว ๆ ว่า พระภิกษุวัดหนึ่งรับนิมนต์ไปฉันเพล ขากลับดื่มน้ำอัดลมแถว ๆ ชลบุรี หลังจากนั้นไม่ถึงชั่วโมงก็เกิดอาการท้องร่วงอย่างรุนแรง จนต้องเข้าโรงพยาบาลเป็นแถว ๆ ข่าวบอกว่าเป็นอหิวาตกโรคเสียด้วย
ผมเจ็บใจเหลือเกิน พูดอยู่ได้ ผมกำลังจะตายอยู่แล้ว เจ้าตัวอหิวาต์มันกำลังวิ่งยั้วเยี้ยเต็มแม่น้ำลำไส้ของผมหมด ใช่แล้วครับ ผมก็คือส่วนหนึ่งของแม่น้ำลำไส้ของพระภิกษุหนุ่มรูปหนึ่งในข่าวนั่นแหละครับ
ความจริงมีอยู่ว่า เจ้านายของผมพระคุณเจ้าท่านเดินทางเหนื่อย ๆ คุณต๋อย เธอก็ถวายน้ำหวานใส่น้ำแข็ง เย็นเจี๊ยบน่าชื่นใจ ให้ท่านดื่ม ท่านก็ดื่มจนหมดแก้วเลย พระบางรูปดื่มถึง 2 แก้ว คุณต๋อยเธอเป็นคนชบทำบุญ แต่เธอไม่ค่อยรู้จักจ้าวโรค คงเป็นเพราะเธอไม่เคยอ่าน “หมอชาวบ้าน” เธอตื่นเช้าก็เข้าห้องน้ำปล่อยทุกข์ แต่เธอไม่ได้ล้างมือด้วยสบู่ พอเธอทำธุระของเธอเสร็จ คุณเธอก็ไปชงน้ำหวานใส่ขวดโหลใบใหญ่ไว้ เผอิญคุณต๋อยเธอเป็นคนประเภทที่เขาเรียกว่า ตัวนำเชื้อโรค คือเธอมีเชื้ออหิวาต์จำนวนน้อย ๆ อยู่ในลำไส้ของเธอ และร่างกายของเธอก็จัดระบบควบคุมไว้ได้โดยที่เธอไม่เกิดโรค เจ้าอหิวาต์ติดมือคุณต๋อย และลงไปในน้ำหวานที่เธอเตรียมไว้
อันที่จริงอหิวาต์ตกลงไปไม่กี่ตัวหรอกครับ แต่น้ำหวานเป็นอาหารที่ดีสำหรับเจ้าอหิวาต์ มันจะกินจนอิ่มปี๋ครับ พออิ่มก็จะเริ่มแบ่งตัวขยายพันธุ์ทันที พอตกถึงเย็นก็จะมีจำนวนเป็นร้อย ๆ ล้านตัวทีเดียวครับ คุณต๋อยเธอไม่ได้เก็บน้ำหวานในตู้เย็น เพราะไม่มีตู้เย็นจะใส่ แล้วเธอก็คิดว่าทำไมน้ำหวานเข้มข้นในขวด (หัวน้ำหวาน) ไม่เห็นต้องเก็บตู้เย็นเลยก็ไม่เสีย ชงแล้วก็ต้องไม่เสียเหมือนกัน เพราะยังไม่ทันจะข้ามคืนเลย ครับ น้ำหวานเข้มข้น เสียได้ยาก เพราะแบคทีเรียเจริญในน้ำหวานที่เข้มข้นจริง ๆ ไม่ได้ แต่ในน้ำหวานเจือจางขนาดที่คนกินได้ แบคทีเรียขึ้นได้ดีครับ เพียงไม่ถึงชั่วโมงก็เป็นร้อยล้านตัวทีเดียว
ตอนที่พระคุณเจ้า นายของผมจะดื่มน้ำหวาน ผมร้องห้ามจนสุดเสียง แต่พระคุณเจ้าท่านไม่ได้ยินดื่มเข้าไปจนได้ ผมแทบเป็นลม เกิดเรื่องแน่ ๆ ครับ คราวนี้ สงครามกำลังจะเกิดแล้ว เป็นสงครามทางทะเลที่ยิ่งใหญ่กว่ายุทธนาวีครั้งใด ๆ เสียอีก เพราะเจ้านายผมดื่มเอาอหิวาตกโรคเข้าไปถึงร้อยล้านตัว
ขณะนี้อหิวาต์ถึงสนามรบที่สำคัญแล้วครับ ยุทธนาวีที่กระเพาะ พอน้ำหวานตกถึงท้อง กระเพาะก็เริ่มหลั่งน้ำย่อยออกมาโดยอัตโนมัติ น้ำย่อยนี้ส่วนหนึ่งประกอบด้วยกรดเกลือ กระเพาะเริ่มเขย่า ๆ ไปมาให้กรดเคล้ากับอาหาร ในเวลาเดียวกันก็คลุกเคล้ากับเจ้าตัวอหิวาต์ด้วย มีอหิวาต์เป็นล้าน ๆ ตัวตายไป เพราะถูกน้ำกรดสาดหน้า บางตัวก็เสียโฉมพิการไปก็มี ผมอยากจะตีกระเพาะเสียจริง ๆ น่าจะจับเขย่า ๆ ให้ตายเสียให้หมด แต่ความจริง อหิวาต์มีมากเกินกว่าที่กระเพาะจะกำจัดได้ กระเพาะก็บีบตัวไล่เอาทั้งอาหารและอหิวาต์เข้าไปในลำไส้เล็กส่วนต้น ที่บริเวณนี้มีน้ำกรดเจือจางมาก แถมยังมีน้ำย่อยอื่น ๆ มาประกอบ ทำให้สภาพกรดน้อยลง และเริ่มกลายเป็นด่าง ซึ่งเป็นภาวะที่อหิวาต์ชอบมากครับ ตัวที่รอดตายจากสนามรบก็หายเหนื่อย ตัวที่พิการไปบ้าง พอที่จะรักษาหาย ก็หายวันหายคืน เมื่อมีสภาพดี อาหารดี ก็มีการแพร่พันธุ์มากขึ้น คราวนี้มากกว่าตอนที่กินเข้าไปใหม่อีกครับ
ที่จริงบริเวณลำไส้เล็กก็มีนักเลงประจำถิ่น พอที่จะขัดขวางการเจริญของอหิวาต์อยู่เหมือนกัน แต่คราวนี้ อหิวาต์จำนวนมากและแข็งแรง นักเลงโตก็เลยกระจอกไปเสียหมด เชื้ออหิวาต์อยู่ในลำไส้เล็กส่วนกลางและปลายมากที่สุด เพียงชั่วเวลาแค่ 3 ชั่วโมง ก็มีจำนวนมากมายจนนับไม่ไหวเอาล่ะครับผมเดือดร้อนแน่ ๆ
อหิวาต์เริ่มสร้างสารพิษจำนวนมาก สารพิษนี้มีคุณลักษณะบังคับให้เซลล์ลำไส้ ปล่อยน้ำออกนอกเซลล์ คือปล่อยไปในลำไส้นั่นเอง เซลล์ผนังลำไส้ไม่มีโอกาสต้านทานเลย ต้องทำตามอย่างไม่มีเงื่อนไข เรียกว่า ทำนบพัง น้ำทะลักเข้าไปในลำไส้มากมายเป็นลิตร ๆ ทำให้เซลล์และหลอดเลือดขาดน้ำอย่างมาก หลอดเลือดเป็นระบบปิดนะครับ ฉะนั้นคุณลองเอาหลอดกาแฟมาอันหนึ่ง ดูดน้ำให้เต็มแล้วเอามืออุดปลายข้างหนึ่งไว้ ต่อไปดูดน้ำกินเสียให้หมด คุณจะเห็นว่าหลอดกาแฟตีบทันที เส้นเลือดก็เหมือนกันครับ ถ้าน้ำถูกดูดออกไป เส้นเลือดก็จะตีบ การทำงานจะเสียไปหมด เซลล์จะขาดออกซิเจน จะเกิดภาวะที่เรียกว่า ช็อค เกิดขึ้น
ลำไส้รู้ตัวแล้วครับว่า ข้าศึกบุกหนัก พยายามส่งสัญญาณให้หน่วยกลางรู้ หน่วยกลางส่งทหารทัพหน้าไปที่ลำไส้ แต่ทำอะไรไม่ได้มากนัก เพราะเชื้ออยู่ในช่องลำไส้ ไม่ได้อยู่ที่ผนังลำไส้ จึงให้วิธีจู่โจม คือเร่งให้ลำไส้บีบตัว ไล่เชื้ออหิวาต์ไปสู่นอกร่างกายเป็นการใหญ่ พระคุณเจ้าของผมก็เกิดอาหารท้องร่วงอย่างแรง ถ่ายทีละมาก ๆ อึเหลว เป็นสีน้ำซาวข้าว ผลดีต่อตัวเองคือ อหิวาต์ถูกขับถ่ายออกไปจนเหลือน้อย แต่ในเวลาเดียวกัน ก็เสียน้ำไปมากมายในระยะเวลาสั้นๆ นอกจากนั้นยังเสียเกลือแร่ที่สำคัญของร่างกายอีกด้วย ทำให้สภาวะกรด-ด่างในร่างกายเสียไป ภาวการณ์แลกเปลี่ยนออกซิเจนก็เสียไปยิ่งขึ้นอีก ทำให้อาการช็อคแย่ลง ๆ
ผมว่าขณะนี้ถึงขั้นวิกฤต เหมือนอัฟกานิสถานตอนถูกรัสเซียช่วยปฏิวัติเมื่อ 2-3 เดือนก่อนโน้น พระคุณเจ้าของผมทำท่าจะแพ้จ้าวโรคเสียแล้วครับ
โชคดีอยู่นิดหนึ่งที่พระคุณเจ้าของผมยังหนุ่มแน่น และมาถึงโรงพยาบาลก่อนระยะช็อคเล็กน้อย คุณหมอเธอก็ให้น้ำเกลือ ฉีดยา ให้อ๊อกซิเจน อะไรต่อมิอะไรอีกหลายอย่าง สัก 2-3 ชั่วโมง พระคุณเจ้าของผมก็ดูดีขึ้น ผมเริ่มหายอึดอัด หายใจโล่งขึ้น สภาพทั่วไปก็ดีขึ้น พอดีกับคุณอหิวาต์ถูกขับถ่ายออกไปนอกร่างกายจำนวนมากพร้อม ๆ กับสารพิษ ผมก็สบายขึ้น ประกอบกับได้น้ำได้ยาจากหมอ ทำเอาผมเริ่มสอดส่ายมองหาหลวงตาแสงเพราะผมออกจะเป็นห่วงท่านมาก ท่านดื่มน้ำหวานถึง 2 แก้ว และชราภาพแล้วด้วย
ผมมองเห็นท่านแล้ว ท่านกำลังอยู่ในสภาพตรีทูต และในที่สุดท่านก็มรณภาพ แสดงว่าข้าศึกชนะสงครามครับผม ผมมองเห็นหลวงตาแสง ตาลึกโบ๋ แก้มตอบ ผิวหนังเหี่ยวย่นมากยิ่งกว่าใครๆ แสดงถึงการสูญเสียน้ำจากเซลล์ต่างๆ ของร่างกายไปเป็นจำนวนมาก เกินกว่าที่จะแก้ไขได้แล้วครับ ผมเศร้าจริง ๆ
วันรุ่งขึ้น คุณต๋อยเธอรีบมาเยี่ยมพระภิกษุที่อาพาธ เพราะเธอได้ยินทางวิทยุว่าเธอเป็นเหตุ พอมาถึงเธอก็ร้องถามหาหลวงตาแสง เพราะเธอเคารพท่านมาก ผมอยากตะโกนดัง ๆ ว่า
“ช้าไปแล้วต๋อย”
ปล. ครั้งนี้ขอดภาคพิเศษ เพราะยาวเกินไปแล้วครับ
จากผม “นายเซลล์ผนังลำไส้เล็กของพระคุณเจ้า”