เมื่อกลางเดือนกันยายน ผมเดินทางไปประชุมคณะกรรมการภูมิภาค (Regional Committee) ขององค์การอนามัยโลกภูมิภาคเอเชียอาคเนย์ที่เมืองเปียงยาง คณะกรรมการภูมิภาคเป็นองค์กรสูงสุดขององค์การอนามัยโลกภูมิภาค สำหรับภูมิภาคเอเชียอาคเนย์มีสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี (เกาหลีเหนือ) เป็นสมาชิกอยู่ด้วยประเทศหนึ่ง เมืองหลวงของประเทศนี้คือเปียงยาง
ในการไปเปียงยางต้องผ่านปักกิ่ง เพื่อทำวีซ่าและเปลี่ยนเครื่องบินผมเคยไปปักกิ่งครั้งหนึ่งเมื่อ 3 ปีก่อน ไปคราวนี้มีการเปลี่ยนแปลงไปมาก เนื่องจากนโยบายทันสมัยของรัฐบาลปัจจุบันมีรถรามากขึ้นผิดหูผิดตา จนการจราจรติดขัด ถ้าการจราจรติดขัดเป็นสัญลักษณ์ของความทันสมัย กรุงเทพฯก็ล้ำยุค ในโรงแรมยานจิงที่ไปพักนั้นมีเต้นดิสโก้เธคกันซึ่งๆๆ ซึ่งก็แปลกที่ไม่ดีอย่างมากก็คือคนจีนสูบบุหรี่กันควันคลุ้งไปหมด บางโต๊ะสูบหมดทุกคนรอบโต๊ะเลย เรื่องนี้จีนเห็นจะสู้ไทยซึ่งกำลังรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่กันอย่างเข้มแข็งไม่ได้ และก็อย่างลืมนะครับ เดือนตุลาคมนี้ แพทย์ชนบทจะวิ่งทั่วประเทศเพื่อรณรงค์การไม่สูบบุหรี่ ท่านผู้ใดสนับสนุนโปรดช่วยกันลงนามด้วย
นายแพทย์อุทัย สุดสุข รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งวันที่ 1 ตุลาคมนี้ ย้ายมาดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมควบคุมโรคติดต่อ กล่าวว่า “อย่างนี้คอยดูนะอีก 5 ปีจะมีโสเภณีในเมืองจีน” ขณะนั้นพอดีหนังสือพิมพ์ลงข่าวว่าที่เมืองกวางโจว สาธารณรัฐประชาชนจีน มีผู้ไปหลอกผู้หญิงมาเป็นโสเภณี 10 คน ถูกตัดสินประหารชีวิต คุณหมออุทัย พอทราบเรื่องนี้ถึงกับกลับความเห็นว่า“ถ้าลงถึงประหารชีวิตอีก 5 ปี ก็น่ากลัวจะยังไม่มีโสเภณี” พวกเราคนไทยเลยพูดกันว่าถ้าเป็นที่ประเทศไทย คงมีคนถูกประหารชีวิตเพราะเรื่องนี้กันเป็นจำนวนมาก รวมทั้งตำรวจด้วย!
ที่เปียงยาง (เกาหลีเหนือ) มีสองคนที่มีอาการหนักทางความคิด คือนายแพทย์ดำรง บุญยืน ผู้อำนวยการกองแผนงาน และนายแพทย์สมควร ฉ่ำพึ่ง ผู้อำนวยการกองสุขศึกษา เพราะอะไรๆมันดูกลับตาลปัตรกับของเรา เช่น ทุกคนมีงานทำ ไม่มีใครว่างงาน คนงานมีอพาร์ตเมนต์ครอบครัวละ 4 ห้องฟรี อาหารฟรี การรักษาพยาบาลฟรี ได้เงินเดือน เดือนละประมาณ 110-140 วอน รัฐมนตรีเงินเดือนประมาณ 200 วอน ไม่มีการวางแผนครอบครัว รัฐบาลให้มีลูกจำนวนเท่าไรก็ได้ เพราะไม่มีปัญหาในการเลี้ยงดู ตรงนี้ที่คุณหมอดำรงไม่เข้าใจ เพราะในระบบเศรษฐกิจของเรา เราว่าถ้าป้องกันคนเกิดได้มากเท่าไร ก็ยิ่งทำให้เศรษฐกิจดีขึ้น แสดงว่าระบบความคิดเป็นคนละอย่าง คุณหมอสมควรถึงกับรำพึงรำพันออกมาดังๆว่า “เอ๊ โว้ย” จะเพราะแปลกใจหรือเหลือเชื่อก็ตามที
ในโลกมีอะไรที่แปลกๆแตกต่างกันมาก เราควรจะศึกษาข้อดีข้อเสียของแต่ละอย่าง และแสวงหาแนวทางให้เหมาะสมสอดคล้องกับชีวิตและสังคมของเราเอง พื้นฐานของเราเป็นพุทธ คงจะต้องเอาพุทธแท้เข้าแก้ปัญหา พุทธเทียมแก้ปัญหาไม่ได้จริงจัง