โอ๊ย ! ปวดหัว
“ปวดหัว” หรือ “ปวดศีรษะ” ไม่ใช่โรค แต่เป็นอาการของโรคหลายอย่าง ซึ่งบางครั้งกว่าจะหาสาเหตุได้ก็ต้องใช้เวลานาน
อาการปวดหัวที่มีสาเหตุจากโรคที่ร้ายแรง เช่น เนื้องอกในสมอง เส้นโลหิตแตก พยาธิ อาการมักเป็นรวดเร็วและรุนแรงขึ้น ทำให้ต้องรีบไปหาแพทย์รักษา แต่ปวดหัวจากความวิตกกังวล ความเครียด ความคิดถึง ความเป็นทุกข์ นอกจากจะหาตำแหน่งและเวลาปวดที่แน่นอนไม่ค่อยได้ ยังเกี่ยวข้องกับการนอนไม่หลับ กินไม่ได้ หงุดหงิด
การช่วยเหลือถ้ามีบุคคลในบ้านปวดหัว ปฏิบัติดังนี้
1. ผู้ใหญ่ให้รับประทานยาแก้ปวด พาราเซตามอล 2 เม็ด สำหรับเด็กกินครั้งละ 1 เม็ด ถ้ายังไม่หายรับประทานซ้ำได้อีกห่างจากครั้งแรก 4-6 ชั่วโมง แต่ไม่ควรเกิน 3 วัน
2. ถ้าอากาศร้อน ให้อยู่ในที่ลมโกรก หรือเปิดพัดลม หรือเปิดเครื่องปรับอากาศ นั่งเอน หลับตา หรือนอนหลับตาสักครู่ อาจทำให้หลับไปหายจากอาการปวดหัวได้
3.ใช้ผ้าห่อน้ำแข็งหรือผ้าเย็นวางบริเวณที่ปวด
4. หาสาเหตุจากการซักถาม ได้แก่
- ปวดฟันหรือไม่ เพราะถ้าปวดฟันหรือฟันผุ การเจ็บปวดจะติดต่อถึงกันได้ รักษาฟัน ปวดหัวก็หาย
- กำลังมีประจำเดือนหรือไม่ เพราะระยะมีประจำเดือนระดับของฮอร์โมนเปลี่ยนไป อาจปวดหัวได้ ให้ยาแก้ปวดหัว พอหมดระยะประจำเดือนก็หาย
- รับประทานยาคุมกำเนิดหรือไม่ เพราะบางคนอาจปวดหัวจากปฏิกิริยาของฮอร์โมนในยาคุมกำเนิด ที่รับประทานนานเกินไป หรือเพิ่งรับประทานใหม่ๆ ซึ่งถ้าเป็นบ่อย ไม่ทุเลาลงควรเปลี่ยนวิธีหรือถ้ามีบุตรเพียงพอแล้ว แนะนำให้ทำหมันเลย
- อดนอนหรือไม่ การอดนอนทำให้ประสาทตึงเครียด
- หิวข้าวหรือไม่ บางครั้งการอดอาหารทำให้น้ำตาลไปเลี้ยงสมองไม่พอเกิดการปวดหัว ให้ดื่มน้ำหวานหรืออมทอฟฟี่ แล้วรับประทานอาหาร ถ้าหายก็แสดงว่าใช่
- มีอาการตามัว ตาพร่า อาเจียนพุ่ง ต้องรีบนำส่งสถานพยาบาล เพราะอาจเกิดจากโรคของสมองได้
- วิตกกังวลหรือไม่ เศร้าเสียใจหรือไม่ ข้อนี้ต้องมีวิธีการซักถาม เพราะบางครั้งผู้ถูกถามอาจจะสะเทือนใจหรืออาย จึงปิดบังไม่ตอบความจริง แต่ถ้าอยู่บ้านเดียวกัน อาจทราบเหตุการณ์ดี ดังนั้นเมื่อให้กินพาราเซตามอลแล้ว อาจให้ไดอะซีแพม 2 มิลลิกรัม 1 เม็ดก่อนนอนด้วย และพยายามปลอบโยน ใช้สมาธิและปัญญาเข้าช่วย
- สายตาผิดปกติหรือไม่ ประเภทนี้มักปวดหัวตอนอ่านหนังสือ ดูโทรทัศน์ แนะนำให้ไปตรวจสายตา
- เจ็บคอ เป็นหวัด เป็นไข้ แพ้อากาศ เหล่านี้ต้องรักษาให้หาย
5. ทราบว่าอะไรเป็นสาเหตุ ถ้าเป็นโรคให้รักษา ถ้าไม่ใช่ให้หลีกเลี่ยงหรือสู้
6. ถ้าปวดหัวแล้วกลับจากงานอาจเกิดจากอ่อนเพลีย เมารถ เมาอากาศ ให้อาบน้ำสระผม และนั่งพักอาการจะดีขึ้น ถ้าคร่ำเคร่งกับหนังสือกับหนังสือให้ลุกขึ้นเดิน สูดหายใจเข้ายาวๆ มองไปไกลๆ ถ้าเป็นทุ่งนา ทุ่งหญ้ายิ่งดี และกลอกตาไปมาเป็นการบริหารกล้ามเนื้อตาที่เครียดด้วย
7. แต่ถ้าแนะนำทั้งหมดแล้วยังเหมือนเดิม ควรแนะนำต่อไปคือ ให้ไปสถานพยาบาลเพื่อได้รับการตรวจรักษาที่ถูกต้อง