ในรายการ “ปัญหาชีวิตและสุขภาพ ” ของโทรทัศน์ช่อง 9 เมื่อ 22 เมษายน 2527 แพทย์ผู้ทรงคุณวุฒิได้อภิปรายเรื่อง ปัญญาอ่อน ว่าเป็นสภาพที่คนเราเฉพาะอย่างยิ่งเด็ก ๆ ไม่สามารถปรับชีวิตให้ทันเพื่อนฝูงในทางการเรียนและทางการเจริญเติบโตทางร่างกายและจิตใจได้ (ซึ่งถ้าเรียกตามภาษาชาวบ้าน คงได้ความว่า โง่ ปัญญาทึบ ร่างกายจิตใจไม่เจริญทันเพื่อนในวัยเดียวกัน)
เด็กปัญญาอ่อนเหล่านี้แบ่งได้ออกเป็นขั้น ๆ ดังต่อไปนี้
1.พอเรียนหนังสือได้ ได้แก่ ประเภทที่มีระดับเชาวน์ ปัญญา หรือไอคิว (Intelligence quotient) อยู่ระหว่าง 50-70 (คนปกติ 90-110)
2.พวกปัญญาอ่อนปานกลาง ไอคิวระหว่าง 35-49 พวกนี้เรียนหนังสือไม่ได้ดีเท่าพวกแรก แต่พอสอนให้ช่วยตัวเองได้ ยืนและนั่งได้ช้ากว่าปกติ อายุ 2-3 ขวบแล้วยังพูดได้ 2-3 คำเท่านั้น
3.พวกปัญญาอ่อนมาก มีไอคิวระหว่าง 20-34 พวกนี้เรียนหนังสือไม่ได้ มีความพิการทางร่างกาย
ซับซ้อนมาก ช่วยตัวเองไม่ได้
4.ปัญญาอ่อนประเภทหนักมาก มีไอคิวตั้งแต่ 20 ลงมา เป็นภาระต่อบิดา มารดา ทุกอย่าง เพราะ
ช่วยตัวเองไม่ได้เลย เช่น การกิน การถ่าย มีโรคทางกายเห็นเด่นชัดเช่น หัวโตเป็นบาตร ฯลฯ
สาเหตุ แบ่งได้เป็นระหว่างตั้งครรภ์ ได้แก่โรคต่าง ๆ ที่เกิดแก่แม่ เช่น วัณโรคปอด,ความดันเลือดสูง,โรคตับ,ไต,หัวใจ และกามโรค หรือแม่ขาดอาหารที่มีคุณค่า เหตุที่สำคัญอีกประการหนึ่งคือ การติดเชื้อ (Infection) ของแม่ เช่น หัดเยอรมันในระยะ 3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์ นอกจากนั้นการได้รับสารพิษจากภายนอกในรูปแบบของสุรา หรือยาแก้แพ้ท้องบางชนิด ก็เป็นเหตุที่พบได้
สาเหตุในขณะคลอด สายรกที่ถูกกดกับกระดูกเชิงกรานของแม่จนทารกขาดเลือดไปเลี้ยงชั่วขณะ
หนึ่ง ภาวะรกเกาะต่ำหรือรกลอกตัวก่อนคลอด การคลอดก่อนกำหนด (ทารกจะตัวเล็กมากตามระยะของการตั้งครรภ์ ถ้าแม่เป็นเบาหวานทารกจะตัวใหญ่ และมีน้ำหนักมากเกินไป) สาเหตุทั้งหมดที่กล่าวมานี้เราป้องกันได้โดยการฝากครรภ์เสียแต่เมื่อครรภ์ยังอ่อน
สาเหตุในระยะคลอดใหม่ๆ มีสาเหตุที่สำคัญ ๆคือ ภาวะตัวเหลือง (jaundice) มากเกินปกติ(ธรรมดาวันที่ 3 ถึง 7 จะมีตัวเหลืองเล็กน้อย ) ซิฟิลิส เป็นโรคท้องเดินเรื้อรัง หรือการติดเชื้อจากวัณโรคหรือแบคทีเรียชนิดอื่นๆ ในโรคสมองอักเสบ
การชัก ในระยะนี้ ถ้าเกิน 2 ครั้งจะเสี่ยงต่อการเป็นปัญญาอ่อนมาก ควรรีบปรึกษาแพทย์ โรคดาวน์ซิน
โดรม (Down’s syndrome) เป็นโรคปัญญาอ่อนอีกชนิดหนึ่งที่เกิดจากความผิดปกติในตัวโครโมโซมของเซลล์ในร่างกาย พบได้ 1 รายในเด็กเกิด 660 ราย แต่ถ้าแม่คลอดเมื่ออายุ 45 ขึ้นไปแล้ว มีโอกาสเป็นถึง 1 ต่อ 50
อีกโรคหนึ่งที่เป็นสาเหตุให้ปัญญาอ่อนคือ ทารกที่เกิดมามีต่อมธัยรอยด์ทำงานน้อยผิดปกติจะเป็น
1 รายในเด็กคลอด 3,000 ราย ถ้ารีบมาพบแพทย์ภายใน 7 เดือน โอกาสหายจะมีมาก ลักษณะของทารกเช่นนี้จะมีริมฝีปากหนา ลิ้นคับปาก ตา 2 ข้างห่างกันเกินปกติ ขนและผมแห้งและหยาบ ฯลฯ สารพิษต่าง ๆ เช่น ตะกั่วที่มาในรูปของสีทาของเล่นอาจถูกเด็กกลืนเข้าไป อุบัติเหตุที่ศีรษะในระยะ 2-3 เดือนแรก ก็อาจเป็นเหตุนำไปสู่ภาวะปัญญาอ่อนได้ และในประการสุดท้ายเด็กที่ขาดความรัก เช่นแม่ทอดทิ้งจะเสี่ยงต่อการเป็นเด็กปัญญาอ่อนเพราะว่าเด็กที่ขาดแม่นั้น เหมือนขาดอะไรหมดทุกอย่างในโลก เว้นแต่จะได้แม่ตัวแทนที่ดี
การป้องกัน แม่จำเป็นต้องรู้จัก การพัฒนาทางกาย และใจของทารกปกติให้ดี เช่น เด็กปกติควรคว่ำ ชันคอ นั่ง เดิน พูด เมื่อไร ถ้าช้าไปก็ควรปรึกษาผู้รู้ อนึ่งการดื่มสุรา สูบบุหรี่ หรือใช้ยาเสพติดของหญิงตั้งครรภ์ ควรละเว้นอย่างยิ่ง บางรายกินยาขับเด็กในครรภ์ซึ่งนอกจากจะไม่เคยได้ผลแล้วยังเป็นอัตรายาต่อทารกที่จะเกิด