ยาที่ผสมแอลกอฮอล์มีผลดีผลเสียต่อเด็กหรือไม่ อย่างไร ควรใช้กับเด็กอายุเท่าไหร่
ผู้ถาม สมศักดิ์/นครราชสีมา
ผู้ตอบ น.พ. ไพบูลย์ สุริยะวงศ์ไพศาล
ปกติหมอจะแนะนำว่ายาแก้ไข้เด็กนั้น ควรใช้ยาน้ำพาราเซตามอล ซึ่งผมก็ใช้ยานี้ตามคำแนะนำบ่อย ๆ แต่บางครั้งไปซื้อยานี้เผอิญยาหมด ผมจึงซื้อยาชนิดอื่น คือ เทมปร้า ยาดังกล่าวนี้ มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์
ผมขอเรียนถามว่า ยานี้จะมีผลดีหรือผลเสียต่อเด็กหรือไม่ ผมซื้อมาแต่ยังไม่กล้าใช้ (เด็กอายุ 13 เดือนเศษเท่านั้น) ยานี้ควรใช้กับเด็กโตอายุเท่าใดจึงจะเหมาะสม
ปัจจุบันยังไม่ปรากฏหลักฐานทางการแพทย์ที่พิสูจน์ว่ายาลดไข้ทั่วไป ที่มีแอลกอฮอล์ผสมอยู่ จะเป็นอันตรายต่อสุขภาพของทั้งเด็กและผู้ใหญ่ ในทางปฏิบัติ แพทย์ทั่วไปและกุมารแพทย์ยังคงใช้ยาลดไข้ที่มีแอลกอฮอล์ผสม อยู่ดังเช่นที่เคยปฏิบัติกัน ตัวผมเอง และเพื่อนแพทย์ที่รู้จักใกล้ชิดก็ยังไม่เคยพบเด็กที่ได้รับอันตรายจากการใช้ยาดังกล่าวในขนาดและระยะเวลาที่ถูกต้อง
เด็กเคยตัวร้อนและมีอาการชัก ตอนอายุ 9 เดือน 1 ครั้ง ปัจจุบันอายุ 4 ขวบ (ไม่เคยมีอาการชักอีก) ขอทราบขนาดและวิธีใช้ยากันชัก เพื่อจะได้ใช้ให้ถูกต้อง (เกรงว่าจะใช้มากเกินไปโดยไม่จำเป็น)
การที่เด็กอายุ 4 ขวบ ที่คุณกล่าวถึงไม่เคยชักอีกเลยตั้งเกือบ 3 ปีมาแล้ว น่าจะวางใจได้ว่าโอกาสที่จะชักอีกคงมีน้อยมาก จึงอาจไม่จำเป็นต้องให้ยากันชักระหว่างมีไข้ อย่างไรก็ตาม กุมารแพทย์จำนวนหนึ่งแนะ-นำว่า หากจะใช้ยาฟีโนบาร์บิทาลเพื่อกันชักจากไข้สูง ควรให้ยานี้ในขนาดครั้งละ 10 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมทุก 8 ชั่วโมง
การใช้น้ำเช็ดตัวเมื่อเด็กตัวร้อนจัด ควรใช้น้ำอุ่นหรือน้ำเย็น
ถ้าไม่เป็นการยุ่งยากจนเกินไป ควรเช็ดตัวลดไข้ด้วยน้ำอุ่น เพราะน้ำอุ่นช่วยให้เลือดฝอยที่ผิวหนังขยายตัว ความร้อนจึงถ่ายเทออกจากร่างกายได้ดี การใช้น้ำเย็นมักทำให้เกิดอาการหนาวสั่น นอกจากนี้การเช็ดตัวด้วยน้ำอุ่นมักได้ผลดีกว่าด้วยน้ำเย็น ในกรณีที่ปลายมือ ปลายเท้าเย็นระหว่างมีไข้
กรณีเด็กตัวร้อนเมื่อกินยาแก้ไข้แล้วประมาณ 2 ชั่วโมง ตัวยังค่อนข้างร้อนจัดอยู่ จะกินยาแก้ไข้อีกได้หรือไม่ (ปกติหมอให้กินทุก 4 ชั่วโมง ตามฉลากยาข้างขวด)
ไม่ควร เพราะการกินยาถี่เกินไป จะทำให้ยาสะสมในร่างกายมาก จนเสี่ยงต่อการเกิดพิษจากยาได้