ในตอนก่อนได้พูดถึง การว่ายน้ำให้ได้ทนจำเป็นที่หัวจะต้องจมอยู่ในน้ำ เพื่อให้น้ำพยุงน้ำหนักเราไว้ทั้งตัว เมื่อไม่มีส่วนหนึ่งส่วนใดโผล่พ้นน้ำแล้ว ตัวของเราจะเบา เราเพียงแต่ออกแรงว่ายไปข้างหน้า ก็จะว่ายน้ำได้โดยไม่เปลืองแรง สามารถว่ายติดต่อกันได้นาน ๆ
ปัญหาคือ เมื่อหัวจมอยู่ในน้ำ จะหายใจได้อย่างไร
อันนี้คนคิดท่าว่ายก็ได้แก้ไขโดยการให้หัว (หรือส่วนจมูก-ปาก เป็นอย่างน้อย) โผล่พ้นน้ำเป็นครั้งคราว เพียงเพื่อการหายใจ แต่ไม่นานพอที่จะทำให้เกิดความลำบาก ในการพยุงตัวให้ลอยบนผิวน้ำ
จะเห็นว่าท่าว่ายน้ำมาตรฐานทุกท่าเข้าตามหลักการอันนี้ ไม่ว่าจะเป็นท่าฟรีสไตล์, ท่ากบ, ท่าผีเสื้อ หรือท่ากรรชียง
ท่าฟรีสไตล์ หรือที่ฝรั่งเรียกว่า ท่าคลาน (crawl) ใช้การเอียงคอ พลิกหน้าขึ้นมารับอากาศ ท่ากบและท่าผีเสื้อมีจังหวะให้หัวโผล่พ้นน้ำทั้งหัว และถือโอกาสหายใจตอนนี้ ส่วนท่ากรรเชียงสบายมาก หัวจมน้ำจริง แต่แหงนหน้าตลอดเวลา ไม่มีปัญหาในการหายใจ
เมื่อเราสามารถหายใจ โดยไม่ต้องใช้แรงพิเศษในการพยุงหัวให้พ้นน้ำตลอดเวลาแล้ว การว่ายก็สามารถทำได้โดยไม่ต้องเกร็งไปทั้งตัวอย่างการว่ายวัดวา ในแต่ละท่า จะมีจังหวะผ่อน ซึ่งก็มักได้แก่ช่วงที่ตัวพุ่งไปข้างหน้า จังหวะผ่อนนี้แม้จะมีชั่วเพียงอึดใจ แต่ก็เพียงพอให้เรามีโอกาสพักสั้น ๆ จึงสามารถออกกำลังติดต่อกันได้นาน ๆ
ตัวอย่างของจังหวะผ่อน เช่น ภายหลังเท้าทั้งสองถีบออกไปในการว่ายท่ากบ หรือหลังจากมือและแขน แหวกน้ำในท่าฟรีสไตล์ จุดนี้แรงถีบของเท้า (ท่ากบ) หรือแรงวักของมือ (ท่าฟรีสไตล์) จะพาตัวเราให้เคลื่อนไปข้างหน้า นักกีฬาจะถือโอกาสนี้ ผ่อนคลายชั่วเสี้ยววินาที แต่ก็มีผลเพียงพอให้หายเหนื่อยได้ โดย มากแล้ว ที่เรารู้สึกเหนื่อยมากในการว่ายน้ำสำหรับคนหัดใหม่ ๆ เป็นเพราะการจ้วงน้ำอย่างไม่คิดชีวิต ขาก็ทั้งถีบและเตะอยู่ตลอดเวลา แต่สำหรับคนที่ “ว่ายน้ำเป็น” การว่ายน้ำ จะเหนื่อยน้อยกว่าการวิ่งเสียอีก แน่นอนที่ว่า เราไม่อาจสอนว่ายน้ำกันทางหน้ากระดาษได้ ผู้ที่ต้องการหัดว่ายน้ำให้ถูกท่าคงต้องเริ่มต้นจากสระ โดยครูหรือผู้รู้แนะนำวิธีการให้
อย่างไรก็ดี เมื่อท่านว่ายเป็นแล้ว ท่านจะรู้สึกว่าได้เปิดทางชีวิตให้กว้างออกไปอีก นับจากนี้ท่าจะมีการออกกำลังอีกอย่างซุกไว้ในกระเป๋า พร้อมที่จะเอาออกมาใช้ได้ ไม่ว่าฝนตก แดดออก อากาศร้อน จนวิ่งไม่ได้ แต่การว่ายน้ำกลับเย็นสบาย นอกจากนี้ ท่านที่ว่ายน้ำเป็นว่ายน้ำแข็ง จะนำท่านไปสู่กีฬาทางน้ำอื่น ๆ อีกมากมาย ซึ่งให้ทั้งความสนุกและตื่นตาตื่นใจ
หมายเหตุ สำหรับผู้ที่ว่ายน้ำได้บ้าง แต่ยังไม่แน่ใจว่าจะถูกวิธี ปัจจุบันมีวีดิโอเทปสอนการว่ายน้ำออกมาหลายม้วนด้วยกัน ท่านสามารถใช้วีดิโอเทปเหล่านี้ในการเรียนรู้เทคนิคการว่ายน้ำที่ถูกต้องได้ด้วยตนเอง อย่างไรก็ดี บางครั้งเราไม่สามารถบอกได้ว่า เราว่ายถูกต้องเพียงไร การมีเพื่อนที่รู้เรื่องการว่ายน้ำคอยดูอยู่ข้างขอบสระจะช่วยได้มาก