“ยาละลายนิ่ว” จัดเป็นยาที่อยู่ในความสนใจของคนทั่วไปมาก เพราะหมายถึงว่าสามารถที่จะเลือกใช้ยาไปละลายก้อนนิ่วในถุงน้ำดี แทนที่จะรักษาด้วยการผ่าตัด ซึ่งเป็นเรื่องที่น่ากลัวและเจ็บตัวมากกว่า
ยาละลายนิ่วที่ผลิตออกจำหน่ายในปัจจุบันมี 2 ชนิด คือ CDCA (Chenodeoxycholic acid) ซึ่งออกจำหน่ายมาก่อนหลายปีแล้ว และ UDCA(Ursodeoxycholic acid) เพิ่งออกจำหน่ายใช้ในขนาดต่ำกว่า CDCA ทั้งทำให้เกิดอาการข้างเคียงน้อยกว่า
ทั้ง CDCA และUDCA เป็นยาละลายนิ่วซึ่งออกฤทธิ์คล้ายกันคือจะทำให้ปริมาณ Cholesterol ในน้ำดีลดลง ดังนั้นก้อนนิ่วชนิดที่เป็นนิ่วจาก Cholesterol จึงละลายออกมา แต่ยาทั้งสองตัวจะไม่ทำให้ก้อนนิ่วชนิดที่เกิดจากธาตุแคลเซี่ยมหรือชนิดที่มีสีนั้นละลายเล็กลง ซึ่งผู้ป่วยนิ่วในประเทศไทยมักจะเป็นนิ่วชนิดนี้มากกว่าชนิดแรก
ก้อนนิ่วที่จะถูกละลายด้วยยา CDCA และUDCA ได้ดี ควรจะเป็นชนิดที่ขนาดเล็ก มีเส้นผ่าศูนย์กลางไม่เกิน 15 มม.และไม่เกาะติดกันเป็นก้อน โดยจะต้องรับประทานติดต่อกันนานประมาณ 24 เดือน
CDCA ทำให้เกิดอาการข้างเคียงมากกว่าUDCA อาการข้างเคียงที่พบคือ CDCA มักทำให้การทำงานของตับผิดปกติ เพราะเมื่อ CDCA ถูกทำลายจะได้สารที่เป็นพิษต่อตับ และทำให้เกิดท้องเสีย ส่วนUDCAทำให้เกิดอาการข้างเคียงน้อยกว่า ผู้ที่รับประทานยาควรได้รับการตรวจหน้าที่ของตับเสมอ ๆ ไม่ใช้ยาในสตรีมีครรภ์เพราะอาจเกิดผลเสียแก่ทารกได้
ด้วยความปรารถนาดี จากอาจารย์ชะอรสิน สุขศรีวงศ์ ฝ่ายวิชาการสถานปฏิบัติการเภสัชกรรมชุมชน คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล