ต่อมทอนซิลเป็นต่อมน้ำเหลืองขนาดเท่านิ้วก้อยลักษณะเป็นก้อนคล้ายฟองน้ำอยู่ที่ผนังของช่องคอทำหน้าที่เป็นยามรักษาการณ์คอยดักจับเชื้อโรคที่จะผ่านเข้าสู่ลำคอทางระบบหายใจ เวลาเกิดการอักเสบจะมีอาการบวมแดงและเจ็บคอเวลากลืนน้ำลาย บางครั้งอาจเป็นไข้ด้วย เกิดขึ้นได้กับคนทุกอายุ และพบมากในเด็ก โดยมากมีสาเหตุมาจากเชื้อจุลินทรีย์ขนาดเล็กมากเช่น แบคทีเรียและไวรัส เมื่อได้รับเชื้อครั้งแรกจะมีระยะฟักตัวประมาณ 1-10 วัน และจะเป็นอยู่ประมาณ 2-4 วัน อาการไข้จะหายได้ใน 3-9 วัน ถ้าอ้าปากดูจะมีลักษณะบวมและแดงที่ช่องคอ
การระวังป้องกัน
ประชาชนส่วนใหญ่ที่เป็นไข้จะติดต่อถึงกันได้ทางระบบหายใจ และแพร่กระจายจากบุคคลหนึ่งไปสู่บุคคลอื่นๆ ที่อยู่ใกล้ชิดได้ง่าย ทางที่ดีควรระวังรักษาสุขภาพของตนเองให้ดีและแข็งแรง เมื่อรู้สึกเจ็บคอ ควรรีบรักษาเสียแต่เนิ่นๆ เพราะถ้าปล่อยทิ้งไว้นานจะทำให้เป็นโรคเรื้อรังของต่อมทอนซิลจะต้องทำการผ่าตัดออก นอกจากนั้นอาจจะทำให้เกิดการอักเสบของหูชั้นกลางและการอักเสบของอวัยวะอื่นๆ เช่น ไตอักเสบ ไขข้ออักเสบ เป็นต้น
การผ่าตัด
ถ้าไม่เป็นโรคอักเสบเรื้อรัง แพทย์จะไม่ทำการผ่าตัด นอกจากในรายที่เป็นชนิดเรื้อรัง บ่อยๆปีละ 4-5 ครั้ง และเจ็บคอทนไม่ไหว การผ่าตัดต่อมทอนซิลในปัจจุบันทำได้ง่ายมากและพักผ่อน 2-3 วันเท่านั้นก็จะหาย