คุณทราบไหมว่า…ผมหรือขนของเรานั้น เริ่มเจริญเติบโตตั้งแต่เราอยู่ในท้องของแม่เมื่ออายุได้ 3 เดือน…มันเกิดขึ้นจากหนังกำพร้า* (หมายเลข 1) มีการแบ่งเซลล์เพิ่มจำนวนและแทรกยื่นลงไปในหนังกำแท้** (หมายเลข 2 และ 3 ) เซลล์ที่ยื่นลงไปจะเกาะกลุ่มกันยื่นลงไปเรื่อยๆ จนกลายเป็นปุ่ม (หมายเลข 4) และจะขยายเป็นหัวหรือตุ่มที่เราเรียกว่า รากขนหรือรากจน (หมายเลข 5) เซลล์ชั้นในๆ ที่ยื่นจากหนังกำพร้าลงไปในหนังแท้ จะกลายเป็นสารโปรตีนแข็งชนิดหนึ่งที่เราเรียกว่า เคอราติน (Keratin) และเคอราตินที่ว่านี้จะรวมตัวกันมากขึ้นๆ เกิดเป็นเส้นขนหรือเส้นผม (หมายเลข 6) ที่เราเห็นงอกออกมาจากผิวหนัง ส่วนเซลล์ชั้นนอกๆ ก็เป็นส่วนหุ้มขนหรือผม
คุณสงสัยไหมว่าทำไมเราตัดผมหรือขนจึงไม่รู้สึกเจ็บ…เนื่องจากเส้นผมหรือขนอันที่จริงเป็นส่วนของเซลล์ที่ตายแล้วเรามีปลายประสาทและหลอดเลือดรวมกันอยู่ที่รากขนหรือรากผมเท่านั้น จะไม่มีอยู่ในเส้นผมหรือขนเลย
ในขณะที่ผมและขยายกำลังเจริญเติบโต เซลล์รอบเส้นผมหรือขนจะสร้างต่อมชนิดหนึ่งขึ้นมา ที่เราเรียกว่า ต่อมน้ำมัน ต่อมนี้จะขับน้ำมันอยู่ตลอกเวลาช่วยให้ผิวหนังอ่อนนุ่มและลื่น ป้องกันไม่ให้น้ำในร่างกายระเหยออกมาจากผิวหนัง ช่วยไม่ให้ผมแห้งเปราะ นอกจากนั้นต่อมน้ำมันยังสร้างสารทำลายพยาธิและเชื้อโรคอื่นๆ ทำให้ผ่านเข้าไปสู่ร่างกายเราไม่ได้ง่ายๆ อีกด้วย
ผมและขนแต่ละเส้นจะมีกล้ามเนื้อเรียบ (หมายเลข 7) อยู่ชนิดหนึ่ง ซึ่งปลายหนึ่งติดอยู่กับโคนขน กล้ามเนื้อนี้เมื่อหดตัวก็จะดึงโคนขนเข้ามาซึ่งทำให้ขนตั้งชันขึ้นที่เราเรียกกันว่าขนลุก ไงครับ
* หนังกำพร้า ( Epidermis ) ก็คือหนังชั้นบนสุดที่เราเห็น ๆ กันอยู่ประกอบเป็นชั้น ๆหลายชั้นด้วยกัน ช้นล่างสุดของหนังกำพร้าจะมีเซลล์เกิดใหม่อยู่ตลอดเวลา แล้วเคลื่อนขึ้นบน ชั้นบนสุดจะเป็นเซลล์ที่ค่อยๆ ตายลง แล้วลอกหลุดออกมาที่เราเรียกว่า ขี้ไคล
**หนังแท้ ( Dermis ) อยู่ใต้หนังกำพร้าลงไป เป็นส่วนที่หนาและแข็งแรงกว่าหนังกำพร้า เป็นชี้นที่มีปลายเส้นเลือดและปลายเส้นประสาท