ถาม ผู้ป่วยหญิงอายุ 70 ปี มาผ่าตัดเพื่อทำ ORIF, K-wire fixation ยาที่ใช้ได้แก่ etomidate, succinyl, vecuron, dormicum, fentanyl, sevoflurane การผ่าตัดราบรื่นดี V/S stable หลังผ่าตัด วันที่ 2 เริ่มสังเกตเห็นว่ามีตัวตาเหลือง และสับสน เจาะตรวจ LFT ค่า SGOT สูงมาก จากการซักประวัติผู้ป่วยไม่เคยมีประวัติตัวตาเหลืองมาก่อน ไม่มีประวัติตับอักเสบใดๆ เกี่ยวกับยาต่างๆที่ใช้ มีความเป็นไปได้เพียงใดที่จะเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดภาวะ post operative jaundice ขอความคิดเห็นจากอาจารย์.
หมอศุภชัย
ตอบ เนื่องจากอาการและอาการแสดงรวม ถึงการตรวจทางห้องปฏิบัติการซึ่งเป็นข้อมูลที่สำคัญ แต่ละข้อมูลไม่ได้มีความจำเพาะกับภาวะใดหรือโรคใดโรคหนึ่งโดยเฉพาะ ทุกอาการแสดงและค่าการตรวจทางห้องปฏิบัติจะต้องมีการวินิจฉัยแยกโรค (differential diagnosis).
ผู้ป่วยรายนี้ขอตั้งสมมติฐานในการตอบว่า ผู้ป่วยมีภาวะ hepatitis ที่มีภาวะเหลืองร่วมด้วย แต่มีข้อมูล LFT เพียงว่า SGOT สูงมาก. ส่วน SGPT สูงด้วยหรือไม่ ไม่ได้แจ้งมา ระดับบิลิรูบิน สูงมากเท่าไร และสัดส่วนของ total billirubin ต่อ direct billirubin เป็นอย่างไร ระดับ alkaline phosphates สูงด้วยหรือไม่ ไม่ได้แจ้งมา ฉะนั้น ทำให้ไม่สามารถวินิจฉัยแยกโรคและให้การวินิจฉัยได้ชัดเจน เนื่องจากหลักการวินิจฉัยภาวะไม่พึงประสงค์จากยา จะต้องวินิจฉัยแยกโรคที่ทำให้เกิดภาวะหรือโรคนั้นๆออกให้ชัดเจน.
สำหรับยาที่ผู้ป่วยได้รับขอสรุปใหม่ดังนี้
1. Etomidate
2. Succinyl
3. Vecuronium
4. Midazolam (Dormicum®)
5. Fentanyl
6. Sevoflurane
ยาที่มีรายงานว่าเกิด hepatitis คือ sevoflurane แต่อุบัติการณ์ที่เกิดต่ำ ส่วนใหญ่เป็นรายงานผู้ป่วยเท่านี้ สำหรับยาชนิดอื่นๆไม่มีรายงานการเกิดภาวะ hepatitis ฉะนั้นยาที่ต้องสงสัยจึงเป็น sevoflurane.
เอกสารอ้างอิง
1. Jang Y, Kim I. Severe hepatotoxicity after sevoflurane anesthesia in a child with mild renal dysfunction. Paediatric anaesthesia 2005;15(12):1140-4.
2. Yu WF, Yang LQ, Zhou MT, Liu ZQ, Li Q. Ca2+ cytochemical changes of hepatotoxicity caused by halothane and sevoflurane in en-zyme-induced hypoxic rats. World J Gastroen-terol 2005;11(32):5025-8.
3. Lehmann A, Neher M, Kiessling AH, Isgro F, Koloska A, Boldt J. Case report : fatal hepatic failure after aortic valve replacement and sevoflurane exposure. Canadian journal of anaesthesia 2007;54(11):917-21.
4. Turillazzi E, D'Errico S, Neri M, Riezzo I, Fineschi V. A fatal case of fulminant hepatic necrosis following sevoflurane anesthesia. Toxicologic Pathology 2007;35(6):840-5.
วินัย วนานุกูล พ.บ. รองศาสตราจารย์
ศูนย์พิษวิทยา ภาควิชาอายุรศาสตร
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
Fluoxetine
ถาม แพทย์ที่โรงพยาบาลให้ยา fluoxetine กับผู้ป่วยที่ตกจากที่สูงแล้วมีอาการมึนงง อยากทราบว่าเหมาะสมหรือไม่ อย่างไร.
สมาชิกเก่า
ตอบ Fluoxetine ไม่มีข้อบ่งชี้ในการรักษา ภาวะมึนงง และยังอาจทำให้เกิดอาการง่วงซึม กระวนกระวาย หรือปวดศีรษะในระยะแรกของการให้ยาได้ ทำให้อาจยากแก่การสังเกตอาการของผู้ป่วย.
มาโนช หล่อตระกูล พ.บ.,
รองศาสตราจารย์ ภาควิชาจิตเวชศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
บรรณาธิการ
สุรางค์ เจียมจรรยา พ.บ.
ศาสตราจารย์, ภาควิชากุมารเวชศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
มหาวิทยาลัยมหิดล