โรคต้อหรือตาเป็นต้อ ที่พบบ่อยในบ้านเรา ได้แก่ ต้อกระจก ต้อหิน ต้อเนื้อ ต้อลำใย ฉบับนี้ มาพูดถึงต้อที่เหลืออีกอย่างกันดีไหมครับ
ต้อหิน (รูปที่ 2)
ต้อตาชนิดนี้ ถือเป็นโรคที่ร้ายแรง สามารถทำให้ตาบอดได้ภายในไม่กี่วัน มักจะเป็นในคนสูงอายุ มีอายุมากกว่า 40 ปีขึ้นไป ถ้าใครอยู่ดีๆ มีอาการปวดหัวข้างเดียวอย่างรุนแรง ตาพร่ามัวเห็นแสงสีรุ้ง กินยา ฉีดยา อย่างไรก็ไม่หายปวด เป็นติดต่อกันนานเป็นชั่วโมงๆ
ก็อย่าได้นิ่งนอนใจเสียล่ะครับ
ชาวบ้านเราสามารถตรวจรู้ได้ง่ายๆ ด้วยการใช้ไฟฉายสว่างๆ ส่องดูตาดำทั้ง 2 ข้าง
ตาข้างที่ปวด จะมีลักษณะแดงเรื่อๆ ตรงรอบๆ ตาดำ รูม่านตา (ตรงกลางตาดำ) จะโตกว่าข้างที่ไม่ปวดถ้าตรวจพบแบบนี้เข้า ก็จงรีบไปโรงพยาบาลโดยด่วนหมออาจต้องผ่าตัดตา
โรคนี้เกิดจากท่อระบายน้ำในลูกตาเกิดอุดตัน ทำให้มีการคั่งของน้ำในลูกตา จนเกิดแรงดันในลูกตาขึ้นสูง (เหมือนลูกโป่งที่อัดลมจนเป่งนั่นแหละครับ)
ถ้าให้คนไข้หลับตาทั้ง 2 ข้าง แล้วใช้มือกดทาบลงบนหนังตาบนจะรู้สึกว่า ตาข้างที่เป็นต้อหินจะแข็งกว่าข้างที่ปกติ ด้วยลักษณะเช่นนี้แหละครับที่เรียกว่า ต้อหิน
ถ้าได้รับการผ่าตัด ระบายน้ำออกจากลูกตาได้ทันท่วงที ก็สามารถป้องกันไม่ให้ตาบอดได้ แต่ถ้าปล่อยทิ้งไว้ ภายในไม่กี่วัน แรงดันในลูกตาจะกดทำลายประสาทตาจนตาบอด แก้ไขไม่ได้
ต้อเนื้อ (รูปที่ 3)
เป็นต้อที่พบได้บ่อยที่สุดในคนทุกอายุ มักจะเป็นคนที่ถูกลมถูกแดดเป็นประจำ เช่น ชาวไร่ ชาวนา ชาวประมง คนขับรถขับเรือ ขี่มอเตอร์ไซค์ จะเห็นเป็นแผ่นเนื้อออกสีเหลืองๆ แดงๆ ปกลุมอยู่บนตาขาว ส่วนมากจะพบตรงมุมตาด้านในทั้ง 2 ข้าง แผ่นเนื้อนี้จะเป็นอยู่เป็นปีๆ และแผ่นขยายออกช้าๆ
บางครั้ง อาจมีการอักเสบ ตาแดง ตาเคือง
ต้อเนื้อ บางทีก็เรียกว่า ต้อลม (ต้อที่เกิดจากถูกลมบ่อยๆ) หรือ ต้อลิ้นหมา (แผ่นเนื้อมีลักษณะคล้ายลิ้นหมา) โรคนี้ไม่มีอันตรายร้ายแรงแต่อย่างใด นอกจากเมื่อเป็นมากๆ จะยื่นมาปิดตาดำ ทำให้มองเห็นไม่ถนัด
ถ้าเป็นน้อยๆ ไม่ต้องรักษาแต่อย่างใด นอกจากบางครั้งมีการอักเสบ เคืองตา ตาแดง ก็ให้ใช้ยาหยอดตาขององค์การเภสัชกรรมหรือขี้ผึ้งอ๊อคคูเล้นต์ที ป้ายตา
แต่ถ้าเป็นมากๆ ควรไปลอกออกที่โรงพยาบาล ซึ่งไม่ทำให้เจ็บปวด หรือมีอันตรายแต่อย่างไร
ต้อลำใย (รูปที่ 4)
หมายถึง การเป็นแผลเป็นที่กระจกตาดำ ทำให้กระจกตาดำที่ใสและแวววาว มีลักษณะขุ่นมัวทำให้มองเห็นไม่ถนัดหรือตาบอด ตาถั่วได้ อาจเกิดจากการอักเสบของเชื้อต่างๆ เช่น หนองใน เชื้อราเริม หรืองูสวัดขึ้นที่ตา ริดสีดวงตา อาจเกิดจากถูกสารเคมี เช่นน้ำกรด หรือด่าง เศษผงหรือเศษปูนเข้าตาหากรักษาไม่ถูกต้อง มีเชื้อโรคเข้าไปอักเสบแทรกซ้อน ก็อาจทำให้เกิดแผลเป็นที่กระจกตาดำได้
เด็กที่ขาดวิตามินเอ มีเกล็ดกระดี่ขึ้นตา เยื่อบุตาแห้ง แล้วเกิดการอักเสบแทรกซ้อน ก็เป็นสาเหตุของการเป็นต้อลำใยได้
โรคนี้ถ้าเป็นไม่มาก แพทย์สามารถทำการผ่าตัดเปลี่ยนกระจกตาดำ โดยเอากระจกตาดำที่ปกติของคนอื่นใส่แทน ที่เรียกว่า การผ่าตัดเปลี่ยนตา ก็หมายถึง การผ่าตัดชนิดนี้แหละครับ ไม่ใช่เปลี่ยนลูกตาทั้งลูก ดังที่เข้าใจกัน
คนที่บริจาคดวงตา ส่วนที่หมอเอาไปใช้ประโยชน์ ก็คือ ส่วนของกระจกตาดำ นี่แหละครับ