(Knoops KTB, et al. Mediterranean diet, lifestyle factors, and 10-year mortality in elderly European men and women. The HALE Project. JAMA 2004;292:1433-9.)
Knoops KTB และคณะ ศึกษาดูผลของการกินรูปแบบอาหารแถบทะเลเมดิเตอเรเนียน ร่วมกับมีวิถีชีวิต (การไม่เคลื่อนไหวร่างกาย, การดื่มสุรา และสูบบุหรี่) มีผลต่อการตายด้วยโรคหัวใจและหลอดเลือดหรือมะเร็งอย่างไรบ้าง. งานวิจัยนี้เป็นโครงการศึกษาระยะยาวเกี่ยวกับภาวะโภชนาการและผู้สูงอายุในยุโรป 11 ประเทศที่เรียก HALE (The healthy aging : a longitudinal study in Europe population) รวมจำนวนผู้สูงอายุชาย 1,507 คน หญิง 832 คน อายุ 70-90 ปี. เริ่มต้น ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2531-2534 มีการตรวจร่างกายเป็นข้อมูลพื้นฐานแล้วติดตามไปจนถึงปี พ.ศ. 2543. การศึกษาจัดกลุ่มคนที่มีความเสี่ยงต่ำ หมายถึง คนประเภทที่กินอาหารแบบเมดิเตอเรเนียน, ไม่ดื่มสุราจัด, ไม่สูบบุหรี่, มีการเคลื่อนไหวร่างกายสม่ำเสมอ.
ผลการศึกษา จากการติดตามเป็นเวลา 10 ปี พบผู้เสียชีวิตทั้งหมด 935 คน จากโรคหัวใจ 371 คน จากมะเร็ง 233 คน ที่เหลือเป็นสาเหตุอื่นๆ. คนที่กินอาหารแบบเมดิเตอเรเนียนมีความเสี่ยงต่อการตายทุกสาเหตุลดลงเมื่อเทียบกับคนที่ไม่ได้กินอาหารประเภทดังกล่าว (hazard ratio [HR] 0.77, 95 % CI 0.68, 0.88), คนที่ดื่มสุราปานกลาง, คนที่มีกิจกรรมการเคลื่อนไหวร่างกายสม่ำเสมอและคนที่ไม่สูบบุหรี่ ล้วนมีอัตราตายต่ำกว่าคนที่ดื่มหนัก (HR 0.78, 95 % CI 0.67, 0.91), ไม่ออกแรงกาย (HR 0.63, 95 % CI 0.55, 0.72), และสูบบุหรี่ (HR 0.65, 95 % CI 0.57, 0.75) ตามลำดับอย่างชัดเจน.
ในกลุ่มที่กินอาหารสุขภาพร่วมกับไม่มีปัจจัยเสี่ยงทั้งสาม มีอัตราเสี่ยงต่อการตายทุกสาเหตุน้อยกว่ากลุ่มทั่วไปอย่างมีนัยสำคัญ (HR 0.35, 95 % CI 0.28, 0.44). โดยสรุปแล้วปัจจัยเสี่ยงด้านอาหารและพฤติกรรมเสี่ยงของการไม่เคลื่อนไหวร่างกาย สูบบุหรี่ ดื่มสุราเป็นสาเหตุการตายทั่วไปถึงร้อยละ 60 เป็นสาเหตุของการตายด้วยโรคหัวใจหลอดเลือดร้อยละ 64 และโรคมะเร็งร้อยละ 60.
ผู้วิจัยสรุปว่า คนวัย 70-90 ปี ที่กินอาหารแบบเมดิเตอเรเนียน และมีพฤติกรรมสุขภาพมีอัตราตายต่ำกว่าคนวัยเดียวกันเกินกว่าครึ่ง.
ที่จริงอาหารเมดิเตอเรเนียนนี้ เป็นอาหารที่เน้นประเภทพืชผัก, ข้าว, ธัญพืช, มันฝรั่ง เป็นองค์ประกอบหลักที่เด่นคือ ได้ไขมันไม่อิ่มตัว โดยเฉพาะ monounsaturated จากน้ำมันมะกอกซึ่งเป็นอาหารพื้นเมืองของคนแถบเมดิเตอเรเนียน ส่วนอาหารประเภทเนื้อสัตว์นั้นกินแต่น้อย อาหารประเภทนี้มีไขมันอิ่มตัวน้อยมาก.
การศึกษานี้ทำให้เห็นว่า การบริโภคอาหารที่มาจากพืชเป็นหลัก ร่วมกับการมีการเคลื่อนไหวร่างกายอย่างพอเพียงนั้นน่าจะทำให้ไม่เจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรังง่ายและอายุยืนกว่า.
เอกสารอ้างอิง
1. Weuve J, et al. Physical activity, including walking and cognitive function in older women. JAMA 2004;292:1454-61.
วิชัย เอกพลากร พ.บ., Ph.D., รองศาสตราจารย์, ศูนย์เวชศาสตร์ชุมชน
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี, มหาวิทยาลัยมหิดล