ถาม : กรณีไปซื้อยาหยอดตาที่ร้านขายยาแต่ผู้ขายมีเฉพาะยาหยอดหู โดยบอกว่าเป็นยาชนิดเดียวกัน จะนำมาใช้ทดแทนกันได้หรือไม่.
สมาชิก
ตอบ : ยาหลายชนิดที่ใช้หยอดตารักษาโรคตา อาจมียาชนิดเดียวกันนั้นสำหรับหยอดหูรักษาโรคหูเช่นเดียวกัน เช่น ยาปฏิชีวนะ เป็นต้น. แต่โดยธรรมชาติตาเป็นอวัยวะที่มีความบอบบางมีเพียงเยื่อบุตา (conjunctiva) บางๆ คอยปกป้องดวงตาจากสิ่งแวดล้อมภายนอก ผลิตภัณฑ์ที่ใช้กับดวงตาจึงต้องเป็นผลิตภัณฑ์ที่สะอาด ผ่านกระบวนการทำให้ปราศจากเชื้อโรค มีการปรับความเข้มข้นและความเป็นกรดด่างให้เหมาะสมกับดวงตา. ส่วนหู (ชั้นนอก) มีผิวหนังซึ่งมีความแข็งแรงมากกว่าเยื่อบุของดวงตามากทำหน้าที่ปกป้องหูจากสภาพแวดล้อมภายนอกยาหยอดหูจึงผ่านการทำให้สะอาดและปรับสูตรให้เหมาะสมกับผิวหนังในช่องหู (แต่ไม่เหมาะสมกับตา). ดังนั้นยาหยอดตาจึงสามารถใช้หยอดตาและหยอดหูได้ แต่ยาหยอดหูห้ามนำมาใช้หยอดตาโดยเด็ดขาด ยกเว้นในยาบางชนิดที่ข้างขวดยาเขียนให้สามารถนำมาหยอดได้ร่วมกันทั้งหูและตา. แต่อย่างไรก็ตาม ไม่ควรนำมาหยอดตาและหูสลับกัน เพราะอาจทำให้เกิดการติดเชื้อที่ดวงตาได้ง่าย.
ศักดิ์ชัย วงศกิตติรักษ์ พ.บ., จักษุแพทย์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์