Q : อยากทราบแนวทางเบื้องต้นในการดูแลเด็กเล็กๆ ที่สำลักสิ่งแปลกปลอมในหลอดลมครับ.
ศุภชัย วรวงศ์
A : เด็กเล็ก (อายุต่ำกว่า 5 ปี) ชอบหยิบสิ่งของใส่ปาก ทำให้มีโอกาสสำลักลงไปในกล่องเสียงและหลอดลมง่ายโดยเฉพาะเด็กเป็นหวัดจะสำลักได้ง่ายขึ้น.
เมื่อสำลักวัตถุแปลกปลอม เด็กจะไอ เขียว หายใจเสียงดัง อาจหอบทันทีหลังสำลัก ถ้าวัตถุแปลกปลอมอุดตันทางเดินหายใจสนิท เด็กจะมีอาการรุนแรงมาก ไอไม่ออก ไม่มีเสียง ไม่มีลมออกจากปาก เขียวและหมดสติ ต้องช่วยชีวิตตามหลักการช่วยชีวิตเบื้องต้นและนำส่งโรงพยาบาลทันที.
ถ้าสำลักวัตถุแปลกปลอมแล้ว เด็กยังหายใจได้ ให้รีบนำส่งโรงพยาบาลเพื่อคีบวัตถุแปลกปลอมออก.
เมื่อเด็กสำลักวัตถุแปลกปลอม ห้ามล้วงคอ ห้ามจับเด็กห้อยศีรษะ ห้ามตบหน้าอกให้ไอ เนื่องจากการล้วงคอ ห้อยศีรษะ เด็กจะไอ อาจทำให้วัตถุแปลกปลอมไปอุดตันที่กล่องเสียงหรือใต้กล่องเสียงและอุดทางเดินหายใจสนิท จนเสียชีวิตได้.
การป้องกันการสำลักในเด็กเล็ก (อายุต่ำกว่า 5 ปี) คือไม่ควรให้กินอาหารแข็ง เช่น ถั่ว,น้อยหน่า, ละมุด ผู้ปกครองควรดูแลไม่ให้มีของเล่น, อาหารตกหล่นที่พื้น เนื่องจากเด็กจะเก็บมาอมได้ และเมื่อพบเห็นเด็กอมวัตถุแปลกปลอม อย่าทำให้เด็กตกใจ ควรค่อยๆ บอกให้เด็กคายออกมาเอง.
พิบูล วชิรลาภไพฑูรย์ พ.บ.โสต ศอ นาสิกแพทย์ สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี
ศักดิ์ชัย วงศกิตติรักษ์ พ.บ., น.บ.สาขาวิชาจักษุวิทยา, คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์