He J, et al. Effect of soybean protein on blood pressure : a randomized, controlled trial. Ann Intern Med 2005;143:1-9.
ข้อแนะนำการปฏิบัติตัวสำหรับผู้ป่วยความดันเลือดสูงคือ การลดน้ำหนัก งดดื่มสุรา ออกกำลังกาย ลดอาหารเค็ม และกินอาหารสุขภาพอันหมายถึงการเพิ่มอาหารจำพวกพืชผัก ผลไม้และอาหารที่มีโพแทสเซียม และลดอาหารไขมันสูง. สำหรับอาหารประเภทโปรตีนนั้นมีผลอย่างไรต่อความดันเลือดยังไม่มีข้อสรุปชัดเจน.
ล่าสุดมีคำตอบแล้วว่าการกินขนมถั่วเหลืองลดความดันเลือดได้จริง. การศึกษานี้ทำในผู้ป่วยความ ดันเลือดสูง 302 คนอายุระหว่าง 35-64 ปี ที่มีความดัน systolic 130-150 มม.ปรอท และ/หรือ diastolic 80-99 มม.ปรอท โดยไม่กินยารักษาความดันเลือดสูง ไม่เป็นโรคไต โรคปอด จิตประสาท และมะเร็ง หญิงตั้งครรภ์ ดื่มสุราจัด (มากกว่า 21 drinks/สัปดาห์).
ลักษณะเบื้องต้นของผู้ป่วยทั้ง 2 กลุ่มไม่มีความแตกต่างกัน ไม่ว่าจะเป็นน้ำหนักตัว ส่วนสูง เส้นรอบวงเอว ความดันเลือด ระดับโซเดียมหรือโพแทสเซียม ในปัสสาวะ. ผู้ป่วยที่ติดตามได้ในสัปดาห์สุดท้าย (สัปดาห์ที่ 12) คิดเป็นร้อยละ 93 ในกลุ่มกินคุกกี้ ถั่วเหลือง (วันละ 40 กรัม) และร้อยละ 90 ใน กลุ่มควบคุม (กินคุกกี้ข้าวสาลี 40 กรัมต่อวัน).ร้อยละ 92 ของแต่ละกลุ่มกินคุกกี้ตามที่ได้ไป.
ผลการศึกษาพบว่าความดันเลือดของทั้ง 2 กลุ่มลดลงในสัปดาห์ที่ 12 โดยกลุ่มกินขนมถั่วเหลือง มี ระดับความดันเลือดทั้ง systolic และ diastolic ต่ำกว่าอีกกลุ่มอย่างมีนัยสำคัญ(4.31 vs. 2.76 มม.ปรอท).
ความแตกต่างกันนี้ไม่น่าเกิดจากปัจจัยกวน เรื่องเพศ น้ำหนักตัว ปริมาณไขมันในอาหารที่กิน. ส่วนการเกิดผลข้างเคียงต่อระบบทางเดินอาหารไม่มีความ แตกต่างกันระหว่างทั้ง 2 กลุ่ม.
ผู้วิจัยสรุปว่าถั่วเหลืองมีคุณสมบัติลดความดันเลือดได้ดีกว่าแป้งสาลี และการกินอาหารโปรตีนถั่ว อาจเป็นทางเลือกหนึ่งในการรักษาผู้ป่วยความดันเลือดสูงระยะแรกที่ระดับความรุนแรงน้อย (stage I) ในระยะสั้น ส่วนผลระยะยาวต้องมีการศึกษาเพิ่มเติม.
วิชัย เอกพลากร พ.บ., Ph.D.,รองศาสตราจารย์, ศูนย์เวชศาสตร์ชุมชน, คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี, มหาวิทยาลัยมหิดล