Stefanick ML, et al. Effects of conjugated equine estrogens on breast cancer and mammography screening in postmenopausal women with hysterectomy. JAMA 2006;295:1647-57.
ก่อนหน้ามีการศึกษาพบว่าการให้ฮอร์โมน estrogen ร่วมกับ progesterone เพิ่มความเสี่ยงต่อมะเร็งเต้านม. ต่อมามีคำถามว่าในสตรีที่ตัดมดลูกออกไปแล้วได้รับ estrogen ทดแทนอยู่ มีความเสี่ยงต่อมะเร็งเต้านมด้วยหรือไม่ยังไม่มีข้อสรุป. งานวิจัย Womens Health Initiatives ในประเทศสหรัฐอเมริกา พยายามตอบปัญหานี้โดยศึกษาในสตรีหลังหมดประจำเดือนที่ผ่าตัดดมดลูกออกไปแล้วจำนวน 10,739 คน อายุ ตั้งแต่ 50-79 ปี มีกลุ่มตัวอย่างที่เปรียบเทียบระหว่างกลุ่มได้ conjugated esquire estrogen 0.625 มก./วัน เทียบกับกลุ่มได้ยาหลอกจากนั้นติดตามไปเป็นเวลาเฉลี่ย 7.1 ปี.
ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มสตรีที่ได้ estrogen มีอุบัติการณ์ของมะเร็งท่อน้ำนมและมะเร็งเต้านมรวมน้อยกว่ากลุ่มยาหลอกอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ แม้ว่าผลการอ่าน mammogram มีความผิดปกติสูงกว่ากลุ่มได้ยาหลอก (ร้อยละ 36.2 vs. ร้อยละ 28.1).
สรุป การได้ฮอร์โมน estrogen อย่างเดียวในสตรีหลังหมดประจำเดือนที่ตัดมดลูกไปแล้วไม่ทำให้เสี่ยงต่อมะเร็งเต้านมมากขึ้น แต่พบว่าสตรีเหล่านี้มีอัตรา mammogram ผิดปกติมากกว่าและต้องได้รับการ ตรวจเพิ่มเติม ซึ่งทำให้เกิดความกังวลโดยไม่จำเป็น.
การให้ estrogen หรือไม่ควรพิจารณาเป็นรายๆ ว่าจะได้ผลดีหรือผลเสีย คนที่น่าจะได้ผลดีคือหญิงที่มีอาการของภาวะหมดประจำเดือนชัดเจน เช่น ทรมานกับอาการร้อนวูบวาบรุนแรง หรือมีความเสี่ยงต่อ กระดูกพรุน ในรายที่จะให้ฮอร์โมนควรจำกัดระยะเวลา ถ้าเป็นไปด้วยควรจำกัดไม่เกิน 5 ปี.
วิชัย เอกพลากร พ.บ., Ph.D.,รองศาสตราจารย์ ศูนย์เวชศาสตร์ชุมชน, คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาล
รามาธิบดี, มหาวิทยาลัยมหิดล