Hay AD, et al. Paracetamol plus ibuprofen for the treatment of fever in children (PITCH) : randomized controlled trial. BMJ 2008; 337:a1302.
ภาวะไข้ส่วนใหญ่เป็นการตอบสนองของร่างกาย ต่อการติดเชื้อ แม้ว่าการลดไข้จะไม่ได้รักษาโรคโดยตรง แต่เป็นสิ่งจำเป็นเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน โดยเฉพาะการชักจากไข้ในเด็ก. ยาลดไข้ที่มีการใช้กันแพร่หลายคือ paracetamol และ ibuprofen โดยขนานหลังมีประสิทธิผลสูงกว่าขนานแรก เนื่องจากทั้ง 2 ขนานมีกลไกในการลดไข้ต่างกัน จึงเกิดคำถามว่าถ้าให้ 2 ขนานร่วมกันจะมีได้ผลดีกว่าตัวเดียว หรือไม่.
วัตถุประสงค์ของงานวิจัย ต้องการศึกษาว่ายา paracetamol ร่วมกับ ibuprofen ลดไข้ได้ดีกว่าใช้ยาขนานใดขนานหนึ่งหรือไม่.
งานนี้ศึกษาใน หน่วยปฐมภูมิของประเทศอังกฤษแบบ randomized control trial เปรียบเทียบการรักษาไข้ในเด็กด้วยยา 3 รูปแบบ คือ paracetamol, ibuprofen, และ paracetamol ร่วมกับ ibuprofen ผู้ร่วมวิจัยเป็นเด็กอายุระหว่าง 6 เดือน 6 ปี มีไข้ระหว่าง 37.8-41.0๐ซ. โดยการวัดทางรักแร้.
ตัวชี้วัดผลหลักการศึกษา คือระยะเวลาที่ไม่มีไข้ หลังให้ยา 4 ชั่วโมงแรก และร้อยละของเด็กที่รู้สึกว่าอาการดีขึ้นในช่วง 48 ชั่วโมง ส่วนตัวชี้วัดรองคือ ระยะเวลาที่หายไข้ เวลาที่ไม่มีไข้ใน 24 ชั่วโมง และอาการร่วมอื่นๆ รวมทั้งอาการข้างเคียง.
ผลการศึกษา พบว่า paracetamol ร่วมกับ ibuprofen ดีกว่า paracetamol อย่างเดียว โดยทำให้ไข้ลดภายในเวลาที่สั้นกว่า 55 นาที (95%CI 33-77) ได้ผลดีกว่า ibuprofen อย่างเดียวแต่ไม่มีนัยสำคัญ (น้อยกว่า 16 นาที 95%CI -7, 39 นาที) ส่วนระยะเวลาทั้งหมดที่มีไข้ใน 24 ชั่วโมง พบว่า การได้ยาทั้ง 2 ขนานร่วมกัน สามารถลดระะยะเวลาการมีไข้ได้มากที่สุด โดยน้อยกว่า paracetamol 4.4 ชั่วโมง และน้อยกว่า ibuprofen 2.5 ชั่วโมง. สำหรับอาการข้างเคียงที่พบบ่อยคือ ท้องร่วงและอาเจียน แต่ไม่มีแตกต่างกัน.
ข้อสรุปของการศึกษา การรักษาเด็กมีไข้ นอกจากการเช็ดตัวแล้ว การให้ยาควรเริ่มต้นด้วย ibuprofen แล้วถ้าไข้ยังไม่ลดอาจพิจารณาให้ paracetamol ร่วมด้วย.
วิชัย เอกพลากร พ.บ., Ph.D.
รองศาสตราจารย์, ศูนย์เวชศาสตร์ชุมชน, คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี, มหาวิทยาลัยมหิดล