Hauser W, et al. Treatment of fibromyalgia syndrome with antidepressants JAMA 2009; 301:198-209.
Fibromyalgia (FMS) เป็นกลุ่มอาการปวด และกดเจ็บของกล้ามเนื้อแบบเรื้อรัง มักเป็นหลายแห่งของร่างกาย อาการอื่นที่ร่วมด้วย ได้แก่ อ่อนเพลีย และมีปัญหาการนอนหลับและอาจมีอาการซึมเศร้าด้วย อาการนี้ทำให้คุณภาพชีวิตผู้ป่วยลดลง สาเหตุของโรคนี้อาจเกิดจากตัวกล้ามเนื้อเองหรืออาจมีปัญหาทางกายหรือทางจิตใจ การรักษาที่ผ่านมามีการใช้ยาต้านซึมเศร้าร่วมด้วย แต่ผลการวิจัยยังไม่ชัดเจน.
การศึกษา meta analysis นี้ทบทวนงานวิจัย randomized controlled trials 18 รายงาน รวมจำนวนผู้ป่วย 1,427 คน ส่วนใหญ่เป็นสตรี ยาที่ใช้ทดลองได้แก่ triclyclic, tetracyclic (TCAs),selective serotonin reuptake inhibitor (SNRIs) และ Monoamine Oxidase (MAOIs) การวัดผลทำโดยการเปรียบเทียบคะแนน ความปวด การนอนหลับ การอ่อนเพลีย ซึมเศร้า และคุณภาพชีวิต.
ผลการศึกษา พบว่าการให้ยาต้านซึมเศร้าแก่ผู้ป่วย fibromyalgia ช่วยลดอาการปวดทำให้นอนหลับดีขึ้น คุณภาพชีวิตดีขึ้น แต่ว่ายาต้านซึมเศร้าอาจไม่ช่วยอาการอ่อนล้าให้ดีขึ้นมากนัก สำหรับยาที่ได้ผลดีที่สุดคือ amitriptyrine รองลงมาคือกลุ่ม MAOIs, SSRIs และ SNRIs ตามลำดับ.
สรุป ยาต้านซึมเศร้าช่วยอาการปวด ปัญหาการนอนหลับ และเพิ่มคุณภาพชีวิตในผู้ป่วย fibromyalgia.
จุดอ่อนของงานวิจัยนี้คือ เป็นผลการรักษาในระยะสั้นเฉลี่ยเพียง 8 สัปดาห์ การทดลองที่นานที่สุดคือ 28 สัปดาห์ สำหรับผลดีและผลเสียในระยะยาวของการใช้ยาต้านซึมเศร้าในกลุ่มโรคนี้ยังไม่ทราบ
วิชัย เอกพลากร พ.บ., Ph.D.,รองศาสตราจารย์, ศูนย์เวชศาสตร์ชุมชน
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี, มหาวิทยาลัยมหิดล