ทำตัวไม่ถูกเวลาเป็นตะคริว
ถาม : ขวัญดาว/สิงห์บุรี
ดิฉันมักเป็นตะคริวบ่อยๆ เวลาเป็นจะปวดมาก อาจจะเป็นเพราะว่าช่วงนี้อายุมากขึ้น สมัยก่อนยังไม่เป็นถี่แบบนี้ค่ะ เดี๋ยวนี้เฉลี่ย ๖-๗ สัปดาห์จะเป็นครั้งหนึ่งค่ะ บาง ครั้งจะเป็นกลางดึกมักปวดบริเวณน่องทำให้ต้องตื่นขึ้นมากลางดึกบ่อยๆ ช่วงหลังๆ นอนดูโทรทัศน์อยู่ พอจะลุกขึ้นก็เป็นขึ้นมาค่ะ จะปวดน่องมาก เวลาเป็นทำตัวไม่ถูก ไม่รู้ว่า ควรจะงอขาหรือเหยียดขาอย่างไร พยายามไม่เกร็ง แต่ควบคุมตัวเองไม่ค่อยได้ค่ะ อยากเรียนถามข้อสงสัยจากคุณหมอ ดังนี้
๑. เวลาเกิดตะคริวจะทำอย่างไร จึงจะหายปวด เพราะช่วงนั้นมักจะขยับเขยื้อนตัวไปไหนไม่ได้เลย จะงอขามาเพื่อบีบนวดบริเวณที่เกิดตะคริว ก็ทำไม่ค่อยได้ค่ะ
๒. พยายามกินอาหารที่มีแคลเซียมแต่ก็รู้สึกว่าไม่ค่อยช่วยเท่าไร มีปัจจัยอื่นอีกหรือไม่
๓. ควรดูแลรักษาตัวเองอย่างไร จะช่วยบรรเทาอาการ และทำให้การเกิดตะคริวห่างขึ้น
๔. การนอนในห้องปรับอากาศที่อุณหภูมิประมาณ ๒๕ องศาเซลเซียส จะเกี่ยวกับการที่ทำให้เกิดตะคริวหรือไม่คะ
รบกวนคุณหมอกรุณาตอบให้ทราบด้วยค่ะ
ตอบ : นพ.สุรเกียรติ อาชานานุภาพ
๑. เวลาเกิดตะคริว ให้ทำการปฐมพยาบาล โดยใช้มือนวดกล้ามเนื้อที่เป็นตะคริว หรือยืดกล้ามเนื้อส่วนนั้นให้ตึง เช่น ถ้าเป็นตะคริวที่น่อง (ซึ่งพบบ่อย) ให้เหยียดเข่าข้างที่เป็นตะคริวให้ตรง และดึงปลายเท้าข้างเดียวกันนั้นกระดกเข้าหาเข่าให้มากที่สุด ถ้าเป็นตะคริวที่ต้นขาให้เหยียดเข่าตรง ยกเท้าขึ้นให้พ้นจากเตียงเล็กน้อยและกระดกปลายเท้าลงล่าง (ไปทางด้านตรงข้ามกับหัวเข่า) ในกรณีที่ทำด้วยตนเองไม่ได้ ควรเรียกหาคนอื่นมาช่วย
๒. เนื่องจากตะคริวอาจมี สาเหตุได้หลากหลาย นอกจากการขาดแคลเซียม (เช่น ในหญิงตั้งครรภ์) แล้วยังอาจเกิดจากการขาดโซเดียม (เช่น อาเจียน ท้องเดิน เหงื่อออกมาก) ภาวะหลอดเลือดแดงแข็งเลือดไปเลี้ยงขาได้น้อย (เช่น คนสูงอายุ คนที่เป็นเบาหวาน ความดันเลือดสูง ไขมันในเลือดสูง หรือสูบบุหรี่จัด) ซึ่งมักจะเป็นตอนกลางคืน หรือเวลาอากาศเย็นๆ ดังนั้น ถ้ากินแคลเซียมแล้วไม่ได้ผล ก็อาจเกิดจากสาเหตุอื่นๆ ในกรณีของคุณตามอาการที่เล่ามา อาจเกิดจากภาวะหลอดเลือด แดงแข็งก็เป็นได้ จึงขอแนะนำให้ตรวจเช็กร่างกายรวมทั้งการตรวจเลือด เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีโรคอะไรซ่อนเร้นอยู่ บางทีอาจเกิดจากอายุมาก (หลอดเลือดแดงแข็ง ซึ่งเป็นภาวะเสื่อมตามสังขาร) ก็ได้
๓. แนะนำให้ตรวจเช็กสุขภาพ ถ้าไม่พบว่ามีโรคอะไร และคิดว่าเกิดจากการไหลเวียนเลือดไม่ดี (หลอดเลือดแดงแข็งตามสังขาร) แพทย์อาจให้กินยา เช่น ไดเฟนไฮดรามีน (diphenhydramine) ๑ เม็ด ตอนก่อนเข้านอน (ถ้าเป็นตอนดึก) ยานี้ จะช่วยให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น เป็นการป้องกันไม่ให้เป็นตะคริว (ไม่ใช่ใช้แก้เมื่อมีอาการกำเริบแล้ว) ดังนั้นอาจต้องกินก่อนนอนทุกคืนไปเรื่อยๆ ยานี้อาจทำให้รู้สึกง่วงนอน ปากคอ แห้งได้
๔. ความเย็นมีส่วนทำให้ตะคริวกำเริบได้ ถ้ามีสาเหตุจากการไหลเวียนเลือดไม่ดี