ยาแก้เบาหวาน
ผู้ถาม ประกิจ/นครราชสีมา
วันหนึ่งผมตื่นเช้ามามีอาการปวดร้าวศีรษะอย่างไม่เคยเป็นมาก่อน วัดความดันได้ ๑๙๐/๔๐ ต้องกินยาระงับปวด ไปหาหมอ หมอจ่ายยามาให้ อยากทราบว่ายาที่หมดให้ผมมานั้นแก้อะไรบ้าง
ปัจจุบันผมอายุ ๗๓ ปี ทราบว่าเป็นเบาหวานเมื่ออายุประมาณ ๔๕ ปี ถึงบัดนี้รวม ๒๘ ปี และทราบว่ามีความดันเลือดสูงเมื่อทราบว่าเป็นเบาหวาน แต่หมอยังไม่ให้ยาเกี่ยวกับความดัน เพิ่งมาให้ยาความดันเมื่อประมาณ ๖-๗ ปีมานี้ ขณะนี้ผมเป็นคนไข้ประจำโรงพยาบาลมหาราช ซึ่งต้องไปพบหมอทุก ๒ เดือน เมื่อวันที ๘ มกราคมนี้ตื่นเช้ามามีอาการปวดร้าวทั่วศีรษะอย่างไม่เคยเป็นมาก่อน วัดความดันได้ ๑๙๐/๘๐ ต้องกินยาระงับปวด ได้ไปพบหมอในวันรุ่งขึ้นเพราะเป็นวันนัดพอดี หมอบอกว่า เป็นเพราะเส้นเลือดแข็งตัว มีความยืดหยุ่นน้อย ประกอบกับสูงอายุ หัวใจจึงทำงานหนักกว่าปกติ และให้ยาเพิ่มมาอีก ๑ อย่าง กินครั้งละ ๒ เม็ดก่อนนอน มีกำหนด ๑ เดือน ยาที่โรงพยาบาลจ่ายให้ผมรวม ๗ อย่าง ตามตัวอย่างที่ส่งมาพร้อมจดหมายนี้ ขอความกรุณาคุณหมอช่วยอธิบายด้วยครับ ว่าแต่ละอย่างใช้ในการป้องกันโรคอะไรบ้าง
ผู้ตอบ น.พ.สันต์ หัตถีรัตน์
อันที่จริง คุณควรจะถามหมอที่รักษาคุณว่ายาแต่ละอย่างใช้แก้อะไรและมีความจำเป็นมากน้อยเพียงใดเพราะเมื่อคุณถามหมอคนอื่น อาจได้คำตอบที่ไม่ตรงกัน แล้วจะทำให้คุณสับสนและกังวลมากขึ้น คำตอบที่ให้นี้จึงเป็นคำตอบทั่วๆไป อาจไม่ตรงกับความเป็นจริงในกรณีของคุณก็ได้
๑. วันที่คุณปวดศีรษะมากเมื่อตอนตื่นเช้า และมีความดัน ๑๙๐/๘๐ บอกไปได้ว่าปวดศีรษะ เพราะความดันขึ้นหรือปวดศีรษะเพราะเหตุอื่น เนื่องจากเวลาที่เราปวดหรือเจ็บจากอะไรก็ตาม ความดันเลือดจะขึ้นสูงเพราะความเจ็บปวดและความเครียดกังวลจากความเจ็บปวดจะทำให้ความดันขึ้นมากๆได้
คำอธิบายของคุณหมอที่คุณบอกจึงไม่เข้ากับประวัติที่คุณบอกมา และยา Sibelium ที่คุณหมอให้คุณกิน ๒ เม็ดก่อนนอน ก็ไม่เกี่ยวกับอาการปวดศีรษะและความดันขึ้นแต่อย่างใด แต่เป็นยาแก้อาการเวียนศีรษะบ้านหมุนและป้องกันการปวดศีรษะแบบไมเกรน (ลมตะกัง) ได้ แสดงว่าคุณหมอคงคิดว่าคุณเป็น “ลมตะกัง” จึงให้ยานี้ไปป้องกันไว้
๒. ยาเบาหวาน ๒ ตัว คือ เม็ดสีฟ้า ๑ เม็ดก่อนอาหารเช้าที่เขียน Diabinese แต่ที่จริง คือ Chlorpropamide ซึ่งเป็นยาตัวเดียวกัน และเม็ดสีขาวใหญ่กิน ๑ เม็ดหลังอาหารเช้า ที่มีชื่อว่า Metformin หรือ Glucophage
๓. ยาเม็ดสีขาวเล็กกิน ๑ เม็ด หลังอาหารเช้า เป็นยาขับปัสสาวะชื่อ furosemide หรือ Lasix
๔. ยาเม็ดสีชมพูรูปสามเหลี่ยมเป็นวิตามินบี ๑, บี ๖, บี ๑๒ ที่กินวันละ ๓ ครั้ง ซึ่งไม่จำเป็น ยกเว้นในกรณีที่คุณขาดวิตามินดังกล่าว (ถ้าอยากรู้ว่าจำเป็นหรือไม่ โดยลองหยุดยาแล้วดูว่ามีอาการอะไรไหม)
๕. ยาแคปซูลสีส้มนี่เองที่เป็นยาลดความดันเลือดชื่อ Nifedipine หรือ Nelapine หรือ Adalat ซึ่งอาจจะไม่จำเป็นต้องกินมาก ในกรณีที่ความดันเลือดสูงแต่ตัวบน (ตัวล่างไม่สูง)
๖. ยาลดความดันเลือดอีกตัวที่อยู่ในแผง คือ Perindopril หรือ Coversyl ที่กิน ๑ เม็ดหลังอาหารเช้า
คุณควรถามหมอที่รักษาคุณว่าขอลดยาลงบ้างจะได้ไหม และควรประเมินด้วยตนเองด้วยว่า เมื่อได้ยาตัวใหม่มากินแล้วรู้สึกดีขึ้นหรือเลวลง แล้วบอกหมอที่ให้ยาคุณด้วย