ศัพท์แพทย์
ผมมีข้อสงสัยในคำศัพท์ทางการแพทย์บางคำที่เขาใช้กันคือคำว่า “อาการข้างเคียงของยา” มันหมายถึงอะไร อาหมอกรุณาช่วยอธิบายให้ง่ายๆ หน่อย เพราะผมไม่มีความรู้ทางการแพทย์
ประดิษฐ์/ตาก
ตอบ คุณประดิษฐ์
คำถามนี้ อาหมอได้ส่งให้คุณ “ภาษิต ประชาเวช” เจ้าของคอลัมน์ “พูดจาภาษาหมอ” แล้ว เพื่อจะได้เขียนเป็นเรื่องยาวให้อ่านกัน อย่างไรก็ตาม ก็ขอตอบเสียหน่อย
คำว่า “อาการข้างเคียง” นั้น คือ “อาการที่ไม่พึงประสงค์” อาการที่ไม่พึงประสงค์ คือ “อาการที่เราไม่ต้องการ” เป็นอาการที่แทรกซ้อนของยาที่เราไม่ต้องการ ที่เราไม่ต้องการก็เพราะว่าเราต้องการให้ยาออกฤทธิ์อย่างหนึ่งอย่างใดเท่านั้น แต่ยาก็ออกฤทธิ์อย่างอื่นออกมาด้วย ทำให้ผู้ใช้ยามีอาการแทรกซ้อนอย่างอื่นตามมาอีก คงไม่งงนะครับ
ที่จริงภาษาฝรั่งเขาใช้คำว่า side effect อ่านว่า ไซด์เอฟเฟ็ก เพียงคำเดียว แต่ภาษาไทยเราเรียกกันหลายอย่าง บางที่ก็อาจใช้คำว่า “พิษของยา” บ้าง “ผลข้างเคียงของยา” บ้าง หรือ “ผลแทรกซ้อนของยา” ก็แล้วแต่ว่าใครอยากใช้ตัวไหน เพื่อให้เข้าใจง่ายขึ้น ก็ขอยกตัวอย่าง เช่น เวลาที่เราเป็นหวัด คัดจมูก มีน้ำมูกใสๆ แพทย์จะให้กินยาแก้แพ้ เช่น คลอร์เฟนิรามีน เวลากินยาคลอร์เฟฯนี้ จะมี “อาการข้างเคียงของยา” คือ ทำให้เกิดอาการง่วงนอน แพทย์หรือเภสัชกรจึงแนะนำไม่ให้ทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักร รวมทั้งขับรถด้วย เพราะอาจม่อยหลับในขณะทำงานจนอาจเกิดอุบัติเหตุได้
ยาทุกชนิดทางการแพทย์ถือว่า “ไม่มียาใดปลอดภัย” เพราะยาทุกชนิดล้วนแต่มีผลข้างเคียงของยาทั้งนั้น จะมากหรือน้อยเท่านั้นแหละครับ เวลาไปหาหมอหมอให้ยามา จึงควรถามหมอว่ากินอย่างไร กินแล้วมีผลข้างเคียงอะไรบ้าง มีข้อห้ามใช้อะไรไหม การรู้ข้อมูลต่างๆจะทำให้เราปลอดภัยในการใช้ยา ไม่ใช่กินยารักษาโรคหนึ่ง แล้วเป็นอีกโรคหนึ่งขึ้นมา...ซวยตายเลยครับ