เวียนศีรษะ ลมขึ้น

ถาม: พัชฌา/นนทบุรี
ขอเรียนถามว่า ทำไมคนอายุมาก ประมาณ ๕๐ ปีขึ้นไป ชอบบ่นว่าเวียนศีรษะ ลมขึ้น ควรจะดูแลรักษากันอย่างไร
ดิฉันพาคุณยายที่บ้านไปฉีดยา ๑ เข็มอาการเวียนศีรษะก็จะหายไป ๑ เดือน แต่ต้องไปฉีดยาทุกเดือน

ตอบ: นพ.เขษม์ชัย เสือวรรณศรี
อาการเวียนศีรษะ ลมขึ้น มีสาเหตุมาจากหลายปัจจัย ดังนี้
๑. หลอดเลือดจะค่อยๆ ตีบขึ้นตามอายุ มากน้อยไม่เท่ากัน ขึ้นกับโรคประจำตัวอื่นๆ
(เช่น ไขมันในหลอดเลือด เบาหวาน ความดันเลือดสูง การสูบบุหรี่ เป็นต้น) ปกติมักจะเริ่มตีบตั้งแต่อายุประมาณ ๔๕-๕๐ ปีขึ้นไป การที่หลอดเลือดตีบก็ทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองได้น้อยกว่าปกติ
๒. ผู้สูงอายุมักมีปัญหาเรื่องการนอน นั่นคือนอนหลับไม่สนิท หลับๆ ตื่นๆ หรือหลับยาก พักผ่อนไม่เพียงพอ ทำให้มีอาการเวียนศีรษะง่าย
๓. อาการเครียดหรือซึมเศร้า พบได้บ่อยในผู้สูงอายุซึ่งทำให้เสริมปัญหาแบบข้อ ๒ (นอนไม่หลับ)
๔. สภาพแวดล้อมอื่นๆ เช่น เสียงดัง อากาศร้อน ก็ทำให้เวียนศีรษะง่าย เนื่องจากสมองค่อยๆ เสื่อมสภาพลง ความอดทนต่อสภาพแวดล้อมต่างๆ รอบตัวจะไม่เหมือนก่อนๆ

สาเหตุอื่นๆ เช่น ยาบางตัวที่กินประจำอาจเป็นสาเหตุก็ได้ ความเจ็บป่วย
มีไข้ หรืออะไรก็ตามที่ทำให้ร่างกายอ่อนแอลงกว่าปกติล้วนทำให้เวียนศีรษะได้

การฉีดยา ถ้าเป็นยาแก้วิงเวียน อาจช่วยได้บ้างแต่ก็ช่วยเพียง ๑-๒ วันเท่านั้น ยาที่มีคุณภาพดีๆ จะอยู่ได้นานเป็นเดือน รวมถึงการแก้ไขต้นเหตุและจากจิตใจ นั่นคือความเชื่อของคนรุ่นก่อนที่ชอบขอให้หมอฉีดยามาก คือเป็นโรคอะไรก็ตาม ขอให้ฉีดยาสักเข็ม อาการหายทั้งนั้น

ในทางการแพทย์เชื่อว่าสิ่งเหล่านี้ทำให้ดีขึ้นได้เองจริงๆ (placebo) แต่ถือเป็นแนวทางและค่านิยมที่ไม่ถูกต้อง เป็นหน้าที่ของแพทย์ทุกคนที่ควรอธิบายให้ผู้ป่วยฟังด้วยเหตุผล แม้ว่าในผู้สูงอายุนั้น จะเปลี่ยนความคิดได้ยาก แต่ก็ต้องลองดู เพื่อให้ค่านิยมเรื่องยาฉีดนี้ค่อยๆ หมดไป อย่างน้อยก็เป็นส่วนหนึ่งในการยกมาตรฐานความรู้ของผู้ป่วยในเมืองไทย และลดการใช้ยาโดยไม่จำเป็น