บาดทะยัก
แรกเริ่มที่พบก็คืออาการขากรรไกรแข็งเนื่องจากการเกร็งตัวของกล้ามเนื้อบริเวณนี้ คนไข้จะอ้าปากลำบาก กลืนลำบาก ทำท่าเหมือนยิ้มแสยะอยู่ตลอดเวลา นอกจากนี้ยังมีอาการไข้ (ตัวร้อน) ครั่นเนื้อครั่นตัว ปวดศีรษะ เจ็บคอ กระสับกระส่ายร่วมด้วย ในทารกแรกเกิดที่มีการติดเชื้อบาดทะยักทางสะดือ (เช่น การใช้ไม้รวกหรือกรรไกรที่ไม่สะอาดตัดสายสะดือตามแบบโบราณ การรักษาแผลสะดือไม่ถูกต้อง) ซึ่งโบราณ เรียกว่า “ตะพั้น” หรือ “สะพั้น” แรกเริ่มมีกมีอาการร้องกวน ไม่ยอมดูดนมและอ้าปากไม่ได้ ต่อมากล้าม เนื้อตามแขน ขา หน้าท้อง หลัง และส่วนต่างๆ ของร่างกายจะมีอาการหดตัว เกร็งแข็งและปวด ทำให้มีอาการคอแข็ง หลังแอ่น คนไข้จะมีอาการชักกระตุ้กของแขน ขา และกล้ามเนื้อทุกส่วนของร่างกายเป็นพักๆเวลาสัมผัสถูก หรือเวลาถูกแสงสว่างหรือเสียงดังๆ ขณะชัก คนไข้อาจหายใจลำบาก พูดและร้องไม่ออก และอาจหยุดหายใจได้ โดยทั่วไปคนไข้มักจะมีความรู้สึกตัวดี และรู้สึกเจ็บปวดเวลาชัก ถ้ามีอาการชักเกร็งติดๆกันนานๆ ก็อาจหมดสติได้ คนไข้ส่วนมากจะพบมีบาดแผลอักเสบร่วมด้วย ในทารกแรกเกิดมักพบว่ามีสะดืออักเสบ แต่บางรายก็ไม่พบบาดแผลชัดเจนก็ได้
การดำเนินโรค
ถ้าไม่ได้รับการรักษาทันกาล คนไข้มักจะเสียชีวิตจากภาวะหยุดหายใจ ภายในเวลาไม่นาน (อาจเป็นสัปดาห์) ส่วนผู้ที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล ผลการรักษาขึ้นกับความรุนแรงของโรค ถ้าได้รับการรักษาตั้งแต่ระยะแรกเริ่ม (มีเพียงอาการขากรรไกรแข็ง) ก็มักจะมีโอกาสหายขาดได้ แต่ถ้าปล่อยไว้จนมีอาการรุนแรง (เช่น หลังแอ่น ชักเกร็งทั้งตัวรุนแรง) โอกาสรอดก็มีน้อยมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าพบในทารกแรกเกิดหรือคนสูงอายุ โดยเฉลี่ยคนไข้บาดทะยักมีโอกาสรักษาให้รอดชีวิตได้ประมาณร้อยละ 50
ภาวะแทรกซ้อน
อาจพบอาการขาดออกซิเจนขณะชัก อาการขาดอาหารเพราะกลืนไม่ได้ ถ่ายอุจจาระและปัสสาวะไม่ได้ เนื่องจากการเกร็งตัวของหูรูด อาจเกิดโรคปอดอักเสบ (ปอดบวม) แทรกซ้อน ในรายที่ชักรุนแรง อาจมีกระดูกหลังหัก ในรายที่ปล่อยให้โรคลุกลามรุนแรง อาจหยุดหายใจและหัวใจวายตายได้
การแยกโรค
อาการมีไข้ร่วมกับอาการชักกระตุก นอกจากบาดทะยักแล้ว ยังอาจมีสาเหตุอื่น เช่น
- สมองอักเสบ จะมีอาการไข้สูง ปวดศีรษะมาก อาเจียนบ่อย ชัก ซึม เพ้อคลั่ง ไม่รู้สึกตัว
- เยื่อหุ้มสมองอักเสบ จะมีอาการแบบเดียวกับสมองอักเสบ และตรวจพบว่าก้มคอไม่ลง (คอแข็ง)
- มาลาเรียขึ้นสมอง จะมีอาการแบบเดียวกับสมองอักเสบ และมีประวัติสัมผัสเชื้อมาลาเรีย เช่น เดินทางเข้าไปในเขตป่าเขา หรือได้รับการถ่ายเลือดมาก่อน
- พิษสุนัขบ้า จะมีอาการไข้ ปวดศีรษะ กระสับกระส่าย กลัวลม กลัวน้ำ ชัก หมดสติ มักมีประวัติถูกสุนัข แมว หรือสัตว์ป่ากัดหรือข่วนมาก่อน
ส่วนอาการขากรรไกรแข็ง ซึ่งมักพบเป็นอาการแรกเริ่มของบาดทะยักนั้น ก็อาจมีสาเหตุจากการเกิดฝีที่ทอลซิลหรือในคอหอย หรือเกิดจากผลข้างเคียงของยาบางชนิด (เช่น ยาแก็อาเจียน ยาแก้วิงเวียน หรือยาทางจิตประสาท) อย่างไรก็ตาม หากพบอาการผิดปกติดังกล่าวข้างต้น ก็ควรจะไปปรึกษาแพทย์โดยเร็ว
- อ่าน 8,016 ครั้ง
- พิมพ์หน้านี้