ไซนัสอักเสบ

ในคนปกติทั่วไป เมือกที่สร้างขึ้นในโพรงไซนัสจะระบายลงตามทางเชื่อมมาออกที่รูเปิดในโพรงจมูก กลายเป็นน้ำมูก หรือเสมหะใส เพื่อให้ความชื้นและชะล้างโพรงจมูก แต่ถ้ารูเปิดดังกล่าวถูกอุดกั้น (เช่น เป็นไข้หวัด หรือโรคหวัดภูมิแพ้) ทำให้เมือกในโพรงไซนัสไม่สามารถระบายออกมาได้ เมือกก็จะหมักหมมกลายเป็นอาหารสำหรับการเจริญเติบโตของเชื้อโรคที่ลุกลามมาจากโพรงจมูกเข้าไปในไซนัส ทำให้เยื่อบุไซนัสอักเสบบวม ขนอ่อนในไซนัสสูญเสียหน้าที่ในการขับเมือก ทำให้มีการสะสมของเมือกมากขึ้นกลายเป็นหนองขังอยู่ในไซนัส เกิดอาการของโรคไซนัสอักเสบขึ้นมา

การอักเสบมักมีเชื้อก่อโรคและปัจจัย ดังนี้

1.ไซนัสอักเสบเฉียบพลัน
มักเป็นภาวะแทรกซ้อนของไข้หวัด การติดเชื้อของทางเดินหายใจส่วนต้นชนิดอื่นๆ และโรคหวัดภูมิแพ้ เชื้อก่อโรคอาจเป็นเชื้อไวรัสกลุ่มเดียวกับที่ทำให้เกิดไข้หวัด (มีอาการเป็นหวัด น้ำมูกไหล นานกว่า 7-10 วัน และหายได้เองเป็นส่วนใหญ่) หรือกลุ่มเชื้อแบคทีเรีย (ทำให้มีเสมหะเป็นหนอง) ส่วนน้อยอาจเกิดจากเชื้อรา (ซึ่งถ้าพบในผู้ป่วยเบาหวาน หรือเอดส์ มักมีอันตรายร้ายแรง

2.ไซนัสอักเสบเรื้อรัง
ส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียหลายชนิดที่ต่างจากที่พบในไซนัสอักเสบเฉียบพลัน ส่วนน้อยอาจเกิดจากเชื้อราซึ่งฝังตัวอยู่ในไซนัส กระตุ้นให้เกิดปฏิกิริยาภูมิแพ้ แล้วเกิดการอักเสบของไซนัสตามมา ซึ่งสามารถพบในคนที่มีความต้านทานโรคแข็งแรงเป็นปกติทั่วไป

ไซนัสอักเสบเรื้อรังมักเป็นผลแทรกซ้อนจากไซนัสอักเสบเฉียบพลันที่ไม่ได้รับการ รักษาที่ถูกต้อง นอกจากนี้ ยังอาจเกิดจากปัจจัยอื่นๆ เช่น โรคหวัดภูมิแพ้เรื้อรัง ริดสีดวงจมูก เนื้องอกในโพรงจมูกหรือไซนัส ผนังกั้นจมูกคด การติดเชื้อของทางเดินหายใจส่วนต้นซ้ำซาก การสูบบุหรี่ มลพิษทางอากาศ โรคกรดไหลย้อน (หูรูดปลายหลอดอาหารเสื่อม ทำให้มีน้ำย่อยซึ่งเป็น กรดไหลย้อนขึ้นมาที่ไซนัส เวลานอนตอนกลางคืน) โรคฟันและช่องปากเรื้อรัง ภาวะภูมิคุ้มกันต่ำ (เช่น เบาหวาน เอดส์) เป็นต้น