โรคกระเพาะ
คำว่า "โรคกระเพาะ" ในที่นี้หมายถึงอาการปวดแสบ จุกแน่น หรืออืดเฟ้อ ตรง บริเวณลิ้นปี่หรือยอดอก มักเกิดขึ้นตอนหิว (ก่อน อาหาร) หรือตอนอิ่ม (หลังอาหาร)
สาเหตุสามารถแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ ได้แก่
1. กลุ่มโรคกระเพาะชนิดมีแผล หรือ กลุ่มแผลเพ็ปติก (peptic ulcer) ซึ่งอาจเป็นแผลตรงส่วนกระเพาะอาหาร เรียกว่า แผลกระเพาะอาหาร (gastric ulcer, ย่อว่า GU) หรือแผลตรงส่วนลำไส้เล็กส่วนต้น เรียกว่า แผลลำไส้เล็กส่วนต้น (duodenal ulcer, ย่อว่า DU) ก็ได้
สาเหตุของแผลเพ็ปติกส่วนใหญ่เกิดจากข้อใดข้อหนึ่ง ดังต่อไปนี้
- การใช้ยาต้านอักเสบที่ไม่ใช่สตีรอยด์ (non steroidal anti inflammatory drugs, ย่อว่า NSAIDs) เช่น แอสไพริน ไอบูโพรเฟน อินโดเมทาซิน นาโพรเซน ไพร็อกซิแคม ไดโคลฟีแนก เป็นต้น ซึ่งนิยมใช้เป็นยาแก้ปวดข้อ ปวดเส้นเอ็นหรือกล้ามเนื้อ ปวดประจำเดือน รวมทั้งใช้แก้ปวดแก้ไข้ทั่วไป หากใช้ติดต่อกันนานๆ มักจะทำให้เกิดแผลเพ็ปติก อาจรุนแรงถึงขั้นเลือดออก (อาเจียนเป็นเลือด ถ่ายอุจจาระดำ) หรือกระเพาะลำไส้เป็นแผลทะลุได้
- การติดเชื้อเฮลิโคแบกเตอร์ไพโลไร (Helicobacter pylori) หรือเอชไพโลไร (H. pylori) ซึ่งสามารถติดต่อทางอาหารการกินเช่นเดียวกับเชื้อบิด อหิวาต์ ไทฟอยด์ เชื้อนี้สามารถแฝงตัวอยู่ในกระเพาะอาหาร นานนับเป็นแรมปีจนถึงสิบๆ ปี ในที่สุดอาจชักนำให้เกิดโรคกระเพาะอาหารอักเสบเรื้อรัง แผลเพ็ปติก หรือมะเร็งกระเพาะอาหารได้ สาเหตุข้อนี้นับว่าเป็นเรื่องที่เพิ่งค้น พบใหม่ กลายเป็นว่าโรคแผลในกระเพาะอาหารเป็นโรคติดเชื้อ ไม่ใช่เป็นโรคที่เกิดจากพฤติกรรมล้วนๆ (เช่น กินอาหารผิด กินอาหารไม่ตรงเวลา) และ เปลี่ยนโฉมของการตรวจวินิจฉัยและการรักษา ดังจะได้กล่าวต่อไป
2. กลุ่มโรคกระเพาะชนิดไม่มีแผล (non ulcer dyspepsia) กลุ่มนี้ครอบคลุมสาเหตุหลากหลาย เช่น
กระเพาะอาหารอักเสบ (gastritis) จาก แอลกอฮอล์ กาแฟ ยา (แอสไพริน ยาแก้ปวด ข้อ ยาปฏิชีวนะบางชนิด ยาบำรุงเลือด เป็นต้น)
ภาวะกรดในกระเพาะ ไหลย้อนขึ้นหลอดอาหาร (gastro esophageal reflux disease, ย่อว่า GERD) ทำให้มีอาการเรอ เปรี้ยว หรือแสบลิ้นปี่ขึ้นมาถึงลำคอ มักเป็นเวลาอยู่ในท่านอนราบหรือก้มตัว อาจมีสาเหตุจากการกินอาหารมากเกิน มีกรดออกมาก ความอ้วน ภาวะการตั้งครรภ์ การรัด เข็มขัดแน่นเกิน การสูบบุหรี่จัด การใช้ยา เป็นต้น มักเป็นเรื้อรัง
อื่นๆ เช่น ความเครียด อาหาร (เช่น อาหารมัน อาหารรสจัด อาหารหวานจัด อาหารสุกๆ ดิบๆ อาหารที่ย่อยยาก) บางคนอาจเกี่ยวข้องกับพันธุกรรม (มีพ่อแม่-พี่น้องมีอาการอาหารไม่ย่อยแบบเดียวกัน) หากหลีกเลี่ยงเหตุกำเริบ ก็อาจทุเลาไปได้
- อ่าน 24,042 ครั้ง
- พิมพ์หน้านี้