ลิงตัวแรกของ ระบบรถโดยสารสาธารณะในฝัน

Curitiba เป็นชื่อเมืองหนึ่งในประเทศบราซิล ประชากรประมาณ 2 ล้านคน. ในอดีตสภาพการจราจรของเมืองนี้ไม่ต่างจากกทม.และเมืองใหญ่ทั้งหลายในโลก. ปัจจุบัน Curitiba มีระบบรถโดยสารสาธารณะที่รองรับการเดินทางของคนร้อยละ 55 หรือ 1.3 ล้านคน รถโดยสารสาธารณะ 1,100 คัน วิ่งให้บริการวันละ 12,500 เที่ยว ถ้าไม่เห็นแบบอย่างของ Curitiba คนกทม.คงไม่กล้าคิดว่าอนาคตกทม.จะเป็นได้อย่างนี้หรือ.
 

วันนี้ชัยชนะของคุณอภิรักษ์ โกษะโยธิน อาจเป็นจุดเริ่มต้นของชัยชนะแห่งระบบขนส่งมวลชนสาธารณะ. ไม่เพียงในกทม. แต่ยังอาจส่งผลถึงเมืองใหญ่ทั่วประเทศที่ขณะนี้ติดอยู่ในหุบเหวแห่งวิกฤติจราจร เนื่องจากเลือกเดินยุทธศาสตร์การขนส่งที่ผิดพลาดคือ ไปพึ่งพาระบบขนส่งที่มุ่งขนรถมากกว่าขนคน.

ระบบรถโดยสารสาธารณะเป็นกลยุทธ์หลักประการหนึ่งที่ทีมงานของคุณอภิรักษ์จะนำมาใช้แก้วิกฤติจราจร. ถ้าระบบนี้จะได้ผลดังที่มีหลักฐานยืนยันจากหลายประเทศในลาตินอเมริกา ยุโรป และเอเชีย เงื่อนไขที่จำเป็นคืออะไร.
 

Dr.Geetam Tiwari ผู้เชี่ยวชาญจาก Indian Institute of Technology วิเคราะห์เอาไว้ว่า ในส่วนของผู้ใช้บริการ ระบบรถโดยสารสาธารณะต้องตอบสนองในประเด็นต่อไปนี้
1. การเข้าถึงบริการรถโดยสารสะดวก.
2. เวลาเข้าออกป้ายแน่นอน.
3. ระยะเวลาเดินทางรวดเร็ว.
4. บริการมากเพียงพอ.
5. ไม่ต้องต่อรถหลายคัน.
6. ขึ้นลงรถสะดวก.
7. สบายเวลาโดยสาร.

บริการฯจะตอบสนองได้เช่นนั้นต้องอาศัยเงื่อนไข อันได้แก่
1. ช่องเดินรถเฉพาะ.
2. สัญญาณไฟจราจรที่ให้อภิสิทธิ์รถโดยสาร.
3. ข้อมูลการเดินทางและเวลาเข้าออกป้าย.
4. บริการคนเดินเท้า เพราะผู้โดยสารทุกคนล้วนต้องเดินเท้าก่อนและหลังลงจากรถ. บริการเหล่านี้คือ 
a. ช่องเดินรถจักรยาน.
b. พื้นที่สำหรับแผงลอยขายน้ำ ของขบเคี้ยว และสินค้าอื่นๆ.
c. ทางเดินเท้าที่ร่มรื่น ปลอดภัย.

ทั้งหมดนี้ต้องการการจัดการโดยมืออาชีพคอยกำกับ ติดตาม ประเมินผล ปรับปรุงระบบอย่างต่อเนื่อง. มีความเป็นไปได้สักแค่ไหนที่ระบบรถโดยสารสาธารณะจะเกิดขึ้นในแง่การลงทุน ข้อเท็จจริงปรากฏค่าใช้จ่ายในการจัดวางระบบ (capital cost) สำหรับรถโดยสารสาธารณะ เท่ากับ 1 ใน 150 ของรถไฟใต้ดินเท่านั้น  อีกทั้งยังสามารถดัดแปลงเนื้อที่บนถนนที่มีอยู่แล้วมาใช้ประโยชน์ จึงเห็นได้ชัดว่าความเป็นไปได้สูงกว่าระบบรถไฟใต้ดินหรือแม้แต่บีทีเอส.
 

หาก กทม.ทำได้สำเร็จ เชื่อว่าจะเกิดกระแสลามไปถึงเมืองใหญ่อื่นๆ จึงต้องช่วยกันจับตามอง ส่งเสียงเชียร์ และร้องทักให้ดี เพื่อให้ลิงตัวที่ 1 ได้เกิด แล้วลิงตัวที่ร้อยคงจะตามมา.