Update : วิธีกินยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน

ยากินคุมกำเนิดฉุกเฉินชนิดที่ใช้กันแพร่หลาย เป็นยาที่มีเฉพาะโปรเจสตินอย่างเดียว คือยา Levonorgestrel (LNG) ขนาด  750 มคก.ต่อเม็ด วิธีใช้ให้กินทันทีหลังร่วมเพศ 1 เม็ดอย่างช้าภายใน 72 ชั่วโมง และกินอีก 1 เม็ดใน 12 ชั่วโมงต่อมา จะป้องกันการตั้งครรภ์ได้ร้อยละ 85-88 ซึ่งหมายความว่าในสตรี 100 รายที่มีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ได้ป้องกันในช่วงที่อาจตั้งครรภ์ได้ (fertile period) คือในช่วงกลางรอบเดือน จะมีประมาณ 8 รายที่มีโอกาสตั้งครรภ์ และใน 8 รายนี้ ถ้าได้รับยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน LNG อย่างถูกวิธี จะมีเพียง 1 รายที่จะตั้งครรภ์ ซึ่งเท่ากับว่าป้องกันการตั้งครรภ์ได้คิดเป็นประมาณร้อยละ 88 ¹  ซึ่งสูงกว่ายากินสูตร Yuzpe (ร้อยละ 60-75)²  ที่เคยใช้กันมาก่อน ซึ่งเป็นยากินชนิดฮอร์โมนผสม 1 เม็ดประกอบด้วย ethinyl estradiol 50 มคก. และ norgestrel 500 มคก. โดยกินครั้งละ 2 เม็ด ด้วยวิธีเดียวกัน.

ยา LNG 750 มคก. ยังมีประโยชน์หรือไม่ถ้าเลย 72 ชั่วโมงไปแล้ว
การกินยาระหว่าง 72-120 ชั่วโมง ยังคงลดความเสี่ยงของการตั้งครรภ์ได้ดี (ร้อยละ 60-63)แม้ว่าจะด้อยกว่าเมื่อให้ภายใน 72 ชั่วโมง (ร้อยละ 79-84)³  ในกรณีที่ยาไม่สามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้ยังไม่มีหลักฐานว่ายาคุมกำเนิดดังกล่าวทำให้ตัวอ่อนเป็นอันตราย.⁴

กินยา LNG 750 มคก. พร้อมกันทั้ง 2 เม็ดได้หรือไม่? 
สามารถกินครั้งเดียว 2 เม็ดได้เลยภายในไม่เกิน 120 ชั่วโมง ถ้าให้ดีที่สุดก็ไม่เกิน 72 ชั่วโมงจะป้องกันการตั้งครรภ์ได้ร้อยละ 82-93 โดยผลข้างเคียงไม่ต่างจากกินครั้งละเม็ด.^3,5
 

เอกสารอ้างอิง
 1. Task Force on Postovulatory Methods of Fertility Regulation. Randomised controlled trial of levonorgestrel versus the Yuzpe regimen of combined oral contraceptive for emergency contraception. Lancet 1998;352:428-33.

 2. Cullins V. Emergency contraception : an update. The Contraception report 2003;14:9-12. Available from : http://www.contraceptiononline.org/contrareport. Accessed August 7, 2005.

 3. Von Hertzen H, Piaggio G, Ding J, Chen J, Song S, Bartfai G, et al. Low dose mifepristone and two regimens of levonorgestrel for emergency contraception : a WHO multicenter randomised trial. Lancet 2002;360:1803-10.

 4. Turner AN, Ellertson C. How safe is emergency contraception? Drug Safety 2002;25:695-706.

 5. Arowojolu AO, Okewole IA, Adekunle AO. Comparative evaluation of the effectiveness and safety of two regimens of levonorgestrel for emergency contraception in Nigerians. Contraception 2002;66:269-73.
  

จุราพร พงศ์เวชรักษ์ ภ.บ., Ph.D.,ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ภาควิชาเภสัชกรรมคลินิก,คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์