ผู้สูงอายุโคเลสเตอรอลต่ำสัมพันธ์กับการเสียชีวิตมากขึ้น

 Schupf N, et al. Relationship between plasma lipids and all-cause mortality in nondemented elderly. J   Am Geriatr Soc 2005;53:219-26.

ในวัยกลางคนนั้น ถ้ามี total cholesterol (TC) และ LDL-C สูงจะเสี่ยงต่อการเสียชีวิตด้วยโรคระบบหัวใจและหลอดเลือดและสาเหตุการตายรวมมากขึ้น   แต่ไม่แน่เสมอไปสำหรับผู้สูงอายุ เพราะพบว่าการมี ไขมันนี้ในเลือดต่ำสัมพันธ์กับการเสียชีวิตมากขึ้นซึ่งมีข้อแย้งว่าอาจเป็นเพราะผู้สูงอายุเหล่านี้มีโรคเรื้อรังอื่นร่วมด้วย. แต่ว่าเมื่องานวิจัยได้ตัดปัจจัยเรื่องการเจ็บป่วยเรื้อรังออกไปแล้ว ระดับไขมัน TC และ LDL-C ในเลือดต่ำยังคงมีความสัมพันธ์กับการเสียชีวิตมากขึ้น.

ที่ผ่านมายังไม่มีการศึกษาที่ตัดปัจจัยเรื่องภาวะสมองเสื่อม Alzheimer ' s disease (AD) ออกไป ซึ่ง AD มีความสัมพันธ์กับภาวะไขมัน TC ในเลือดต่ำ. ภาวะที่เสียชีวิตมากขึ้นในผู้สูงอายุนั้นอาจเกิดจากภาวะ AD ร่วมด้วยก็ได้. ดังนั้น กลุ่มนักวิจัยจึงศึกษาภาวะไขมัน TC และ LDL-C ต่ำว่าสัมพันธ์กับการ เสียชีวิตมากขึ้นหรือไม่ ในเฉพาะผู้สูงอายุที่ไม่มีภาวะ AD ดูว่าจะเป็นอย่างไร.

การศึกษานี้อิงรูปแบบศึกษาไปข้างหน้า ในอาสาสมัครที่มีอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป กว่า 2,277 คน ที่ไม่มีภาวะสมองเสื่อม อายุเฉลี่ย 76.1 ปี ติดตามไปข้างหน้าเฉลี่ยนาน 3 ปี ผลการวิเคราะห์พบว่าคนที่มีไขมันในเลือด total cholesterol, non-HDL-C และ LDL-C ต่ำ มีอัตราตายสูงกว่ากลุ่มที่มีไขมันสูง.โดยถ้า TC น้อยกว่าหรือเท่ากับ 175 มก./ดล. มีโอกาสเสียชีวิตเป็น 2 เท่าของคนที่มี TC >226 มก./ดล. ทั้งนี้ได้ควบคุมปัจจัยอื่นๆ เช่น การสูบบุหรี่ และเบาหวานแล้ว โดยเฉลี่ยผู้หญิงมีระดับไขมันสูงกว่าผู้ชายและมีอัตราตายต่ำกว่าผู้ชายเช่นกัน.

ผลการศึกษานี้แสดงว่าภาวะโคเลสเตอรอลในเลือดต่ำมีความสัมพันธ์กับการเสียชีวิตรวมทุกสาเหตุในผู้สูงอายุ โดยไม่น่าเกิดจากปัจจัยโรคร่วมด้วยอื่นๆ. สาเหตุยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด และการเสียชีวิตที่มาก กว่าในคนโคเลสเตรอลต่ำนี้ไม่น่าเกิดจากภาวะสมองเสื่อม ภาวะโภชนาการ หรือความสามารถทางกายภาพอื่นๆ ที่ลดลง. ทำให้เกิดคำถามว่าในผู้สูงอายุควรลดโคเลสเตอรอลลงมากเพียงใด. การศึกษาในประเทศญี่ปุ่น¹ พบว่าระดับโคเลสเตอรอลกับการเสียชีวิตมีลักษณะ เป็น J shape ดังนั้นการรักษาคนที่มีระดับโคเลสเตอรอลสูงๆ นั้นเป็นเรื่องที่จำเป็น ขณะเดียวกันเมื่อระดับโคเลสเตอรอลต่ำมากก็มีความเสี่ยงมากขึ้นเช่นกัน. ดังนั้นการให้ยาลดไขมันในเลือดในผู้สูงอายุ เป้าหมายระดับไขมันในเลือดต่ำเท่ากับกลุ่มอายุอื่น.ฃ

วิชัย เอกพลากร พ.บ.; Ph.D.รองศาสตราจารย์,ศูนย์เวชศาสตร์ชุมชน,คณะแพทย์ศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี,มหาวิทยาลัยมหิดล