Skip to main content
ข้อมูลสุขภาพ มูลนิธิหมอชาวบ้าน
menu

Login Pop

  • เข้าสู่ระบบ
    • ลืมรหัสผ่าน
search
  • เว็บหลักหมอชาวบ้าน
  • สำนักพิมพ์หมอชาวบ้าน
  • มูลนิธิหมอชาวบ้าน
  • หน้าแรก
  • ดูแลสุขภาพด้วยตัวเอง
  • บทความสุขภาพน่ารู้
  • สื่อสุขภาพ
  • คำถามสุขภาพ
  • ข่าวสาร
  • ติดต่อหมอชาวบ้าน
  • ข้อปฏิเสธความรับผิดชอบ
หน้าแรก » บทความสุขภาพน่ารู้ » Gastrointestinal Stomal Tumor (GIST) (ตอนที่ 1)
  • ขนาดตัวอักษร  Normal size text | Increase text size by 10% | Increase text size by 20% | Increase text size by 30%

Gastrointestinal Stomal Tumor (GIST) (ตอนที่ 1)

โพสโดย somsak เมื่อ 1 ตุลาคม 2551 00:00

Q   :  GIST คือ อะไร
A   :  GIST
ย่อมาจาก Gastrointestinal Stomal Tumor เป็น mesenchymal tumor ที่พบได้บ่อย

ที่สุดของทางเดินอาหาร โดยในอดีตมักถูกวินิจฉัยผิดเป็น leiomyoma หรือ leiomyosarcoma เนื่องจาก ตำแหน่งการเกิดอยู่ในชั้น muscularis propria และมีลักษณะทาง morphology คล้ายกับ smooth muscle neoplasm.1 ต่อมาเมื่อมีการค้นพบ C-KIT protein (CD117) และพบว่า GIST มีการ expression ของ C-KIT protein จีงทำให้สามารถแยก GIST ออกจาก mesenchymal tumor กลุ่มอื่นๆได้.2

เชื่อว่าต้นกำเนิดของ GIST นั้นมาจาก interstitial cells of Cajal (ICCS) ซึ่งอยู่ใน myenteric plexus ในชั้น muscularis propria ของทางเดินอาหาร โดยทำหน้าที่เป็น pacemaker cells ในทางเดินอาหาร ควบคุมการทำงานของ gut motility และ coordinating waves ของ peristalsis3 ทั้งนี้ เนื่องมาจากการศึกษา ultrastructure และ immunophenotypic ที่เหมือนกัน ระหว่าง GIST และ ICCS คือ มีการ expression ของ C-KIT (CD117) protein และ CD34 ทั้งคู่. นอกจากนี้ mesenchymal tumor ของทางเดินอาหารอื่นๆจะไม่มี expression ของ C-KIT protein ด้วย.2

 

Q   :  สาเหตุของ GIST มีอะไรบ้าง
A   :
 มีหลักฐานจากการศึกษาพบว่า การเกิด oncogenic mutation ของ C-KIT เป็นกลไกสำคัญของการเกิด GIST โดยเมื่อมี mutation ของ C-KIT จะทำให้ KIT receptor เกิดการ dimerization โดยไม่ต้องอาศัย ligand (ligand-independent) และเกิด kinase activation ตามมา ส่งผลให้เกิดการ over-proliferation, inhibit apoptosis, adhesion และ cell differentiation ตามมาจนกลายเป็น GIST ในที่สุด2,4

C-KIT mutation พบได้ใน GIST ประมาณร้อยละ 805,6 โดย mutation ที่พบบ่อยที่สุดเกิดที่ exon 11 (intracellular juxtamembrane domain) ซึ่งพบได้ประมาณร้อยละ 707 นอกจาก นี้ยังพบ mutation ได้ที่ exon 9 (extracellular domain) ประมาณร้อยละ 158 และที่ exon 13, exon 17 (ATP binding and phosphotransferase domain) ซึ่งพบได้น้อยกว่าร้อยละ 10.9

นอกจาก C-KIT mutation ที่เป็นสาเหตุส่วนใหญ่ของการเกิด GIST แล้ว ประมาณร้อยละ 5-7 ของผู้ป่วย GIST จะพบว่ามีการเกิด mutation ที่ platelet-derived growth factor receptor alpha (PDGFRA) แทน ซึ่งในผู้ป่วยที่มี mutation ของ PDGFRA อาจจะมีหรือไม่มี C-KIT mutation ร่วมด้วยก็ได้.10,11

ประมาณร้อยละ 10-15 ของผู้ป่วย GIST จะพบว่า ไม่มีการเกิด mutation ของ C-KIT และ PDGFRA เลย ซึ่งเป็นกลุ่ม wild-type ในกลุ่มนี้จะ   มี signal transduction pathways ที่ต่างจากกลุ่ม ที่มี C-KIT หรือ PDGFRA mutation ซึ่งยังต้องการการศึกษาต่อไป.12

                              


Q   :  GIST ในช่องท้อง พบที่ตำแหน่งใดได้บ้าง
A   :
 GIST สามารถพบได้ในทุกตำแหน่งของทางเดินอาหาร โดยพบบ่อยที่สุดที่กระเพาะอาหาร (ร้อยละ 50) และลำไส้เล็ก (ร้อยละ 25) ส่วนอวัยวะอื่นที่พบได้รองลงมา ได้แก่ ลำไส้ใหญ่ (ร้อยละ 10), omentum และ mesentery (ร้อยละ 7) และหลอดอาหาร (ร้อยละ 5).13

บางครั้ง GIST ที่เกิดขึ้นในช่องท้อง หรือ retroperitoneum อาจไม่สามารถบอกตำแหน่งของจุดกำเนิดได้อย่างชัดเจนว่ามาจากอวัยวะใด.14

การกระจายของ GIST ไปยังตับ และการกระจายตามเยื่อบุช่องท้อง เป็นลักษณะที่บ่งว่าเป็น malignant15 ส่วนการกระจายไปยังต่อมน้ำเหลืองใกล้เคียงพบได้น้อยมาก ในขณะที่การกระจายไปยังปอดหรืออวัยวะอื่นๆ นอกช่องท้องยิ่งพบได้น้อยลงไปอีก.
 

                                 

 

Q   :  อาการและอาการแสดงของ GIST เป็นอย่างไรได้บ้าง
A   :
โดยทั่วไปอาการของผู้ป่วยจะไม่มีลักษณะจำเพาะเจาะจง ขึ้นอยู่กับขนาดและตำแหน่งที่เกิดซึ่งอาจมาด้วยอาการดังต่อไปนี้

1. ผู้ป่วยมีภาวะฉุกเฉินในช่องท้อง อันเกิดมาจากมีเลือดออกในช่องท้อง, มีเลือดออกในทางเดินอาหาร, มีการทะลุของผนังทางเดินอาหาร และส่วนน้อยมาด้วยภาวะทางเดินอาหารอุดตัน.

2. ผู้ป่วยมีก้อนขนาดใหญ่ในช่องท้อง โดยอาจจะมีอาการกินอาหารแล้วอิ่มเร็ว, ซีด อ่อนเพลีย หรือไม่มีอาการใดๆเลยก็ได้

3. พบโดยบังเอิญขณะทำการผ่าตัดช่องท้อง หรือการตรวจทางรังสี.

4. พบโดยบังเอิญขณะส่องกล้องตรวจดูทางเดินอาหาร (ส่วนใหญ่ก้อนมักมีขนาดเล็กกว่า 2 ซม.).16
 ประมาณร้อยละ 20 ของผู้ป่วย GIST ที่ก้อนโตขึ้นเรื่อยๆจนสามารถตรวจพบได้โดยไม่มีอาการอะไร และประมาณร้อยละ 50 ของผู้ป่วย GIST จะมีการกระจายของตัวโรคตั้งแต่แรก.1

(ตอนที่ 2 อ่านต่อฉบับหน้า)


ธงชัย ศุกรโยธิน พ.บ., แพทย์ผู้ช่วยอาจารย์ สาขาศัลยศาสตร์มะเร็งวิทยา
ภาควิชาศัลยศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี,มหาวิทยาลัยมหิดล

วีรพัฒน์ สุวรรณธรรมา พ.บ. ภาควิชาศัลยศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาล รามาธิบดี, มหาวิทยาลัยมหิดล

 

ป้ายคำ:
  • ระบบทางเดินอาหาร
  • โรคตามระบบ
  • คำถามที่ท่านควรรู้ในเวชปฏิบัติทั่วไป
  • นพ.ธงชัย ศุกรโยธิน
  • นพ.วีรพัฒน์ สุวรรณธรรมา
  • อ่าน 18,625 ครั้ง
  • พิมพ์หน้านี้พิมพ์หน้านี้

ข้อมูลสื่อ

287-011
วารสารคลินิก 287
ตุลาคม 2551
คำถามที่ท่านควรรู้ในเวชปฏิบัติทั่วไป
นพ.วีรพัฒน์ สุวรรณธรรมา
นพ.ธงชัย ศุกรโยธิน
Skip to Top

บทความสุขภาพน่ารู้

  • ทั้งหมด
  • การแพทย์ทางเลือก
    • แพทย์แผนไทย
      • กดจุด
      • นวดไทย
    • แพทย์แผนจีน
  • ดูแลสุขภาพ
    • การดูแลผู้สูงอายุ
    • การปฐมพยาบาล
    • การรักษาเบื้องต้น
    • การใช้ยาสมุนไพร
    • คู่มือดูแลสุขภาพ
    • ยาและวิธีใช้
    • ตรวจสุขภาพด้วยตัวเอง
      • คำนวณค่า BMI
      • วินิจฉัยโรคเบื้องต้น
      • แนะนำการตรวจสุขภาพประจำปี
    • คุยสุขภาพ
      • กรณีศึกษา
      • ถามตอบปัญหาสุขภาพ
  • สุขภาพทางเพศและครอบครัว
    • การดูแลบุตร
    • แม่และเด็ก
    • การตั้งครรภ์
    • เรียนรู้เรื่องเพศและการวางแผนครอบครัว
  • สร้างเสริมสุขภาพ 3 อ. ​และป้องกันโรค
    • อาหาร
      • อาหาร 5 หมู่
      • อาหารของผู้่ป่วยโรคเรื้อรัง
        • ความดันสูง
        • หัวใจ
        • เกาต์
        • เบาหวาน
      • อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง
      • อาหารป้องกันมะเร็ง
      • อาหารสมุนไพร
    • ออกกำลังกาย
      • วิ่ง เดิน ปั่นจักรยาน ว่ายน้ำ แอร์โรบิค แอร์โรบอคซิ่ง รำกระบอง ไทเก็ก ชี่กง โยคะ
    • อารมณ์
      • การทำสมาธิ
      • การพักผ่อน
      • การพัฒนา EQ
      • จิตอาสา/ ฉือจี้
  • พฤติกรรมอันตราย
    • พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพ
    • อนามัยสิ่งแวดล้อม
    • อิริยาบถ
  • โรคและอาการ
    • โรคเรื้อรัง
      • กลุ่มอาการเมตาโบลิค
      • ความดันโลหิตสูง
      • ถุงลมปอดโป่งพอง
      • มะเร็ง
      • อัมพฤกษ์ อัมพาต
      • เบาหวาน
      • โรคข้อ/เกาต์
      • โรคทางจิตเวช เครียด หวาดระแวง
      • โรคหวัด ภูมิแพ้
      • โรคหัวใจ
      • โรคหืด
      • ไขมันในเลือดสูง/ผิดปกติ
      • ไตวาย
    • โรคตามระบบ
      • ระบบทางเดินอาหาร
      • โรคจากอุบัติเหตุ สารพิษ และสัตว์พิษ
      • โรคช่องปากและฟัน
      • โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
      • โรคติดเชื้อ
      • โรคผิวหนัง
      • โรคพยาธิ
      • โรคระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ
      • โรคระบบต่อมไร้ท่อ
      • โรคระบบทางอวัยวะเพศชาย
      • โรคระบบทางอวัยวะเพศหญิง
      • โรคระบบทางเดินปัสสาวะ
      • โรคระบบทางเดินหายใจ
      • โรคระบบประสาทและสมอง
      • โรคระบบไหลเวียนโลหิต
      • โรคหู ตา คอ จมูก
    • โรคจากการทำงาน
      • พิษภัยจากสารเคมี (ยาฆ่าเมลง/ สารตะกั่ว)
      • โรคจากฝุ่นและสารเคมีในโรงงาน
      • โรคจากสัตว์ เช่น ฉี่หนู
      • โรคจากอริยาบทที่ผิดสุขลักษณะ
      • โรคเส้นเอ็นอักเสบ/ นิ้วล็อค
  • ทันกระแสสุขภาพ
  • คลังความรู้สื่อสังคมออนไลน์
  • อื่น ๆ

ได้รับความนิยม

  • นม
  • ถั่วพู
  • คนท้อง
  • ธาลัสซีเมีย
  • ผู้สูงอายุ
  • ผักพื้นบ้าน
  • สมุนไพร

แผนผังเว็บไซต์

  • หน้าแรก
  • ดูแลสุขภาพด้วยตัวเอง
  • บทความสุขภาพน่ารู้
  • สื่อสุขภาพ
  • คำถามสุขภาพ
  • ข่าวสาร
  • ติดต่อหมอชาวบ้าน
  • ข้อปฏิเสธความรับผิดชอบ

รวมลิงค์เครือข่าย

  • มูลนิธิหมอชาวบ้าน
  • สำนักพิมพ์หมอชาวบ้าน
  • สถาบันโยคะวิชาการ

สื่อสุขภาพ

  • คลิปสุขภาพ
  • หมอชาวบ้านรายเดือน
  • คลินิกรายเดือน
  • จดหมายข่าวย้อนหลัง
  • feed หมอชาวบ้าน
  • facebook หมอชาวบ้าน
  • youtube หมอชาวบ้าน
  • feed หมอชาวบ้าน
  • facebook หมอชาวบ้าน
  • twitter หมอชาวบ้าน
  • youtube หมอชาวบ้าน
สนับสนุนโดย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และสถาบัน ChangeFusion พัฒนาระบบโดย Opendream สัญญาอนุญาต cc by-nc-sa