คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการรับประทานยา

  1.  ยาทานก่อนอาหารต้องทานก่อนอาหารนานเท่าไร เพราะเหตุใดต้องทานก่อนอาหาร

• สาเหตุที่ต้องรับประทานยาก่อนอาหาร เป็นไปได้จากหลายสาเหตุเช่น เนื่องมาจากยาตัวนั้นไม่ทนต่อกรดในกระเพาะ ยาตัวนั้นดูดซึมได้น้อยเมื่อมีอาหารอยู่ในกระเพาะ หรือต้องการให้ตัวยาออกฤทธิ์ภายหลังมื้ออาหารนั้น(เช่นยาเบาหวานบางชนิด)
• ระยะเวลาที่ต้องทานก่อนอาหาร ขึ้นอยู่กับประเภทของยาตัวนั้นๆ โดยปกติให้ทานก่อนอาหาร ครึ่งถึงหนึ่งชั่วโมง เพราะเป็นช่วงที่กระเพาะอาหารว่าง และไม่มีกรดมาก
  ** กรณีที่ลืม ควรเปลี่ยนเป็นรับประทานหลังอาหารมื้อนั้นอย่างน้อย 2 ชั่วโมงแทน **
• ผลเสียถ้าทานยาไม่ถูกเวลา ตัวยาอาจถูกดูดซึมลดลง เป็นผลทำให้ไม่หายจากโรค หรือถ้ากรณียาเบาหวาน ผลของยาที่ช่วยลดน้ำตาลของมื้ออาหารนั้นๆ ก็อาจออกฤทธิ์ได้ไม่เต็มที่

  2.  ยาหลังอาหารต้องทานหลังอาหารนานเท่าไร เพราะเหตุใดต้องทานหลังอาหาร

• ยาที่รับประทานหลังอาหารสามารถแบ่งได้เป็น 2 ชนิด คือ ยาที่ต้องทานหลังอาหารทันที และยาที่รับประทานหลังอาหาร
• ยาที่ให้รับประทานหลังอาหารทันที มักเป็นยาที่ระคายเคืองต่อกระเพาะอาหาร หรือทำให้เกิดผลข้างเคียง คลื่นไส้อาเจียน เช่นยาแอสไพริน
• ส่วนยาที่ไม่มีคำเตือนให้ทานหลังอาหารทันที โดยมากยาประเภทนี้จะไม่มีปัญหาเหมือนยาที่ต้องทานก่อนอาหาร จึงสามารถทานหลังอาหารได้ การทานยาหลังอาหารจะดีกว่าก่อนอาหาร คือ ลดผลข้างเคียงคลื่นไส้อาเจียนจากยาได้ และ การลืมทานยาจะน้อยกว่าการทานก่อนอาหาร
• ปกติจะแนะนำให้ทานหลังอาหาร 15- 30 นาที แต่ในทางปฏิบัติการทานหลังอาหารทันทีหรือ หลังอาหาร15-30 นาที ไม่ได้ให้ผลแตกต่างกันมากนัก จึงแนะนำให้รับประทานตามสะดวกของผู้ป่วย
   

3. ถ้าฉลากแนะนำให้รับประทานยาหลังอาหารเช้า แต่ว่าตอนเช้าเราไม่รับประทานอาหารจะทานยาได้ไหม

• กรณีที่เป็นยาให้รับประทานหลังอาหารทั่วไป (ไม่ใช่ยาที่ระคายกระเพาะ หรือมีผลข้างเคียงคลื่นไส้ อาเจียน มากนัก) เราสามารถทานยาตอนท้องว่างได้ โดยการออกฤทธิ์ของยาไม่ต่างจากเดิม แต่ถ้าหากทานยาตัวนั้นๆแล้ว มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ก็แนะนำให้ทานอาหารเล็กน้อยก่อนทานยา

ภก.วินัย พากเพียรกิจศูนย์ข้อมูลยา (Drug Information Service)
ให้คำปรึกษาการใช้ยา โทร. 02-6671480 E-mail: [email protected]