ทำอย่างไรให้ไม่ลืมทานยา

    การรักษาโรคจะได้ผลก็ต่อเมื่อคนไข้สามารถปฏิบัติตัวและทานยาได้ถูกต้องตามที่แพทย์สั่ง แต่มีการศึกษาพบว่า คนไข้มากกว่า 71% มักลืมรับประทานยาหรือรับประทานยาผิดเวลา และคนไข้ไม่ถึง 41% ที่จัดยารับประทานเองตรงตามที่แพทย์สั่งสม่ำเสมอ ซึ่งการรับประทานยาที่ไม่ถูกต้องอาจทำให้ได้รับผลข้างเคียงของยาและการรักษาไม่ได้ผลเท่าที่ควร ผู้สูงอายุและผู้ป่วยด้านสุขภาพจิตเป็นกลุ่มเสี่ยงที่จะได้รับผลข้างเคียงของยา โดยมักพบว่าเป็นกลุ่มที่รับประทานยาไม่ถูกต้อง

เหตุผลที่ทำให้คนไข้ทานยาไม่ถูกต้อง

• รับประทานยาหลายชนิด และหรือหลายมื้อในแต่ละวัน
• แพทย์มีการเปลี่ยนวิธีการใช้ยา
• ต้องมารับยาบ่อยครั้ง
• ปัญหาเรื่องค่าใช้จ่าย

เภสัชกรช่วยท่านได้อย่างไรบ้าง?

• ปรับวิธีการรับประทานยาให้เข้าใจง่ายและสะดวกมากขึ้น เช่น การรับประทานยาวันละ1-2ครั้ง
• จัดเตรียมยาครั้งละ 3 เดือน สำหรับคนไข้ที่รับประทานยาประจำและไม่ค่อยมีการปรับเปลี่ยนยาบ่อยครั้ง
• ให้คำแนะนำเพิ่มเติมในการรับประทานยา เช่น ยาที่ต้องรับประทานก่อนอาหาร, หลังอาหารทันที, การใช้ยาสูดพ่น
• ทำความเข้าใจกับคนไข้ว่ายาออกฤทธิ์อย่างไร ใช้อย่างไรจึงได้ผล
• ติดตามผลและสอบถามปัญหาในการใช้ยา

นอกจากนี้คนไข้สามารถเลือกใช้เครื่องมือเป็นตัวช่วยในการรับประทานยาให้ถูกต้องมากขึ้นได้ เช่น

• กล่องใส่ยา มีวางขายทั่วไปในร้านขายยา สามารถเลือกใช้ได้ตามความเหมาะสมของยาที่รับประทาน เช่น กล่องใส่ยาแบบง่ายๆที่ระบุวันของสัปดาห์ เหมาะสำหรับคนไข้ที่รับประทานยาเพียงไม่กี่ชนิด เหมือนกันทุกๆวัน ส่วนคนไข้ที่มีการรับประทานยาซับซ้อนหรือหลายชนิด อาจเลือกกล่องยาที่แยกเป็นมื้อที่ละเอียดมากขึ้นไปจนถึงกล่องจ่ายยาแบบอัตโนมัติที่กำหนดเวลาจ่ายยาได้ก็มีผลิตออกมาจำหน่ายแล้วในต่างประเทศสามารถดูรายละเอียดได้ที่ www.epill.com<
• นาฬิกาปลุก คนไข้สามารถเลือกใช้นาฬิกาข้อมือตั้งเวลาปลุกเตือนเมื่อถึงเวลาทานยา หรือนาฬิกาที่ออกแบบมาเฉพาะเพื่อใช้เตือนทานยาซึ่งสามารถตั้งปลุกได้หลายครั้งต่อวันและตั้งเวลาล่วงหน้าได้หลายวัน หรืออาจเลือกใช้โทรศัพท์มือถือตั้งเวลาล่วงหน้าแทนก็ได้
• แผงยาบางประเภทช่วยคุณได้ หากท่านสังเกตบนแผงยาบางชนิดจะระบุวัน เช่น วันจันทร์ วันอังคาร เป็นต้น ซึ่งบนแผงนั้นจะมีลูกศรชี้ทางให้เราอยู่แล้ว ตรงนี้จะช่วยให้เรา ไม่ลืมทานยาทางหนึ่ง เช่น วันที่เราทานยาครั้งแรกเป็นวันพุธ ดังนั้นเราก็เริ่มทานเม็ดที่แผงระบุว่าเป็นวันพุธ เมื่อเราทานอย่างต่อเนื่อง แผงยาก็จะช่วยเตือนเราให้ทานยาทุกวันได้จนครบแผง

      ทั้งนี้ในการเตรียมยาล่วงหน้า ยาที่บรรจุมาในแผง แนะนำให้ตัดแบ่งเป็นเม็ด และเอาออกจากแผงยาเมื่อจะรับประทาน เนื่องจากยาชนิดนั้นอาจไวต่อแสงหรือความชื้น และเสื่อมสภาพได้ง่าย จึงควรหลีกเลี่ยง จะเห็นได้ว่าหากเราใช้ตัวช่วยที่ได้นำเสนอไปนั้นก็จะช่วยให้ท่านทานได้ได้อย่างครบ และถูกต้อง ซึ่งจะทำให้ได้ผลการรักษาอย่างเต็มที่

เรียบเรียงโดย ภญ. ไพรมาศ ศิริวิกุลศูนย์ข้อมูลยา (Drug Information Service)
ให้คำปรึกษาการใช้ยา โทร.02-6671480 E-mail: [email protected]