ออกผื่นในหญิงตั้งครรภ์

ออกผื่นในหญิงตั้งครรภ์
ถาม หญิงตั้งครรภ์มีอาการไข้ ออกผื่น สงสัยเป็นหัดเยอรมัน ควรให้การตรวจและรักษาอย่างไร.

ตอบ อาการไข้ร่วมกับการออกผื่น ไม่จำเป็นต้องเกิดจากโรคหัดเยอรมันเท่านั้น แต่ยังอาจเกิดจากโรคอื่นๆ ได้อีกมากมาย. เชื้อที่สำคัญ ได้แก่

1. Virus
1.1 Human immunodeficiency virus (HIV).
1.2 Cytomegalovirus.
1.3 Epstein-Barr virus.
1.4 Parvovirus B19.
1.5 Coxsackie virus.
1.6 Echovirus.

2. Bacteria
2.1 Mycoplasma pneumoniae.
2.2 Rickettsia เช่น R. typhi (murine typhus), Orientia (rickettsia) tsutsugamushi (scrub typhus).
2.3 Salmonella typhi.
2.4 Secondary syphilis.
2.5 Leptospira interrogans.

3. Fungus : disseminated fungal infection ซึ่งมักจะเป็นผู้ป่วยที่ภูมิต้านทานต่ำ.

ดังนั้นจะต้องซักประวัติเบื้องต้น ถึงการสัมผัสโรค การไปในแหล่งโรค รวมทั้งการตรวจร่างกายดูการกระจายของผื่น. สำหรับโรคหัดเยอรมันนั้นเป็น non-confluent maculopapular rashes ซึ่งเริ่มเป็นที่หน้าแล้วกระจายลงมาตามลำตัว ผิวหนังอาจจะหลุดลอกในระยะท้ายๆ ของโรค อาจพบ petechial lesion ที่ soft palate (Forscheimer spot) นอกจากนี้ จะพบต่อมน้ำเหลือง posterior auricular, posterior cervical และ suboccipital chain โต. ผู้ป่วยอาจม้ามโต และมีอาการปวดข้อได้. อาการปวดข้อมักเป็นที่ข้อนิ้ว ข้อมือ และเข่า ซึ่งอาจเริ่มพร้อมๆ กับการพบผื่น หรือมีอาการหลังจากนั้นก็ได้ และอาจปวดข้ออยู่นาน.

เชื้อจะแพร่กระจายทาง droplets ตั้งแต่ 10 วันก่อนมีผื่น จนกระทั่งหลังจากเริ่มออกผื่นไป แล้ว 15 วัน โดยช่วงที่เชื้อมีโอกาสแพร่กระจายมากที่สุด คือช่วงที่มีผื่น. อย่างไรก็ตาม ผู้ที่ไม่มีอาการก็อาจแพร่เชื้อได้เช่นกัน.

เมื่อพบผู้ป่วยหญิงตั้งครรภ์ที่มีไข้ออกผื่นจึงควรหาโรคอื่นด้วย โรคที่สำคัญที่อาจมีผลต่อทารกในครรภ์ คือ การติดเชื่อ HIV และ syphilis.

การวินิฉัยทำได้โดยการตรวจแอนติบอดีต่อหัดเยอรมัน ซึ่งจะพบมี IgM antibody จากการตรวจเลือด.

การรักษา ให้การรักษาตามอาการ.

สุวัฒน์ เบญจพลพิทักษ์ พ. บ.
หน่วยโรคภูมิแพ้และอิมมูโนวิทยา
ภาควิชากุมารเวชศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล

บรรณาธิการ
สุรางค์ เจียมจรรยา พ.บ.
ศาสตราจารย์, ภาควิชากุมารเวชศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
มหาวิทยาลัยมหิดล