โรคหอบหืด

โรคหอบหืด

ถาม : จิดาภา/เชียงใหม่
ญาติฝ่ายสามีของดิฉันมีอาการหอบเหนื่อย จะต้องใช้ยาพ่นประจำดิฉันต้องการทราบว่าโรคหอบหืดเกิดจากอะไร และควรปฏิบัติตัวอย่างไร
 

ตอบ : นพ.พิพัฒน์ ชูวรเวช
โรคหอบหืด เรียกสั้นๆ ว่า โรคหืด เป็นโรคของหลอดลมหายใจ ผู้ป่วยจะหอบเหนื่อย ไอ และมีเสียงหายใจดัง เป็นอาการของหายใจติดขัด เป็นโรคเรื้อรัง หายขาดได้ยาก อาการที่ปรากฏเป็นเพียงชั่วครั้งชั่วคราวคือ เป็นบ้างหายบ้าง บางครั้งหอบเหนื่อยไป สักครู่อาการก็อาจดีขึ้นเอง หรือเมื่อได้รับการรักษาอาการหอบอาจหายไปได้ จึงเป็นโรคที่ตรวจร่างกายไม่พบในภาวะปกติ เมื่อเกิดมีอาการที่เรียกว่าจับหืด ผู้ป่วยจะรู้สึกว่าแน่นหน้าอก หายใจถี่ๆ และหายใจขัด บางคนมีอาการคันของหลอดลมในทรวงอกนำมาก่อนเล็กน้อย ต่อมาเมื่อหลอดลมตีบตันมากขึ้น เสียงหายใจจะดังเป็นเสียงวี้ดๆ หรือเสียงหืด ผู้ป่วยไอติดต่อกันเป็นระยะๆ นอนราบ ไม่ได้ เมื่อเป็นมากขึ้น ใบหน้าของผู้ป่วยจะเขียวคล้ำเพราะขาดออกซิเจน อาการเช่นนี้อาจเป็นหลายชั่วโมง ถ้าได้รับการรักษาหรือผู้ป่วยสามารถไอ ขับเอาเสมหะออกมาได้ และมีการคลายตัวของหลอดลม ผู้ป่วยจะสบายขึ้น อาการต่างๆ ดังกล่าวมาแล้วจะค่อยๆ หายไป เมื่ออาการดีขึ้น แพทย์อาจให้มาตรวจสมรรถภาพของปอด ให้มาทดสอบทางผิวหนัง ว่าผู้ป่วยแพ้สารอะไรบ้าง รวมถึงสอบถามประวัติการเจ็บไข้ได้ป่วยที่ผ่านมา สิ่งแวดล้อมและอาชีพ ทั้งนี้ เพื่อเป็นแนวทางในการให้คำแนะนำผู้ป่วยว่าควรหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ อะไรบ้าง อะไรควรทำ อะไรควรหลีกเลี่ยง ในกรณีที่หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ไม่ได้ เพราะอยู่ในบรรยากาศรอบๆ ตัวของผู้ป่วย แพทย์อาจแนะนำให้ฉีดวัคซีน สร้างเสริมภูมิต้านทานในร่างกาย

ข้อควรปฏิบัติของผู้ป่วยโรคหอบหืด 

 ๑. อย่ากิน สูดดมหายใจ หรือสัมผัสสิ่งที่รู้หรือสงสัยว่าทำให้แพ้ พยายามหลีกเลี่ยงตลอดเวลา

 ๒. พักผ่อนนอนหลับให้เพียงพอ อย่าตรากตรำงานหรือออกกำลังกายเกินควร

 ๓. อย่าปล่อยอารมณ์ให้หงุดหงิด ฉุนเฉียว กังวลหรือเสียใจจนเกินไป ควรวางตัวเป็นกลาง

 ๔. ห้ามกินยาจำพวกฮอร์โมน เช่น สตีรอยด์ หรือเพร็ดนิโซโลน เพราะอาจเกิดโรคแทรกที่ร้ายแรงภายหลัง

 ๕. ห้ามใช้ยาสูดพ่นขยายหลอดลมเกินจำนวนครั้งที่แพทย์กำหนด ถ้าสูดหลายๆ ครั้งไม่ได้ผล ควรให้แพทย์ตรวจรักษา

 ๖. อย่าหลงเชื่อผู้แอบอ้างว่ามียารักษาโรคหืดให้หายขาดได้ โดยที่ไม่ได้ตรวจสอบว่าแพ้อะไร เพราะยาบางประเภทอาจทำให้อาการหอบหืดหายได้ชั่วคราว แต่มีโทษภายหลังได้

 ๗. อย่าปล่อยให้เป็นไข้หวัดหรือหลอดลมอักเสบโดยไม่รักษา จะทำให้หอบหืดรุนแรงขึ้น

 ๘. งดสูบบุหรี่

 ๙. อย่าปล่อยให้ท้องผูกเป็นประจำ ควรกินผักและผลไม้เพิ่มมากขึ้น

 ๑๐. ไม่ควรอยู่ในที่แออัด อับชื้น มีกลิ่นควันเป็นเวลานานเกินควร