แผลร้อนใน

ดิฉันเป็นแผลร้อนในที่บริเวณกระพุ้งแก้มและเหงือกบ่อยมาก บางทีเป็นพร้อมกันทีเดียว ๒ แผล แผลจะใหญ่มาก และเป็นบ่อย ไม่ทราบว่าจะมีวิธีป้องกันหรือมียารักษาให้หายได้ไหม
ผู้ถาม จินตนา/กรุงเทพฯ
ผู้ตอบ น.พ.สุรเกียรติ อาชานานุภาพ

ถาม
ดิฉันมีเรื่องจะขอรบกวนคุณหมอค่ะ คือ ดิฉันเป็นแผลร้อนในที่บริเวณกระพุ้งแก้มและเหงือกบ่อยมาก บางทีเป็นพร้อมกันทีเดียว ๒ แผล แผลจะใหญ่มาก และเป็นบ่อยถึงขนาดว่าต้องเป็นทุกเดือน ในแต่ละครั้งก็เป็นนานเป็นสัปดาห์กว่าจะหาย ทรมานมากเลยค่ะ ทั้งแสบทั้งเจ็บระบมไปหมด บางครั้งระบมจนเป็นไข้ไปเลย จึงอยากจะขอเรียนถามดังนี้ค่ะ
๑. ร้อนในเกิดจากสาเหตุอะไร
๒. มีวิธีป้องกันอย่างไรบ้างที่จะไม่ให้เป็น
๓. มียารักษาไหมคะ
๔. เวลาที่เป็นกินอาหารรสจัดได้หรือไม่
ขอความกรุณาคุณหมอช่วยตอบด้วยนะคะ

ตอบ
๑. แผลร้อนในจะพบว่าเป็นแผลเปื่อยขนาดเล็กในช่องปาก โดยจะพุขึ้นเอง (ไม่ได้กัดถูกหรือแปรงสีฟันกระแทกถูก) สาเหตุเชื่อว่าเป็นผลจากร่างกายมีการสร้างภูมิต้านทานเฉพาะต่อเนื้อเยื่อภายในช่องปากของตนเอง แล้วไปทำปฏิกิริยาทำให้เกิดการอักเสบเป็นแผลขึ้นเป็นครั้งคราว ไม่ได้เกิดจากเชื้อโรค (การติดเชื้อ) โดยตรง
๒. การป้องกัน ควรสังเกตดูว่ามีสิ่งกระตุ้นอะไรบ้าง แล้วหาทางหลีกเลี่ยง เช่น พักผ่อนนอนหลับให้เพียงพอ ออกกำลังกาย คลายเครียด งดใช้ยาสีฟันชนิดที่ทำให้แผลร้อนในกำเริบ เป็นต้น
๓. ไม่มียารักษาโดยตรง มีเพียงยาบรรเทาการอักเสบ ได้แก่ ครีมป้ายปากไตรแอมซิโนโลน ป้ายแผลก่อนนอนวันละครั้งจะช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น (ปกติจะหายได้เองภายใน ๗-๑๐ วัน) ถ้าปวดมากหรือมีไข้ก็ให้กินยาเม็ดพาราเซตามอลบรรเทา
อย่างไรก็ตาม ถ้าหากมีแผลในปากเรื้อรังนานเกิน ๓ สัปดาห์ก็ควรปรึกษาแพทย์ อาจเกิดจากสาเหตุอื่นที่ไม่ใช่เพียงแผลร้อนในก็ได้
๔. ควรงดอาหารรสจัด เพราะทำให้แผลเจ็บแสบได้ แต่ถ้าทนได้ก็ไม่ห้ามครับ