ต้อหิน

คุณพ่อเป็นเบาหวาน ตาข้างขวามัวและ มองไม่เห็น ขณะนี้ตาข้างซ้ายกำลังมัวอีกข้าง ไม่ทราบว่าจะมีการรักษาใด ใช้การผ่าตัดได้หรือไม่
ผู้ถาม ปราโมทย์/กาฬสินธุ์
ผู้ตอบ พญ.สกาวรัตน์ คุณาวิศรุต 

ถาม คุณพ่อผมเป็นเบาหวาน ตรวจรักษาที่โรงพยาบาลประจำจังหวัดมาหลายปีแล้ว ต่อมาพ่อมีอาการตาข้างขวามัว และมองไม่เห็นในที่สุด ขณะนี้ตาข้างซ้ายกำลังมัวอีกข้าง พยาบาลผู้ช่วยหมอบอกว่าเป็นต้อหิน คุณหมอได้ให้ยาหยอดตามา แต่พ่อบอกว่าตาไม่ดีขึ้นเลย
 
ไม่ทราบว่าจะมีการรักษาใด ใช้การผ่าตัดได้หรือไม่ เพื่อรักษาต้อหินของพ่อให้ดีขึ้น เพราะหากตาบอดทั้ง ๒ ข้าง พ่อคงลำบากและอึดอัดแน่ๆเลยครับ ผมกลัวว่าเวลากลางวันจะไม่มีคนดูแลเพราะ ลูกๆก็ต้องทำงานกันหมด
ขอความกรุณาคุณหมอช่วยตอบด้วยครับ 

ตอบ จากที่คุณบอกเล่ามาว่าคุณพ่อเป็นทั้งเบาหวาน และต้อหินจนตาข้างขวามองไม่เห็นแล้ว และขณะนี้ตาซ้ายมัวลงเรื่อยๆ ในผู้ป่วยที่เป็นเบาหวานมีโอกาสเป็นโรคตาที่สำคัญ และอาจทำให้ตาบอดได้ ได้แก่ ต้อกระจก ต้อหิน และจอตาถูกทำลายจากเบาหวาน ในกรณีคุณพ่อของคุณเป็นต้อหิน ซึ่งน่าจะเป็นต้อหินชนิดเรื้อรังที่มักพบในผู้ป่วยเบาหวาน เป็นโรคที่ทำลายประสาทตาอย่างช้าๆและเงียบๆ ที่ว่าเงียบๆ เพราะผู้ป่วยมักจะไม่มีอาการอะไรเลย เพียงแต่ตาค่อยๆมัวลง ไม่เจ็บ ไม่ปวด แต่ตาจะค่อยๆบอดในที่สุด ดังเช่นในตาขวาของคุณพ่อคุณ

ต้อหินชนิดนี้มักเป็นกรรมพันธุ์ พบในผู้ป่วยเบาหวานที่สายตาสั้นมากกว่าคนกลุ่มอื่น การตรวจพบระยะแรกๆของโรคจะช่วยถนอมสายตาให้ดีอยู่ได้ ถ้าเป็นแล้วการรักษาในระยะแรกคือการใช้ยาหยอด อาจจะร่วมกับยากินอย่างสม่ำเสมอ และมารับการตรวจจากจักษุแพทย์ตามเวลานัดหมาย การใช้ยาหยอดจะเป็นการลดความดันตาลง มิให้ทำลายประสาทตาอีก กล่าวคือ ความดันตาที่สูงกว่าปกติในผู้ป่วยต้อหินจะทำลายประสาทตาไปเรื่อยๆ เมื่อพบแพทย์และรับการวินิจฉัยว่าเป็นต้อหิน แสดงว่ามีการทำลายประสาทตาไปบางส่วนแล้ว การรักษาจะเริ่มด้วยการใช้ยามิให้มีการทำลายประสาทตาเพิ่มขึ้น นั่นคือ ตอนตรวจพบว่าสายตาเป็นเท่าไร การรักษาเป็นเพียงประวิงมิให้สายตาเลวลงเท่านั้น ส่วนใหญ่สายตาจะไม่ดีขึ้น ถ้าไม่รับการรักษาสายตาจะมัวลงๆ และบอดในที่สุด และเมื่อถึงขั้นนั้นก็ไม่มีวิธีจะรักษาอีก

คุณควรดูแลคุณพ่อให้ใช้ยาตามแพทย์สั่งโดยเคร่งครัด และไปรับการตรวจตามเวลานัดหมาย ถ้าแพทย์พบว่าผู้ป่วยไม่ยอมหยอดยาหรือยาหยอดไม่ได้ผล คือความดันตาไม่ลดลง อีกทั้งมีการทำลายประสาทตาไปเรื่อยๆ แพทย์ก็อาจแนะนำวิธีรักษาวิธีอื่น ได้แก่ การใช้แสงเลเซอร์(ซึ่งพอได้ผลบ้าง แต่บางคนผลอาจไม่ค่อยดี) หรือทำ การผ่าตัดในที่สุด ไม่ว่าการรักษาด้วยแสงเลเซอร์หรือผ่าตัดก็ไม่ได้ช่วยให้สายตาดีขึ้น เพียงเพื่อประวิงมิให้ตาเลวลงเท่านั้น อนึ่ง หากพบว่าคุณพ่อคุณมีต้อกระจกร่วมด้วย (ซึ่งมักพบในคนสูงอายุ และผู้ป่วยเบาหวาน) การผ่าตัดทั้งต้อกระจกและต้อหินไปด้วยกันอาจทำให้สายตาดีขึ้นได้ ถ้าอาการมัวเกิดจากต้อกระจกเป็นส่วนใหญ่ แต่ถ้าตามัวจากต้อหิน การรักษาไม่ว่าด้วยยาหรือผ่าตัดสายตาจะไม่ดีขึ้น

ข้อปฏิบัติของคุณขณะนี้ก็คือ การดูแลคุณพ่อให้ใช้ยาสม่ำเสมอ ไปขอรับคำแนะนำจากแพทย์ที่รักษาตามเวลา คงจะช่วยให้คุณพ่อของคุณมีสายตาข้างซ้ายที่พอช่วยตัวเองได้ตลอดไป