• ขนาดตัวอักษร  Normal size text | Increase text size by 10% | Increase text size by 20% | Increase text size by 30%

การรักษาตัวจี๊ด

การรักษาตัวจี๊ด

ผู้ถาม อุทุมพร/สตูล

สาเหตุของการเกิดพยาธิตัวจี๊ดเกิดจากอะไร การป้องกันและตรวจรักษาตัวจี๊ดให้หายขาดจะทำอย่างไร

การรักษาตัวจี๊ดให้หายขาดจะทำอย่างไร เคยไปหาหมอ คุณหมอบอกว่าไม่มียารักษา มันจะมีชีวิตอยู่ประมาณ ๗ วันแล้วตายไปเอง (ข้อเท็จจริงเป็นอย่างไรคะ) ดิฉันพยายามหลีกเลี่ยงอาหารที่ไม่สุก ผักก็ต้องล้างในสะอาด แต่ก็กลับเป็นอีกค่ะ หรือว่ามันจะไม่ตาย ดิฉันมักเป็นบริเวณลำตัว ดิฉันจึงขอเรียนถามคุณหมอถึงสาเหตุของการเป็นพยาธิตัวจี๊ด ทำไมถึงไม่อยู่ตามผิวหนัง ช่วยอธิบายด้วยค่ะ และขอคำแนะนำเกี่ยวกับการป้องกันและรักษาให้หายขาดด้วยค่ะ
 
ผู้ตอบ ศ.น.พ.ประวรรณ สุนทรสมัย

โรคพยาธิตัวจี๊ด อาจหายขาดได้ถ้าพยาธิถูกทำให้เดินทางมาสู่ผิวหนังแล้วถูกกำจัดออกไปโดยวิธีใดวิธีหนึ่ง เช่น เกา บ่ง สะกิด หรือผ่าตัด ขณะนี้มียาซึ่งมีฤทธิ์ที่ช่วยให้พยาธิไชมาบนผิวหนังดังกล่าว แต่การให้ยาจะต้องอยู่ในความดูแลของแพทย์ และตรวจสมรรถภาพของตับก่อนให้ เพราะยาอาจทำให้ตับผิดปกติได้ในผู้ป่วยบางราย

นอกจากนี้ การได้ยานี้จะทำให้อาการของโรคสงบลงได้ แต่ไม่อาจบอกได้แน่นอนว่าพยาธิตายแล้วหรือยังอยู่ในร่างกายผู้ป่วย เพราะเคยพบว่าอาการของโรค (บวมเป็นพักๆ และย้ายที่ไปเรื่อยๆ) ได้กลับเป็นใหม่ในตำแหน่งซึ่งใกล้เคียงมากกับตำแหน่งที่เคยบวม หลังจากเว้นบวมมากว่า ๒ ปี ซึ่งอาจจะเป็นพยาธิตัวเก่า “ตื่น” ขึ้นมาก่ออาการอีก มากกว่าที่จะเป็นการจากที่ได้กินพยาธิตัวใหม่เข้าไป หากเป็นตัวใหม่ก็น่าจะบวมที่อื่นๆ ไม่ใกล้เคียงกับที่เดิมมากเช่นนี้

ต่อคำถามที่ว่า “ทำไมไม่อยู่ตามผิวหนัง” นั้น กลไกที่จะทำให้พยาธิเลือกเดินทางและทำให้เกิดอาการบริเวณใดนั้นยังไม่สามารถระบุได้ พยาธินี้สามารถเดินทางไปก่ออาการได้ที่ในผิวหนัง ใต้ผิวหนัง ปอด ตับ ลำไส้ สมอง ไขสันหลัง ลูกตา และอวัยวะเพศ

การป้องกัน : งดเว้นการกินอาหารเนื้อสัตว์ที่ดิบ หรือดิบๆ สุกๆ ทุกชนิด และหากเป็นผู้ปรุงอาหาร การสัมผัสกับเนื้อที่มีพยาธิอยู่นานๆ พยาธิอาจไชผ่านเข้าผิวหนังได้ เนื้อสัตว์ที่มีตัวอ่อนพยาธิตัวจี๊ดเป็นจำนวนมากได้แก่ งู กบ ปลาน้ำจืด และพบพยาธิได้บ้างในเป็ด ไก่ หมู

การรักษาให้หายขาด : ควรไปพบแพทย์เพื่อการวินิจฉัยให้แน่นอนและตรวจสมรรถภาพตับก่อนให้ยา