ไม่มีประจำเดือนเสียที

- พัชรินทร์/กาฬสินธุ์ : ผู้ถาม
ดิฉันอายุ 23 ปี ส่วนสูง 172 เซนติเมตร น้ำหนัก 44 กิโลกรัม เป็นคนรูปร่างเล็ก ผอมบาง เมื่ออายุ ประมาณ 18-19 ปี สูงประมาณ 165 เซนติเมตร ตั้งแต่เป็นวัยรุ่นก็ยังไม่เคยเป็นประจำเดือนเลย ไม่มีขนที่รักแร้และไม่มีหน้าอกด้วย (เหมือนเด็ก)

ดิฉันไม่แน่ใจว่าตัวเองผิดปกติ หรือเปล่า จนมาช่วงปลายปี พ.ศ. 2542 เดือนตุลาคม ดิฉันไปหาหมอ แผนกสูตินรีเวช ที่โรงพยาบาลจังหวัด
- ครั้งแรกคุณหมอให้กินยาPrimolut-N 5 วัน ก็ไม่มีอะไร
- ดิฉันไปพบหมอครั้งที่ 2 คุณหมอตรวจภายในแล้วบอกว่ารังไข่ปกติ อาจจะเป็นเพราะมันฝ่อจึงทำงานได้ไม่เต็มที่ ก็ให้ยามากิน 1 เดือน แล้วรอดูผล และคุณหมอบอกว่าควร จะตรวจโครโมโซมด้วย ยาที่ได้มี 2 ตัว กิน 25 วันแรก คือ ยา Premarin ตัวที่ 2 กิน 5 วันหลัง คือ ยา Primolut-N แล้วประจำเดือนก็มา

อาการที่พบหลังกินยา คือ ความสูงพุ่งขึ้นเร็วมาก แม้ตอนนี้ก็ยังรู้สึกว่าสูงขึ้นไปเรื่อยๆ ทีละนิด ซึ่งทำให้ดิฉันกลุ้มใจมาก เพราะไม่อยากสูงขึ้นไปกว่านี้อีกแล้ว
ดิฉันเคยปรึกษาหมอ คุณหมอบอกว่าเหมือนช่วงวัยเจริญพันธุ์ เพราะถ้าเรามีประจำเดือนช้า ความสูงก็จะหยุดช้า เพราะกระดูกยังไม่ปิดอยากทราบว่าจริงหรือไม่ แล้วเราจะเป็นประจำเดือนไปอีกกี่ปีความสูงถึงจะหยุด ดิฉันกลุ้มใจ ในเรื่องนี้มาก
 
พอเมื่อปี พ.ศ. 2544 ดิฉันได้เปลี่ยนไปหาหมอใหม่ แต่อยู่ในโรงพยาบาลเดิมหมอให้ตรวจเลือดดูฮอร์โมน ตรวจโครโมโซม และอีก 2 อย่าง ซึ่งดิฉันจำไม่ได้
เมื่อผลตรวจออกมาคุณหมออธิบายให้ฟังว่า ดูจากผลตรวจไม่น่าจะเป็นเพราะรังไข่ผิดปกติหรือฝ่อ แต่อาจเป็นเพราะต่อมฮอร์โมนที่อยู่ใต้สมองทำงานผิดปกติ เพราะเป็นตัวสำคัญที่จะส่งผลถึงรังไข่ และประจำเดือน คุณหมอจึงทำเรื่องส่งตัวต่อไปที่โรงพยาบาลใหญ่ของอีกจังหวัดหนึ่ง และอยากให้เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ดูด้วยว่ามีอะไรผิดปกติในสมองหรือไม่

ตอนนี้ดิฉันยังไม่ได้ไปรักษาที่โรงพยาบาลตามที่คุณหมอส่งตัวไปเพราะยังมีความกังวลอยู่ ดิฉันอยากทราบรายละเอียดก่อนจะไปรับการรักษาจริงๆ เพื่อให้คลายความกังวล และปรับตัวได้มากกว่านี้
 
ดิฉันคัดข้อมูลมาจากใบส่งตัว ดังนี้ค่ะ ผลการตรวจ Hormonal sssay : 1LH<1 nmol/ml., FsH <1 nmol/ml.
การวินิจฉัยโรคขั้นต้น : 1 amenorrhea
ขอคุณหมอช่วยให้ความกระจ่างด้วยค่ะ
 
- นพ.พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์ : ผู้ตอบ
ปัญหาของคุณขอตอบดังนี้
การวินิจฉัยที่ว่า คุณเป็นโรคไม่มีประจำเดือนชนิด 1 amenorrhea หรือการไม่มีประจำเดือนแบบปฐมภูมินั้น น่าจะเป็นการวินิจฉัยที่ถูกต้องแล้ว และผลการตรวจ LH ว่าน้อยกว่า 1 nmol/ml. และ FSH น้อยกว่า 1 nmol/ml. ก็เป็นการยืนยันว่า การที่คุณไม่มีประจำเดือนมานั้น เป็นผลมาจากต่อมใต้สมองทำการสร้างฮอร์โมน LH, FSH น้อยกว่าปกติมาก หรือแทบไม่ได้สร้างออกมาเลย จึงไม่มีฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองไปกระตุ้นให้รังไข่ทำงาน ผลก็คือการไม่มีประจำเดือนดังกล่าว
 
การที่คุณได้รับฮอร์โมน Premarin และ Primolut-N เป็นรอบๆ นั้นก็เป็นการทำให้มดลูกทำงานมีประจำเดือนได้ตามปกติ เพราะมดลูกของคุณปกติ แต่รังไข่ไม่ทำงานเนื่องจากไม่มีฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองมากระตุ้น
 
ปัญหาจึงอยู่ที่ว่าอะไรเป็นสาเหตุที่ทำให้ต่อมใต้สมองไม่ทำงาน
ผมสันนิษฐานว่า น่าจะเกิดจากอย่างใดอย่างหนึ่งคือ ต่อมใต้สมองไม่ทำงานเพราะฝ่อ แต่มีโอกาสน้อย ในกรณีของคุณ ซึ่งอาจจะเกิดมีเนื้องอกในสมองไปกดต่อมใต้สมองไม่ให้ทำงานมากกว่า และเนื้องอกดังกล่าวคงจะสร้างฮอร์โมนของการเจริญเติบโตที่เรียกกันว่า Growth Hormone จึงไปกระตุ้นให้ร่างกายของคุณสูงขึ้นเรื่อยๆ

ด้วยเหตุนี้จึงจำเป็นจะต้องได้รับการวินิจฉัยด้วยการตรวจจากการเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ของสมองจึงจะทราบว่าเป็นจริงหรือไม่ ก่อนที่แพทย์จะให้การรักษา

คุณรีบไปโรงพยาบาลที่คุณหมอส่งตัวไปเลย ก่อนที่โรคของคุณจะลุกลามไปจนรักษาได้ยาก
ไม่มีทางเลือกทางอื่นหรอกครับ