การใช้ยาพ่นรักษาโรคแพ้อากาศ

ถาม   :   อยากทราบคำแนะนำในการสูดพ่นยารักษาโรคแพ้อากาศทางปากสำหรับเด็กครับ.

                                                                                                                                          หมอใหม่

ตอบ   : ยาที่ใช้ในการรักษาโรคแพ้อากาศ หรือโรคเยื่อบุจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ ชนิดสูดพ่นทางปากมีทั้งที่ออกฤทธิ์ในการขยายหลอดลมซึ่งมักใช้พ่นเฉพาะเวลามีอาการ และยาที่ใช้เพื่อป้องกันอาการหอบหืดระยะยาวซึ่งต้องใช้ยาอย่างสม่ำเสมอ เช่น ยาในกลุ่มสตีรอยด์ ที่สำคัญคือวิธีการพ่นยาที่ถูกต้อง ควรกำจัดเสมหะออกจากลำคอก่อน  เขย่าขวดยาทุกครั้งก่อนพ่น. ในการพ่นให้เด็กเล็กให้ประกอบขวดยากับกระบอกช่วยพ่น หายใจออกทางปากจนสุด นำกระบอกช่วยพ่นที่ประกอบกันไว้แล้วครอบที่ปากและจมูก กดยา 1 ครั้ง ให้เด็กหายใจเข้าออกภายในกระบอกช่วยพ่นประมาณ 5-6 ครั้ง ในกรณีที่ต้องพ่นยาอีกครั้งควรรอสักครู่ (1-5 นาที). หลังพ่นยาควรบ้วนปากและทำความสะอาดใบหน้าทุกครั้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังพ่นยาสตีรอยด์ เพื่อป้องกันอาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น เช่นการติดเชื้อราในปากและลำคอ.

การใช้ยาสูดพ่นทางปากสำหรับเด็กโตก็เช่นเดียวกันกับเด็กเล็ก ควรกำจัดเสมหะออกจากลำคอ ก่อน เขย่าขวดยาทุกครั้งก่อนพ่น เพียงแต่ไม่มีกระบอกช่วยพ่น. ดังนั้นการกดพ่นยาต้องสัมพันธ์กับการหายใจ เริ่มจากหายใจออกเต็มที่ ใช้ปากอมรอบปากกระบอกของยาพ่น กดยาพร้อมกับหายใจเข้าทางปากช้าๆ ลึกๆ ทันที เอาขวดยาพ่นออกจากปาก ปิดปากสนิท กลั้นหายใจไว้ประมาณ 10 วินาที (นับ 1-10 ช้าๆ ในใจ) แล้วจึงค่อยๆ หายใจตามปกติ.  ในกรณีที่ต้องพ่นยาอีกครั้งควรรอสักครู่ (1-5 นาที) หลังพ่นยาควรบ้วนปากและทำความสะอาดใบหน้าทุกครั้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังพ่นยาสตีรอยด์ เพื่อป้องกันอาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น. 

พรศรี อิงเจริญสุนทร ภ.บ.,เภสัชกรหญิง  สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี
ศักดิ์ชัย วงศกิตติรักษ์ พ.บ., น.บ.,สาขาวิชาจักษุวิทยา, คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์