ข้อบ่งชี้ของการใช้ยาปฏิชีวนะในเด็ก

ถาม   :   เด็กเล็กๆ อายุ < 2 ปี เวลามีไข้หวัด มักมีขี้ตาสีเขียวๆ เหลืองๆจำนวนมากเป็นข้อบ่งชี้ของการให้ยาปฏิชีวนะหรือไม่.

สมาชิก

ตอบ   :    เด็กเล็กที่มีไข้ น้ำมูกและมีขี้ตา ควรตรวจดูว่ามีการอักเสบของเยื่อบุตาด้วยหรือไม่มีหูชั้นกลางอักเสบด้วยหรือไม่การศึกษาเด็กอายุน้อยกว่า 3 ปีในประเทศอิสราเอล พบว่าร้อยละ 90 ของเด็กอายุน้อยกว่า 2 ปี ที่มี acute conjunctivitis จำนวน 428 ราย ใน 2 ปี ร้อยละ 55 (237 ราย) พบเชื้อโรคอย่างน้อย 1 ชนิดกล่าวคือพบ H.influenza และ S. pneumoniae ร้อยละ 29 และร้อยละ 20  Moraxella catarrhalis ร้อยละ 3 และแบคทีเรียอื่นอีกร้อยละ 30 ไม่พบแบคทีเรียร้อยละ 14 (อาจเป็น Chlamydia ก็ได้).

รายงานนี้พบเชื้อแบคทีเรียดื้อ penicillin ร้อยละ 30-80 ไม่มีลักษณะทางคลินิกเฉพาะที่จะทำนายว่าสาเหตุของ conjunctivitis เป็นเชื้ออะไร การตรวจขี้ตาด้วยกล้องจุลทรรศน์ ไม่พบเม็ดเลือดขาวไม่ช่วยตัดประเด็นการติดเชื้อออกไป การตรวจพบเม็ดเลือดขาวจะสนับสนุนการติดเชื้อแบคทีเรียหรือ Chlamydia มากขึ้น การตัดสินใจให้ยาปฏิชีวนะ นอกจากข้อมูลความเสี่ยงของการติดเชื้อแล้ว ควรพิจารณาความเป็น ไปได้ว่าติดตามผู้ป่วยได้หรือไม่ การใช้ยาปฏิชีวนะมากเกินความจำเป็นก่อภาวะดื้อยาในผู้ป่วยคนนั้นเพียงใด และภาระในการให้ยากับเด็กเล็กลำบากแค่ไหน และให้ได้จนครบ course หรือไม่.
 

 เอกสารอ้างอิง
 1. Buznach N, Dagan R, Greenberg D. Clinical and bacterial characteristics of acute bacterial conjunctivitis in children in the antibiotic resistance era. Pediatr Infect Dis J 2005; 24:  823-8.
 

นิรันดร์ วรรณประภา, พ.บ.,รองศาสตราจารย์ ภาควิชากุมารเวชศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล
สุรางค์ เจียมจรรยา พ.บ. ,ศาสตราจารย์, ภาควิชากุมารเวชศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล