คำคมทางการแพทย์

"Doctors who change patient's life. Today's dogma may be tomorrow's joke"

John H. Turney (1998)

ทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์สามารถเปลี่ยนแปลงได้ถ้ามีหลักฐานใหม่มาหักล้าง การแพทย์เป็นวิทยาศาสตร์ประยุกต์แขนงหนึ่งจึงหนีไม่พ้นความจริงข้อนี้. ในปีค.ศ. 1998 Turney ได้กล่าวถึงเรื่องนี้ไว้ว่า "ความรู้ทางการแพทย์ซึ่งมีผลต่อชีวิตคนไข้ หลักการในวันนี้อาจจะเป็นเรื่องตลกของวันพรุ่งนี้ก็ได้".

มนุษย์ก้าวเข้าสู่การแพทย์เชิงหลักฐาน (Evidence-based medicine) มานานแล้ว แนวทางการดูแลผู้ป่วยจะขึ้นกับข้อมูลหรือหลักฐานที่มีอยู่ขณะนั้น หากมีการศึกษาใหม่ๆ มายืนยันว่าสิ่งที่ทำอยู่นั้นผิด แนวทางการรักษาก็จะเปลี่ยนไป บางเรื่องสมัยก่อนเชื่อ ต่อมาไม่เชื่อ ปัจจุบันกลับไปเชื่ออย่างเดิมก็มี การแพทย์ช่างเป็นศาสตร์แห่งความไม่แน่นอนจริงๆ.

ผู้อ่านอาจจะนึกภาพไม่ออก ผมขอยกตัวอย่างสักเรื่องนะครับ ผู้ป่วยที่ตรวจพบความดันโลหิตสูงมากๆ ในอดีตแพทย์เคยให้ผู้ป่วยอมยา nifedipine ใต้ลิ้น เพราะทำให้ความดันลดลงเร็ว แต่ปัจจุบันพบว่าการลดความดันเร็วๆ เช่นนั้น เพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะหัวใจหรือสมองขาดเลือดได้ ทุกวันนี้จึงไม่ใช้ยาแบบนั้นแล้ว.

ด้วยเหตุนี้แพทย์จึงต้องติดตามข่าวสารอยู่เสมอ แพทย์เวชปฏิบัติทั่วไปต้องติดตามในทุกสาขา โดยเฉพาะในเรื่องที่ตนมีส่วนเกี่ยวข้องด้วย ดังนั้นการเป็นแพทย์เวชปฏิบัติทั่วไปจึงเป็นเรื่องที่ท้าทายไม่ใช่น้อย.

ธีรวัฒน์ บูระวัฒน์ พ.บ.
โรงพยาบาลบ้านแหลม, จังหวัดเพชรบุรี
E-mail : [email protected]