-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
219
กรกฎาคม 2540
ถั่วพู ถั่วพื้นบ้านที่โลกกำลังจับตามองผู้อ่านที่ติดตามคอลัมน์ “ต้นไม้ใบหญ้า” มาเป็นเวลาไม่ต่ำกว่าหนึ่งปี คงได้อ่านเรื่องราวของผักพื้นบ้านชนิดต่างๆ ไปแล้วเกินกว่าสิบชนิด ทั้งที่เป็นผักพื้นฐานดั้งเดิมของไทยเองและที่รับมาจากภายนอกแล้วปรับตัวกลายเป็นผักพื้นบ้านไปในภายหลัง เรื่องราวของผักพื้นบ้านไทยต่างๆ เหล่านี้นอกจากจะชี้ให้เห็นความร่ำรวยทางพันธุกรรมพืช หรือเรียกในภาษาปัจจุบันว่า ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
218
มิถุนายน 2540
สะระแหน ผักต่างแดนที่โอนสัญชาติและเปลี่ยนชื่อเป็นไทยในบรรดาผักชนิดต่างๆ ที่ชาวไทยรู้จักและคุ้นเคยอยู่ในปัจจุบันนี้นั้น มีอยู่หลายชนิดที่คนไทยส่วนใหญ่คิดว่าเป็นผักพื้นบ้านดั้งเดิมและมีกำเนิดอยู่ในประเทศไทยแต่ความจริงเป็นผักที่นำเข้ามาจากต่างประเทศนานมาแล้วบ้าง หรือเพิ่งนำเข้ามาไม่นานนักบ้าง แต่การนำเข้ามานั้นกระทำอย่างไม่เป็นทางการหรือไม่มีบันทึกเป็นหลักฐานเอาไว้อย่างชัดเจน ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
217
พฤษภาคม 2540
แมงลัก : ผักพื้นบ้านน่ารักที่ไม่ใช่ตัวแมง“แมงอะไรเอ่ย ที่น่ารัก” คำทายข้างบนนี้ยังไม่เคยมีใครนำมาใช้ทายกันมาก่อน เนื่องจากเป็นคำทายที่ผู้เขียนเพิ่งคิดขึ้นก่อนเขียนบทความตอนนี้ไม่ถึงชั่วโมงและขอเฉลยตรงนี้เลยว่าคือ “แมงลัก”หัวใจของคำทายนี้อยู่ที่คำว่า “แมง” ซึ่งคนไทยสมัยก่อนทราบความหมายเป็นอย่างดี แต่คนสมัยนี้เริ่มเข้าใจน้อยลง ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
216
พฤษภาคม 2540
โหระพา ผักใบที่มีกลิ่นหอมหวานและหลากสายพันธุ์ เมื่อผู้เขียนยังเด็กและอาศัยอยู่ในชนบทภาคกลางอันเป็นบ้านเกิดนั้น ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
215
มีนาคม 2540
กะเพรา ผักพื้นบ้านและพืชศักดิ์สิทธิ์ของชาวฮินดูในบรรดาผักพื้นบ้านที่นำมาเขียนลงในคอลัมน์ “ต้นไม้ใบหญ้า” หลายสิบตอนที่ผ่านมานั้น แต่ละชนิดต่างก็มีจุดเด่นต่างๆกันไป มากบ้างน้อยบ้าง อันเป็นลักษณะเด่นของพืชพันธุ์ในเขตร้อน (tropical) ซึ่งมีความหลากหลายทางชีวภาพสูงกว่าเขตอบอุ่น (temperate) หรือเขตแห้งแล้ง (arid) อย่างมากมาย ความร่ำรวยทางทรัพยากรชีวภาพนั้น ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
214
กุมภาพันธ์ 2540
ตะไคร้จากหญ้ามาเป็นผักและเสาหลักของครัวไทย“อะไรเอ่ย ต้นเท่าครก ใบปรกดิน”คำทายสำหรับเด็กบทนี้ นิยมใช้ทายกันแพร่หลายในเขตภาคกลางของไทยเมื่อราว40 ปีที่ผ่านมาและอาจย้อนหลังไปได้อีกนับร้อยๆปี แต่ปัจจุบันเด็กไทยรุ่นใหม่คงไม่เคยได้ยินกันแล้ว ด้วยเหตุผลหลายประการ สำหรับผู้อ่านซึ่งมีอายุตั้งแต่สามสิบปีขึ้นไปและมีชีวิตวัยเด็กอยู่ในชนบทภาคกลาง ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
213
มกราคม 2540
แตงไทยผักและผลไม้ที่มีกลิ่นและรสชาติแบบไทยๆ“มันยกร่อง ฟักทอง แตงไทยอีสาวหน้ามล ทำไมเป็นคนหลายใจ...”เนื้อเพลงข้างบนนี้เป็นตอนขึ้นต้นเพลงลูกทุ่งยอดนิยมในอดีต ซึ่งขับร้องโดย ชาย เมืองสิงห์ ศิลปินแห่งชาติ ซึ่งยังคงร้องเพลงอยู่จนกระทั่งปัจจุบัน เพลงนี้ชื่อ “มันยกร่อง” ซึ่งไม่ได้เป็นชื่อมันชนิดพิเศษหรือพันธุ์ใหม่แต่อย่างใด หากแต่เป็นมันที่ปลูกบนพื้นที่ยกร่องสวน ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
212
ธันวาคม 2539
แตงโมแตงผลโตที่เป็นทั้งผักและผลไม้ยอดนิยม“เห่เอยมาจะกล่าว ถึงเรื่องราวเจ้านกกระทุงไข่มันโตเหลือโต เท่ากับแตงโมบางละมุง...”บทกลอนบางส่วนที่อยู่ด้านบนนี้คัดมาจากหนังสือ “บทกลอนกล่อมเด็กฉบับสอบ” รวบรวมโดยหลวงธรรมาภิมนฑ์ (ถึก จิตรกถึก) ตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อพ.ศ.2463 เป็นบทกลอนหรือเพลงกล่อมเด็กและบทเพลงที่เด็กร้องเล่นในบริเวณพื้นที่มณฑลกรุงเทพฯ ในสมัยนั้นคือราว76 ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
211
พฤศจิกายน 2539
แตงกวา ผักผลที่เป็นสัญลักษณ์ของผิวสวย“...สวยจริงนะน้องสาว ผิวขาวเหมือนกับผลแตงร่มใบ”เนื้อเพลงที่นำมาขึ้นต้นบทความตอนนี้เป็นท่อนแรกของเพลงลูกทุ่งสมัยเก่าชื่อ “แม่แตงร่มใบ” เป็นเพลงที่โด่งดังเมื่อประมาณ30 ปีที่ผ่านมา ผู้เขียนเองแม้จะไม่สนใจด้านการร้องเพลงเท่าใดนัก ...
-
นิตยสารหมอชาวบ้าน
210
ตุลาคม 2539
น้ำเต้า ผักสารพัดประโยชน์ของชาวโลก...กระเบื้องจะเฟื่องฟูลอยน้ำเต้าอันลอยจะถอยจม...ข้อความที่คัดมาข้างบนนี้เป็นส่วนหนึ่งของวรรณคดีสมัยกรุงศรีอยุธยาชื่อ “เพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยา” มีข้อความทำนายความเสื่อมของผู้คนในกรุงศรีอยุธยาก่อนถูกกองทัพพม่าตีแตกเป็นครั้งที่สอง เมื่อกว่าสองร้อยปีมาแล้วบางส่วนของเพลงยาวดังกล่าวได้รับการจดจำ ...