Nephrotoxicity จากการได้รับยา Amphotericin B

จงอธิบายการเกิดภาวะ Nephrotoxicity จากการได้รับยา Amphotericin B

1) Mechanism

2) Risk factor

3) แนวทางการป้องกันและแก้ไขเมื่อเกิดขึ้นแล้ว

วันที่ได้รับคำถาม: 14  ก.ค. 2551

ชื่อสามัญทางยา:   Amphotericin B

กลุ่มยา: Antifungal

หัวข้อสืบค้น (keywords): Amphotericin B, nephrotoxic

ประเภทคำถาม: ADR/side effect

ผู้ถาม : เภสัชกรโรงพยาบาล

วัตถุประสงค์การถาม : เพิ่มเติมความรู้ทั่วไป

 

 

- ผู้ป่วยที่มี Low-density lipoprotein (LDL) สูง

- ผู้ป่วยที่ใช้ยาที่เป็นพิษต่อไตร่วมด้วย เช่น amikacin, cyclosporine, aminoglycoside

- ผู้ป่วยที่ใช้ยากลุ่ม diuretics

- ผู้ป่วยที่ได้ยาโดยมี mean daily dose มากกว่า 35 mg

- ผู้ป่วยเพศชาย

- ผู้ป่วยที่มีน้ำหนักมากกว่า 90 kg

- ผู้ป่วยที่มีประวัติ chronic renal disease

- ผู้ป่วยหนัก

- ผู้ป่วยที่มีภาวะ dehydration

แนวทางการป้องกันภาวะ Nephrotoxicity จากการใช้ยา Amphotericin B นั้นทำได้โดย

- hydration และ pretreatment ด้วย sodium supplementation (154 mEq)  0.9% saline 500 -1000 ml หรือให้ antibiotic ที่มี sodium content สูง เช่น ticarcillin (มี sodium 5.2 mEq ต่อ 1 g ของ antibiotic) หรือ piperacillin (มี sodium 1.9 mEq ต่อ 1 g ของ antibiotic) ในกรณีที่ผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับยา antibiotic ด้วย แต่ห้ามให้ sodium ในผู้ป่วยที่ถูกจำกัด sodium เช่น hypertension, congestive heart failure, edematous states

- รักษาระดับของ serum potassium โดย replacement therapy

- หลีกเลี่ยงการให้ยา Amphotericin B ร่วมกับ Nephrotoxic drug ตัวอื่น

แนวทางการแก้ไขเมื่อเกิดภาวะ Nephrotoxicity จากการใช้ยา Amphotericin B แล้วนั้น ควรใช้ Alternate-day therapy และควรหยุดให้ยาเมื่อ BUN สูงกว่า 50 mg/dL

นอกจากนี้ควรมีการเฝ้าระวังภาวะ Nephrotoxicity จากการใช้ยา Amphotericin B โดย monitor renal function และ serum electrolytes โดยเฉพาะอย่างยิ่ง potassium และ magnesium

และการให้ Lipid base amphotericin B นั้น เป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่สามารถลดการเกิดภาวะ nephrotoxicity ได้

1) Richard A. et al. Textbook of Therapeutics: drug and disease Management, 8^th edition, Philadelphia : Lippincoot Williams & Wilkins, 2006

2) Mary Anne et al. Applied therapeutics: theclinical use of drugs, 8^th edition, Philadelphia : Lippincoot Williams & Wikins, 2005

3) Mahesh, Mosby’s drug consult, St. Louis, Mosby Inc., 2007

4) M.N.G. Dukes, Meyler’s side effects of drugs, 14^th edition, Amsterdam: Elsevier, 2000

5) American Society Hospital Pharmacists, American Hospital Formulary Service drug information, Bethesda: Authority of the Board of Directors of the American Society of Hospital Pharmacists, 2005