เส้นผมและขน

เส้นผมและขน

 
เส้นผมและขนร่างกายเกิดขึ้นในชั้นหนังกำพร้า ซึ่งเป็นชั้นบนสุดของผิวหนัง การที่ธรรมชาติสร้างเส้นผม (ขน) มาให้นั้น นอกจากเพิ่มความสวยงามความหล่อแล้ว เส้นผม (ขน) ยังช่วยให้ความอบอุ่น โดยเฉพาะในสัตว์ที่มีขนยาว และลดการสูญเสียความร้อนออกจากร่างกายมากจนเกินไป อีกทั้งยังช่วยปกป้องผิวหนังจากแสงแดดได้ด้วย

ปัญหาของเส้นผมที่มักจะสร้างความวิตกกังวลใจให้แก่คนเราก็มีตั้งแต่ปัญหาเล็กๆ เช่น เส้นผมที่ขาดความงาม และปัญหาที่ออกจะหนักหนาสาหัสอย่าง “ศีรษะล้าน” นั่นแหละ

ทำไมเส้นผมจึงยาวไม่จำกัด

คำถามข้างต้นเชื่อแน่ว่า คงมีหลายคนที่สงสัย เพราะในขณะที่เส้นขนตามร่างกายทั่วไปมีความยาวไม่มากนัก แต่เหตุใดเส้นผมของเรา ถ้าปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ตัดจะยาวได้ไม่จำกัด คำตอบก็มีอยู่ว่า การที่เส้นผม (ขน) มีขนาดและความยาวไม่มากนัก เป็นลักษณะที่ถูกกำหนดมาโดยพันธุกรรมอยู่แล้ว และตามธรรมชาติเส้นผมของคนเราแต่ละคนจะมีความยาวที่แตกต่างกัน ซึ่งโดยทั่วไปความของเส้นผม (ขน) จะขึ้นอยู่กับอายุของรูขุมขนนั้นๆ และปกติอายุของรูขุมขนจะแบ่งออกได้เป็น 3 ระยะด้วยกัน คือ

1. ระยะแรกหรือระยะเจริญเติบโต (anagen phase) โดยทั่วไปในระยะนี้มีเวลา 2-3 ปี แต่จะแตกต่างกันในแต่ละส่วนของร่างกาย

2. ระยะที่สอง (catagen phase) การแบ่งตัวของรูขุมขนจะลดลง ในขณะเดียวกันกับที่ขนาดของเซลล์สร้างสีเมลานินจะหดลดลง และรากขนจะค่อยๆ หดตัวสั้น

3. ระยะสุดท้ายหรือระยะฟักตัว (telogan phase) เป็นระยะที่ผมพร้อมจะหลุดออกไป ซึ่งเมื่อผมหลุดออกไปแล้ว รูขุมขนก็จะเริ่มเข้าสู่ระยะเจริญเติบโตอีกครั้งหนึ่ง

สำหรับสัดส่วนในการทำงานของรูขุมขนทั้งสองระยะ คือ ระยะแรกกับระยะที่สามนั้น ถ้าในภาวะปกติของคนทั่วไปจะเท่ากับ 90:10 ส่วนระยะที่สองจะสั้นที่สุด แต่เมื่อคนเราอายุมากขึ้น ระยะฟักตัวของเส้นผม (ขน) ก็จะนานขึ้นตามไปด้วย โดยเฉพาะบริเวณอื่นของร่างกายนอกจากเส้นผม เช่น ที่บริเวณแขน ในระยะแรกนี้เส้นขนจะมีอายุเพียง 180 วันในขณะที่เส้นผมจะยาวถึง 1,000 วันทีเดียว

ขอแถมท้ายก่อนจบสักนิด เรื่องการถนอมรักษาเส้นผมว่า หากอยากคงความงามของเส้นผมไว้นานๆ ก็พยายามอย่าให้สารเคมีที่ใช้ดัด ย้อม หรือโกรกสีผมมาสัมผัสเส้นผมของคุณบ่อยครั้งเกินไป หรือแม้แต่การเป่าผม การอยู่ในที่ที่มีแสงแดดจัดนานๆ ก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ผมแห้งกรอบ และแตกปลายได้เช่นกันค่ะ คุณ....รักผมหรือปล่า?