• ขนาดตัวอักษร  Normal size text | Increase text size by 10% | Increase text size by 20% | Increase text size by 30%

ประจำเดือน

ประจำเดือน

 

ผมเหลือเชื่อเหลือเกินว่า คุณผู้หญิงจำนวนไม่น้อย ไม่รู้จริงๆ ว่า “ประจำเดือน” นั้นคืออะไร... เปล่า ผมไม่ได้ดูถูกคุณผู้หญิงทั้งหลายหรอกครับ แต่ผมมักจะพบแต่คำถามหรือสิ่งแปลกๆ ที่เกี่ยวเนื่องกับประจำเดือน แล้วผมจะเล่าให้ฟัง

เพื่อที่จะทำให้คุณต้องคิด...เมื่อผิดปกติ...และเป็นมิตรคู่กาย...เมื่อวัยสาวมาเยือน...ก็ “ประจำเดือน” นี่แหละครับ

ทำไมต้องเรียก “ประจำเดือน” ...ก็มันโผล่มาเป็นประจำ ทุกๆ เดือนก็เลยเรียก “ประจำเดือน” หรือ “รอบเดือน” และมันยังมีชื่อเรียกอีกหลาย “ระดู” คุณก็คงจะเคยได้ยิน “เมนส์” ก็เรียกเป็นคำทับศัพท์จากภาษาอังกฤษ คือ Menstruation (เมนส์ตรูเอชั่น) ไทยเราเรียกสั้นๆ ว่า “เมนส์” เป็นที่รู้เรื่องกัน “ประจำมั้นธ์” ... เดี๋ยวอย่าเพิ่งงง ก็ประจำเดือนธรรมดานั่นแหละ ก็ “มั้นธ์” (month) มันแปลว่าเดือนมิใช่หรือ คุณๆ ผู้หญิงที่สัมผัสราตรีเป็นนิจสินชอบใช้ มันก็แปลกฝรั่งมังค่าฟังแล้วรู้เรื่องแฮะ ถ้าคุณจะบอก “ดิฉันกำลังมี ไฟแดง ค่ะ” หลายคนฟังแล้วก็เข้าใจอีกนั่นแหละ ว่าคุณหมายถึง กำลังมีประจำเดือน จะทำอะไรก็ต้องหยุดไว้ก่อน จะฝ่าไฟแดงมันไม่ดี...ใช่ไหมครับ

สมัยก่อน “ประจำเดือน” เป็นเรื่องต้องห้ามเป็นของสกปรก ใครมีประจำเดือนต้องเงียบๆ ไว้ สังคมรังเกียจ ว่างั้นเถอะ บางคนกำลังมีประจำเดือนก็มีความรู้สึกตะขิดตะขวงใจพิกล...บอกไม่ถูก บ้างก็มีความเชื่อว่าไปว่า ใครที่กำลังมีประเดือนร่างกายขณะนั้นจะไม่แข็งแรงพร้อมที่จะเป็นโน่นเป็นนี่ แม่จะสอนลูกสาว...ก็สอนแบบงมงายอีกนั่นแหละว่า...ไม่ให้อาบน้ำหรือแม้แต่สระผมขณะมีประจำเดือน

มาสมัยปัจจุบัน การณ์กลับตรงกันข้าม...ต้องมีประจำเดือน ถ้าเวลาประจำเดือนเกิดเงียบหายไป ผู้เป็นเจ้าก็เดือดร้อน ร้อนทั้งตัวร้อนทั้งใจ ว่าเหตุไฉนจึงหายหน้าไปได้บ้างก็เชื่อว่า ถ้าประจำเดือนไม่มาอัดอั้นไว้ข้างในนานๆ ทำให้ “บ้า” ได้เป็นงั้นไป

เอาละ ไหนๆ เราต่างก็มาอยู่ในยุคเจริญกันแล้ว มาทำความรู้จักกับของคู่กายนี้ให้มันกระจ่าง ให้เป็นที่รู้แล้วรู้รอดกันไปซะเลย จะดีไม๊ ดีไม่ดีผมเขียนต่อก่อนละ

ถ้าจะถามว่าประจำเดือน คืออะไร ก็จะตอบได้ว่า มันคือสิ่งที่หลุดลอกออกมาจากโพรงมดลูก ก็คือ เยื่อบุโพรงมดลูกนั่นแหละ พร้อมทั้งมีเลือดปนออกมาด้วย เนื่องจากการฉีกขาดของเส้นเลือดที่เยื่อบุโพรงมดลูก ส่วนใหญ่แล้ว เดือนหนึ่งก็มีการหลุดลอกกันซะที จึงเรียกกันง่ายๆ ว่า “ประจำเดือน”

เมื่อย่างเข้าวัยรุ่น อายุอานามก็ประมาณ 14-15 ปีเป็นส่วนมาก ก็จะเริ่มรู้จักมีประจำเดือนกัน ทั้งนี้และทั้งนั้นก็เพราะรังไข่ทั้งสองข้างในท้องน้อยเริ่มทำงาน มีการสร้างฮอร์โมนหรือสาร 2 ชนิดออกมากระตุ้นให้โพรงมดลูกทำงานตระเตรียมอาหารโต๊ะจีนไว้ต้อนรับคู่บ่าวสาว...คือไข่และสเปอร์มเชื้อตัวผู้..ถ้ามีการผสมกัน แต่คนเราเมื่อไม่มีเพศสัมพันธ์ เจ้าสาวหรือไข่ก็คงผิดหวัง โต๊ะจีนที่เตรียมไว้ในโพรงมดลูกก็เป็นหม้าย ไม่รู้จะเก็บไว้ทำไม ก็เททิ้งออกมาเป็นประจำเดือนนั่นเอง

ระยะแรกของการมีประจำเดือนหรือเริ่มมีประจำเดือนกันใหม่ มักจะมาไม่สม่ำเสมอหรอกครับ เดี๋ยวมาเร็วเดี๋ยวมาช้า เดี๋ยวมามาก เดี๋ยวมาน้อย เล่นเอาเจ้าของมดลูกนั้นงงไปเหมือนกัน ถ้าไม่รู้ความเป็นจริง

คุณอยากจะรู้ซินะว่า ปกติวิสัยของประจำเดือนมันควรจะเป็นเช่นไร อ๋อ ได้สิครับ มีคนศึกษาไว้สรุปได้ว่า

ประจำเดือนส่วนมาก 28 วันจะมาครั้งหนึ่ง ครั้งหนึ่งๆ ก็มานานประมาณ 3-5 วันอย่างไรก็ดี ใครที่มีรอบเดือน 21-35 วันมาครั้งและมาครั้งละ 3-7 วันก็ยังถืออยู่ในข่ายปกติ

ลักษณะของประจำเดือนจะเป็นอย่างไร ถ้าคุณสังเกตจะเห็นว่าแรกเริ่มจะมีสีชมพูเรื่อๆ เพราะเป็นส่วนผสมของเลือด และมูกจากช่องคลอดจากนั้นในวันต่อมา จะมีสีเข้มขึ้นเป็นมีแดงดำ เพราะมีส่วนผสมของเลือดดำ เยื่อบุโพรงมดลูกและชิ้นส่วนจากปากมดลูก ช่องคลอด รวมทั้งแบคทีเรีย

อ๋อ...กลิ่นของมันหรือครับ...ไม่เหมือนใคร เชิญดมดูได้...เรียกว่ามีกลิ่นเฉพาะตัว

ครั้งหนึ่งๆ จะมีเลือดออกมาซักกี่มากน้อย ก็มีคนอยากรู้อยากเห็นไปทำการตวงและวัดแล้ว รายงานมาให้ทราบว่า แหม! มันไม่แน่นอนแฮะประมาณกันก็ระหว่าง 5 ถึง 100 ซี.ซี. บอกว่านั่นมันแตกต่างกันมากเหลือเกิน ขอเป็นค่าเฉลี่ยจะได้ไหม เขาก็บอกว่าเป็นไรไปจะเฉลี่ยก็ราวๆ 25-30 ซี.ซี. บอกเป็นซี.ซี.คุณๆ ก็อาจจะมองซ้ายมองขวา เพราะไม่รู้ว่ามันแค่ไหนกัน เลยต้องคะยั้นคะยอขอวัดเป็นมาตราโกเต๊กซ์กัน เขาก็บอกได้สบายมาก โดยเฉลี่ยก็ประมาณวันละ 3 ตัวไม่ถึงกับชุ่ม แต่พอดีๆ แถมบอกต่อไปว่ากลางวันใช้สองกลางคืนใช้แค่หนึ่ง...วันแรกและวันหลังจะน้อยกว่าวันกลางๆ

คุณสังเกตต่อไป จะเห็นว่าประจำเดือนที่หลั่งไหลออกมา มักจะไม่เป็นก้อน เพราะถ้าเป็นก้อนมันจะออกมาลำบากทำให้คุณปวดท้องเมนส์อย่าบอกใครเชียว อย่างไรก็ตาม พบว่าประมาณครึ่งต่อครึ่งที่มีออกมาเป็นก้อนเล็กๆ ไม่ถือว่าผิดปกติแต่ประการใด แต่ถ้าออกมาเป็นก้อนโตๆ แล้วล่ะก็จงได้ปรึกษาหมอ

โชคดีเป็นบ้า ถ้าหากคุณผ่านรอบเดือนไปได้โดยไม่มีอาการแทรกซ้อนอย่างอื่นเลย คุณเชื่อไหมครับว่าเพียงร้อยละสามของหญิงสาวที่ไม่เคยมีลูกหรือผ่านการตั้งท้องมาก่อนเท่านั้นที่ปราศจากอาการรบกวนของรอบเดือน...จะไม่ให้บอกว่าเฮงได้อย่างไร เอาละมาดูกันซิว่าการรบกวนของรอบเดือนที่ว่านั้นนะมีอะไรบ้าง

เอากันที่เห็นชัดๆ ก่อนก็คือ อาการปวดท้องเมนส์เอากันคร่าวๆ ก็ไม่น้อยกว่า 50% จะปวดก่อนหรือหลัง หรือขณะมีรอบเดือนก็ตามแต่ส่วนสาเหตุผมยังไม่กล่าวถึง

ว่ากันถึงอาการอย่างอื่นพบว่า ส่วนมากแล้วจะมีก่อนมีรอบเดือนไม่กี่วัน... รู้สึกไม่สบายบอกไม่ถูก เหนื่อยง่ายใจสั่น...พาลจะประสาทเอาง่ายๆ ว่างั้นเถอะ...หงุดหงิดง่ายดูใครขวางหูขวางตาเอาง่ายๆ...ตกใจง่าย...ปวดศีรษะ...หน้าอกตึงและเจ็บ... หมายถึง เต้านมนั่นแหละครับ... คนที่เคยมีสมาธิดีก็พาลเสียเอาง่ายๆ

จากแฟ้มอาชญากรรมและอุบัติเหตุ พบว่าผู้หญิงทั้งสาวและไม่สาว แต่ยังมีรอบเดือน มีการฆ่าตัวตายและตายจากอุบัติเหตุมักเกิดขึ้นในช่วงที่ใกล้จะมีเมนส์นี่เอง...มิน่า...ถึงเป็นไปได้

บางท่านจะมีความรู้สึกถ่วงๆ ในท้องน้อยถ่วงมดลูกก่อนมีรอบเดือน และจะอันตรธานหายไป เมื่อรอบเดือนมาแล้วเรียบร้อย

ครับ...ยังมีอีกประมาณครึ่งหนึ่งของคุณผู้หญิงในวันที่มีรอบเดือน จะมีอาการท้องไส้วิปริต เช่น ท้องผูก ในช่วงก่อนจะมีรอบเดือนไม่กี่วัน แต่ปัสสาวะบ่อยขึ้นกว่าเดิม จะมีอาการวิงเวียน คลื่นไส้จะอาเจียนร่วมด้วยโดยเฉพาะท่านที่มีอาการปวดท้องเมนส์...จริงแค่ไหน คุณผู้หญิงคงรู้ดีกว่าผม

ขบวนการรังควานของรอบเดือนมิได้จบลงแค่นี้ ยังมีอีกครับ บางคน ก่อนมีรอบเดือนไม่กี่วัน ขอบตายังงี้ มีสีคล้ำจนเกือบเป็นช้ำ ไม่ต้องหาเครื่องสำอางให้เปลืองสตางค์ ว่างั้นเถอะ ใบหน้างามๆ ก็อาจพาลขึ้นสิวได้ ตามแผ่นหลังหน้าอกก็ไม่วายเว้น... จากนั้นก็จะหายไปพร้อมกับประจำเดือน ฉะนั้นอาจจะเรียกได้ว่าเป็น “สิวประจำเดือน” ก็ในเมื่อสิวหัวช้างหัวม้าเขาก็มีกันแล้ว เพิ่ม “สิวรอบเดือน” หรือ “สิวประจำเดือน” ขึ้นอีกอย่างก็ไม่น่าจะแปลก

บางคนพอถึงหน้ามีรอบเดือน นอกจากมีเลือดออกทางช่องคลอดแล้ว แถมมีออกทางจมูกอีกด้วย เปล่าหรอกครับมิใช่ประจำเดือนดันทำอะไรพิเรนไปออกทางจมูก แต่เลือดที่ออกทางจมูกนั้นเข้ากับลักษณะที่เรียกกันว่า “จมูกแตกเข็ม” น่องที่เคย สวยก็ อาจจะ มองเห็นเส้นเลือดโป่งออกมาบาดลูกกะตา โดยเฉพาะช่วงก่อนมีรอบเดือน

มาดูกันที่คอ ต่อมธัยรอยด์ ก็ทำท่าจะโตกว่าเดิมเล็กน้อย โตพอที่จะทำให้เพื่อนทักได้ พอประจำเดือนมา มันก็ลดขนาดลงเท่าเดิม

หนึ่งในสาม น้ำหนักตัวจะเพิ่มขึ้นประมาณเกือบกิโลครึ่งในช่วงการมีรอบเดือน เปล่าหรอกน้ำหนักส่วนเกินมิได้เป็นน้ำหนักของรอบเดือน แต่เป็นน้ำหนักของร่างกายที่มีจำนวนน้ำในร่างกายมากกว่าช่วงต้นๆ ของรอบเดือน แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นมักเกิดขึ้นกับคุณๆ ที่อายุมากกว่าเบญจเพสแล้วเป็นส่วนมาก

เมื่อคุณมีเมนส์ขึ้นมาจะทำอย่างไร อ๋อ...แน่ละคุณก็ต้องขี่แพะชาวบ้านๆ อาจจะขี่ม้า เขียนถึงตรงนี้ก็ต้องอธิบายกันนิดหน่อย คำว่า ขี่แพะความจริงแล้วเพี้ยนมาจากภาษาอังกฤษที่ออกสำเนียงเรียกซับในว่า “แพ้ด” ...ชาวบ้านหูไทยฟังไปฟังมาเป็น “แพะ” ไปเลย ทีนี้ชาวบ้านยิ่งไปกว่านั้นไม่เคยใช้ แพ้ด หรือซับใน แต่ใช้ผ้าพับแทนซับใน ขนาดของมันใหญ่กว่าซับในธรรมดามาก เลยเรียกว่า “ม้า” ฉะนั้นถ้าเรียกขี่แพะขี่ม้าละก้อ ต้องเข้าใจตามนี้ด้วย

บางประเทศนิยมใช้...ที่เรียกว่า “แทมปอน” เป็นซับในชนิดสอดเข้าปในช่องคลอด...ใช้แล้วเดินเหินได้สะดวกว่างั้นเถอะ แต่มีข้อเสียอยู่บ้างที่ว่า ถ้าหากยังเป็นสาวช่องคลอดไม่เคยยืดตัวมาก่อนก็อาจจะใส่ลำบาก หรือใส่ไว้แล้วเกิดลืมเอาออกก็ทำให้เกิดเรื่องได้ ต้องเดือดร้อนถึงหมอ ข้อเสียอีกอย่างก็คือ ในรายที่มีประจำเดือนออกมามากกว่าธรรมดา การใช้ “ทอมปอน” มันจะไม่สมดุลกัน...เล็กไป

ข้อเสียอีกอย่างของ “แทมปอน”...ในคุณผู้หญิงที่ใช้วิธีคุมกำเนิดโดยการใส่ห่วงอนามัยไม่ควรใช้ “แทมปอน” เพราะเมื่อใช้ดีไม่ดีตอนดึงออกจะดึงเอาห่วงออกมาด้วยเลยจบเห่กัน ต้องไปใส่ห่วงกันใหม่ให้ลำบาก

ในบางประเทศสอนให้เด็กสาวรู้จักการล้างช่องคลอดในช่วงที่ประจำเดือนมาและใกล้จะหมดแล้ว...ความจริงแล้วไม่จำเป็นเลย และไม่ควรปฏิบัติด้วย เพราะอะไรหรือ...เพราะว่าการล้างช่องคลอดเป็นการทำลายธรรมชาติของช่องคลอด ช่องคลอดสามารถทำความสะอาดตัวมันเองได้อย่างประหลาด เชื่อไหมครับว่าเพียงไม่กี่ชั่วโมง เศษๆ ของประจำเดือนที่ค้างในช่องคลอดจะถูกเก็บกวาดไปเกลี้ยงไม่เหลือร่องรอยไว้ให้เห็นเลย

ก็อย่างว่า มนุษย์เราพยายามที่จะเอาชนะธรรมชาติอยู่ร่ำไป “ประจำเดือน” ก็เหมือนกัน มันจะออกมาก็ชะลอการออกมาของประจำเดือนเสีย คือเลื่อนกำหนดที่มันจะมาให้นานออกไปหรือเร็วขึ้น แต่ส่วนใหญ่แล้วมักจะมาขอเลื่อน อย่างเช่นในกรณีที่จำเป็นต้องเลื่อนรอบเดือนเนื่องจากอาชีพธุรกิจ นักเรียนกำลังสอบขืนให้มีเมนส์ด้วย ปวดท้องเมนส์ด้วยอย่างนี้ก็คงจะ ย.ต.ห. (ยุ่งตายห...)

นักกีฬา มีกำหนดจะเข้าแข่งขันอยู่รอมมะร่อแล้ว เกิดมีประจำเดือนออกมายุ่มย่ามระยะนั้น...หากเป็นนักวิ่งคงจะลื่นล้มเพราะเมนส์ตัวเองเป็นแน่...เลยจำต้องทำให้มันเลื่อนช้าออกไป

เจ้าสาวจะแต่งงานก็เช่นกัน วันแต่งงานเกิดมีเมนส์มา...ไฟแดง...แบบนี้ก็หมดสนุกใช่ไหมครับ...ก็ต้องทำพิธีเลื่อนรอบเดือน ให้ตามความประสงค์

ความจริงแล้ว จะฝ่าไฟแดงบ้างก็คงจะไม่เป็นไรหรอก ถ้าหากแข็งแรงเป็นปกติด้วยกันทั้งสองฝ่าย วันแต่งงานทั้งทีก็พออนุโลมกันได้

แต่ทางที่ดีผมว่าล้างช่องคลอดเสียก่อนจะดีกว่านะครับ...

ข้อมูลสื่อ

3-013
นิตยสารหมอชาวบ้าน 3
กรกฎาคม 2522
นพ.พนิตย์ จิวะนันทประวัติ