• ขนาดตัวอักษร  Normal size text | Increase text size by 10% | Increase text size by 20% | Increase text size by 30%

สัญญาณ การตั้งครรภ์

สัญญาณ การตั้งครรภ

ฉันกำลังจะได้เป็นแม่”
ฉันจะตั้งครรภ์หรือไม่” เป็นคำถามแรกที่เกิดขึ้นในใจของผู้หญิงทุกคนในทันทีที่เริ่มมีอาการผิดแปลกไปจากปกติ วิทยาการสมัยใหม่ช่วยให้การวินิจฉัยการตั้งครรภ์ได้ผลเร็วมากเกือบจะทันทีที่มีการปฏิสนธิด้วยการตรวจสอบง่าย ๆ บางประการก็สามารถตอบคำถามที่สงสัยได้ แต่ก็มีบางสิ่งที่ควรทำความเข้าใจเกี่ยวกับการตรวจสอบการตั้งครรภ์

เรามักจะได้ยินคำถามบ่อย ๆ ว่า “จำเป็นหรือไม่ที่ผู้หญิงที่เริ่มตั้งครรภ์ทุกคนต้องมีอาการแสดงให้รู้ว่าเริ่มตั้งครรภ์”

คำตอบคือ ไม่จำเป็นที่คนเริ่มตั้งครรภ์ทุกคนต้องแสดงอาการอย่างใดอย่างหนึ่งออกมา บางคนเริ่มตั้งครรภ์แต่ไม่มีอาการแสดงแต่อย่างใดให้ปรากฏเลย

อาการแสดงของการเริ่มตั้งครรภ์ก็มีมากมายและหลากหลายในแต่ละบุคคล อาการแสดงเหล่านี้ไม่ใช่ข้อที่จะบ่งชี้แน่นอนว่าเกิดจากการตั้งครรภ์ แต่ก็ไม่ใช่อาการที่ไร้ความหมายโดยสิ้นเชิง

การวินิจฉัยการตั้งครรภ์ของแพทย์มักจะใช้อาการแสดงออกที่พบบ่อยประกอบกับการตรวจร่างกาย และการทดสอบบางอย่าง โดยเฉพาะการวินิจฉัยการตั้งครรภ์ในระยะต้น ๆ ทั้งนี้ตามหลักวิชาการสิ่งที่จะใช้บอกการตั้งครรภ์ที่แน่นอนคือ เสียงเต้นของหัวใจเด็ก ซึ่งจะฟังได้ยินด้วยเครื่องฟังชนิดพิเศษเมื่อตั้งครรภ์ได้ 10-12 สัปดาห์ และถ้าใช้หูฟังธรรมดาก็จะได้ยินเมื่อตั้งครรภ์ 18-20 สัปดาห์

ดังนั้นในระยะต้น ๆ ของการตั้งครรภ์ เราจึงมีเพียงอาการแสดงของการตั้งครรภ์ เราจึงมีเพียงอาการแสดงของการตั้งครรภ์ที่จะใช้เป็นข้อวินิจฉัยทางการแพทย์ และได้มีการจัดแบ่งกลุ่มอาการแสดงเหล่านี้เป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มอาการชี้บ่ง ซึ่งเป็นกลุ่มอาการแรกพบของการตั้งครรภ์ และมักจะพบได้จากสาเหตุอื่น ๆ เช่น ความเครียด หรือการเจ็บป่วย ซึ่งเป็นกลุ่มอาการที่ไม่อาจจะสรุปเป็นข้อวินิจฉัยได้ และกลุ่มอาการน่าจะเป็นนี้มักจะเกิดร่วมกับกลุ่มอาการชี้บ่ง และเป็นกลุ่มอาการที่ได้จากการตรวจร่างกายของแพทย์ จึงมีความชัดเจนมากขึ้นที่จะวินิจฉัยการตั้งครรภ์ด้วยกลุ่มอาการน่าจะเป็น

แต่อย่างไรก็ดี การวินิจฉัยทางการแพทย์จะสมบูรณ์ต่อเมื่อตรวจพบอาการแสดงที่แน่ชัดประการใดประการหนึ่งในตารางที่ 3 ซึ่งถือเป็นกลุ่มอาการชี้ชัดหรือแน่นอน ส่วนรายละเอียดและข้อเปรียบเทียบของอาการแสดงที่อาจจะเกิดจากสาเหตุอื่น ๆ ได้แสดงไว้ในตาราง 1,2 และ 3
 

ตารางที่ 1 กลุ่มอาการชี้ล่งว่าอาจจะตั้งครรภ์

            อาการแสดง

   ระยะเวลาที่เกิดอาการ

สาเหตุอื่นที่ไม่ใช่การตั้งครรภ์

 

 

1.การขาดประจำเดือน

 

ทันทีที่เริ่มตั้งครรภ์

 

การเดินทาง, ย้ายที่อยู่ ,ความเครียด ร่างกายเหนื่อยล้า ,กลัวการตั้งครรภ์       ใช้ยาคุมกำเนิด, ระยะให้นมบุตร,การเพิ่มหรือการลดน้ำหนักมากๆ,โรคอ้วน,โรคของระบบต่อมไร้ท่อ เช่น เบาหวาน                   

 

2.คลื่นไส้ อาเจียน( ไม่จำเป็นต้องมีอาการในเวลาตื่นนอนตอนเช้า )

 

 2-8 สัปดาห์ ภายหลังการปฏิสนธิ

 

อาหารเป็นพิษ ,ความเครียด ,โรคติดต่อ หรือการเจ็บป่วยอื่นๆ

 

3.ปัสสาวะบ่อย

 

ประมาณ 6-8 สัปดาห์ หลังการปฏิสนธิ

การติดเชื้อของระบบทางเดินปัสสาวะ,ความวิตกกังวล,โรคเบาหวาน, ใช้ยาขับปัสสาวะ

 

4.เต้านมขยายและมีอาการตึงคัด

 

พบเป็นอาการแรกก่อนอาการแสดงอื่น ๆประมาณ 2-3 วันหลังการปฏิสนธิ

 

ใช้ยาคุมกำเนิด,อาการเตือนก่อนการมีประจำเดือน

 

5.การเปลี่ยนแปลงสีผิวของช่องคลอดและปากมดลูก*

 

 3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์

 

อาการเตือนก่อนการมีประจำเดือน

 

6.การเปลี่ยนสีผิวของลานนมและการเพิ่มขนาดของเต้านม

 

3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์

 

การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนผลสืบเนื่องจากการตั้งครรภ์ครั้งก่อน

 

7.รอยแตกสีชมพู หรือสีคล้ำของผิวหนังหน้าท้องและบริเวณเต้านม

 

3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์

 

การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนผลสืบเนื่องจากการตั้งครรภ์ครั้งก่อน

 

8.เบื่ออาหาร

 

3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์

การขาดอาหาร,ความเครียด,อาการเตือนก่อนการมีประจำเดือน

 

9.เส้นสีดำกลางลำตัวที่ผิวหนังหน้าท้องจากระดับสะดือถึงหัวเหน่า

 

เดือนที่4 หรือ 5 ของการตั้งครรภ์

 

การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนผลสืบเนื่องจากการตั้งครรภ์ครั้งก่อน

* เป็นอาการที่แพทย์ใช้เป็นข้อวินิจฉัยการตั้งครรภ์ในการตรวจร่างกาย

ตารางที่ 2 กลุ่มอาการน่าจะเป็นและอาการที่พบในกรณีอื่น ๆ ที่ไม่ใช่การตั้งครรภ์

                  อาการ

 

   ระยะเวลาที่เกิดอาการ

 

            สาเหตุอื่น

 

1.มดลูกและปากมดลูกอ่อนนุ่มกว่าปกติ*

2-3 สัปดาห์หลังการปฏิสนธิ

การมีประจำเดือนคลาดเคลื่อนล่าช้ากว่าปกติ

 

2.มดลูกโตและหน้าท้องขยายใหญ่*

 

ตั้งครรภ์ 8-12 สัปดาห์

 

เนื้องอกของมดลูก

 

3.การหดรัดตัวเป็นครั้งคราวของกล้ามเนื้อมดลูก

เริ่มในทันทีที่มีการตั้งครรภ์และอาการเพิ่มมากขึ้นตามอายุครรภ์

การเคลื่อนไหวของลำไส้, อาการมีลมมากในทางเดินอาหาร

* เป็นอาการที่แพทย์ใช้เป็นข้อวินิจฉัยการตั้งครรภ์ในการตรวจร่างกาย

 

 ตารางที่ 3 อาการแสดงชี้ชัดว่าตั้งครรภ์

            อาการแสดง

        ระยะเวลาที่เกิดอาการ

            สาเหตุอื่น

 

1.ตรวจด้วยคลื่นเสียงพบตัวเด็ก

(อัลตราซาวนด์)

4-6 สัปดาห์หลังการปฏิสนธิ

       ไม่มี

 

2.ฟังเสียงเต้นของหัวใจเด็ก

 

 

10-12 สัปดาห์ **

     

       ไม่มี

3.ตรวจพบการเคลื่อนไหวของเด็กจากการคลำทางหน้าท้องแม่

หลังการตั้งครรภ์ 16 สัปดาห์ขึ้นไป

       ไม่มี

** ระยะเวลาที่พบขึ้นอยู่กับเครื่องมือที่ใช้

 

ข้อมูลสื่อ

203-008
นิตยสารหมอชาวบ้าน 203
มีนาคม 2539
อื่น ๆ
ผศ.พวงน้อย สาครรัตนกุล