• ขนาดตัวอักษร  Normal size text | Increase text size by 10% | Increase text size by 20% | Increase text size by 30%

เด็กสองขวบถึงสามขวบ

เด็กสองขวบถึงสามขวบ

 

 

                           
 

 

 

การเลี้ยงดู

288. ฝึกขับถ่าย
เมื่อปริมาณอาหารและจำนวนครั้งที่เด็กกินมีกำหนดแน่นอนขึ้น เวลาถ่ายอุจจาระของเด็กจะสม่ำเสมอขึ้น บางคนถ่ายตอนเช้าหลังตื่นนอน บางคนถ่ายหลังอาหารมื้อเช้า แต่เด็กที่ถ่ายอุจจาระหลังตื่นนอนตอนบ่ายก็มีเมื่อคุณแม่รู้เวลาถ่ายของลูก ก็จับเด็กนั่งกระโถนและชวนให้อึ เด็กวัยนี้นั่งกระโถนได้นานขึ้น จึงถ่ายลงกระโถน ไม่สร้างปัญหานักในข้อนี้

สำหรับปัสสาวะนั้น เด็กบางคนอายุขวบครึ่งก็บอกฉี่ได้แล้ว เด็กทั่วไปถ้าคุณแม่ฝึกให้บอกฉี่ (ดูหัวข้อ 274 มชบ. ฉบับที่ 80) เด็กจะทำได้ในช่วงวัย 2-3 ขวบนี้ และเลิกใช้ผ้าอ้อมตอนกลางวันได้
ส่วนตอนกลางคืนนั้น จะเลิกใช้ผ้าอ้อมได้หรือไม่ก็ขึ้นอยู่กับเด็ก เด็กที่ฉี่ก่อนนอนครั้งหนึ่งแล้วจะไม่ฉี่อีกเลยไปถึงเช้า หรือเด็กที่ร้องบอกก่อนจะฉี่ตอนกลางคืนนั้นไม่ต้องใช้ผ้าอ้อมแล้ว ซึ่งการที่เด็กเป็นเช่นนี้ไม่ใช่เพราะฝีมือสอนของคุณแม่ แต่เป็นนิสัยของเด็กเอง

เด็กที่ฉี่ขณะหลับตอนกลางคืนนั้น ต้องใช้ผ้าอ้อม ส่วนเรื่องที่ว่าคุณแม่จะลุกขึ้นมาปลุกเด็กและนำไปฉี่ หรือคุณแม่จะนอนตามสบาย และรู้สึกตัวตื่นเมื่อไรค่อยเปลี่ยนผ้าอ้อมให้ลูกนั้น ก็แล้วแต่ความสะดวกของคุณ เพราะไม่ว่าจะเลือกแบบไหนก็ไม่มีผลทำให้เด็กเลิกใช้ผ้าอ้อมเร็วขึ้น
เด็กจะเลิกใช้ผ้าอ้อมตอนกลางคืนก็ต่อเมื่อช่วงระยะเวลาฉี่ห่างออกไปจนถึงเช้า แต่มีเด็กบางคนที่ติดนิสัยฉี่รดที่นอนจนโต และมีมากในเด็กผู้ชาย สำหรับปัญหานี้ ถึงคุณแม่จะตั้งนาฬิกาปลุกลุกขึ้นมาพาลูกไปฉี่คืนละ 2-3 หน ก็ป้องกันการฉี่รดที่นอนไม่ได้ (ปัญหานี้จะกล่าวถึงในภายหลัง) แต่นิสัยนี้จะไม่ติดตัวไปจนเป็นหนุ่มแน่นอน คุณแม่ไม่ควรประสาทกับมันนัก

 

 

 


289. เรื่องของตนเองต้องหัดให้ทำเอง
เด็กจะทำอะไรเองหรือไม่ทำนั้นขึ้นอยู่กับอุปนิสัยของผู้ใหญ่ที่อยู่กับเด็ก มากกว่าความสามารถของเด็กเองคุณแม่คนขยันที่ชอบทำอะไรให้เสร็จเร็วๆ รักความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อยนั้น เมื่อลูกทำอะไรเองไม่ค่อยถูกและเชื่องช้า มักจะทนไม่ค่อยได้จึงทำให้เสียเอง โดยเฉพาะบ้านที่มีคุณย่าหรือคุณยายอยู่ด้วย แนวโน้มนี้จะสูงขึ้นถ้าคุณแม่หรือคุณย่าคุณยายไม่ยอมละทิ้งนิสัยนี้ ก็จะสอนให้เด็กทำอะไรด้วยตนเองไม่ได้
เมื่อเด็กคิดว่าคุณแม่จะทำอะไรต่ออะไรให้ทุกอย่าง เราก็ปลูกฝังนิสัยรู้จักพึ่งตนเองได้ยาก โดเฉพาะเด็กที่ไม่มีเพื่อนเป็นตัวอย่าง อยู่กับครอบครัวในบ้านทุกวัน จะไม่รู้จักทำอะไรเอง

บ้านที่มีเด็กรับใช้หรือมีพี่เลี้ยงประจำตัว เด็กยิ่งมีปัญหานี้มาก เพราะพี่เลี้ยงจะทำให้เด็กทุกอย่าง ตั้งแต่ถอดเสื้อ ใส่เสื้อ อาบน้ำ ป้อนข้าว และจิปาถะ ขอให้เด็กรู้จักยืนเป็นหุ่นและอ้าปากกินข้าวเป็นก็พอแล้ว
สิ่งที่เด็กวัย 2-3 ขวบหัดทำเองได้มีดังต่อไปนี้ ใช้ช้อนตักข้าวกินเอง ถอดเสื้อที่ผู้ใหญ่ปลดกระดุมให้แล้วได้เอง ถอดถุงเท้าได้ ใส่รองเท้าเอง(แต่ชอบใส่กลับข้าง) ล้างหน้าเอง ถูตัวด้วยสบู่เอง เช็ดตัวด้านหน้าได้ รู้จักล้างมือก่อนกินอาหาร และเมื่อรู้จักบอกฉี่แล้วจะถอดกางเกงในเองได้ แต่ยังไม่รู้จักทำความสะอาดหลังฉี่หรืออึ ความสามารถของเด็กแตกต่างกันอยู่บ้าง ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความเอาใจใส่ในการหัดแกด้วย

 





290. ฝึกลูกให้แข็งแรง
การฝึกร่างกายของเด็กวัย 2-3 ขวบ เพื่อให้แข็งแรงและเสริมสร้างสมรรถภาพทางการเคลื่อนไหวนั้นต้องอาศัยพื้นที่กว้างและเด็กควรมีเพื่อนเล่นด้วยจึงจะได้ผลดี ถ้าฝึกเฉพาะในบ้านกับคุณแม่จะทำได้ยาก เพราะการฝึกนั้นเด็กต้องมีความพยายามและอดทนด้วยจึงจะทำสิ่งที่ตนไม่เคยทำได้
การหัดให้เด็กเดินขึ้นเนินหรือสะพานสูง ไต่บันได ปีนป่ายลูกกรงเหล็ก เดินบนม้าขวาง หรือขอบกำแพงเตี้ยๆ ระยะแรก เด็กอาจสนใจทดลองทำ แต่การหัดให้ทำซ้ำๆกันทุกวันเพื่อฝึกประสาทการเคลื่อนไหว ต้องอาศัยความอดทน คุณแม่จึงหัดให้เองได้ยาก แต่ถ้าเป็นสถานเลี้ยงเด็กจะฝึกได้ง่ายกว่า เพราะเด็กมีเพื่อนมาก เมื่อทำร่วมกันก็เกิดความสนุกและอารมณ์อยากแข่งขัน

สิ่งที่คุณแม่จะทำได้คือ พาลูกออกไปเดินเล่นและวิ่งเล่นนอกบ้านทุกวัน (ยกเว้นวันที่อากาศไม่ดี) หัดให้เด็กเดินและค่อยๆเพิ่มระยะทางขึ้นเรื่อยๆ หัดให้เดินขึ้นลงบันไดบ้าง ขึ้นเนินลงเนินหรือสะพานบ้าง เวลาพาลูกเดินเพื่อฝึกร่างกาย ถ้าลูกร้องให้อุ้ม ไม่ควรอุ้มทันที เด็กจะติดนิสัยและไม่ยอมอดทน
ถ้าคุณพ่อคุณแม่และคุณลูกมีโอกาสฝึกกายบริหารด้วยกันทุกเช้าหรือเย็น จะเป็นสิ่งที่ดียิ่ง แต่มีน้อยบ้านที่จะทำเป็นกิจวัตรได้

หากมีโอกาส ควรพาเด็กไปเล่นน้ำบ้าง จะเป็นแม่น้ำ ทะเล หนองบึง (ที่สะอาด) หรือสระว่ายน้ำก็ได้ จะช่วยฝึกให้เด็กคุ้นเคยกับน้ำ และหัดว่ายน้ำได้ง่ายขึ้น เมื่อถึงวัยที่สอนได้ (ที่จริงเด็กหัดว่ายน้ำได้ตั้งแต่อายุไม่กี่เดือน แต่ในเมืองไทยยังไม่เคยเห็นมีครูสอน)
 

ข้อมูลสื่อ

87-012
นิตยสารหมอชาวบ้าน 87
กรกฎาคม 2529