• ขนาดตัวอักษร  Normal size text | Increase text size by 10% | Increase text size by 20% | Increase text size by 30%

หอมหัวใหญ่

หอมหัวใหญ่มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อ ลดอาการกระตุกของกล้ามเนื้อ มีฤทธิ์มากในการขับสารพิษทั้งที่เป็นโลหะหนักและพยาธิ 
    
หอมหัวใหญ่ (Allium cepa) เป็นพืชในตระกูลเดียวกับกระเทียม อุดมไปด้วยธาตุแคลเซียม แมกนีเซียม ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม กำมะถัน ซีลีเนียม บีตาแคโรทีน           กรดโฟลิก และฟลาโวนอยด์เควอเซทิน 
    
หอมหัวใหญ่มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อ ลดอาการกระตุกของกล้ามเนื้อ มีฤทธิ์มากในการขับสารพิษทั้งที่เป็นโลหะหนักและพยาธิ เควอเซทินเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ดีมาก

โคเลสเตอรอลและความดันเลือดสูง
หอมหัวใหญ่มีผลคล้ายกระเทียมในการลดโคเลสเตอรอลและความดันเลือด มีสารไซโคลอัลลิอิน ที่สามารถละลายลิ่มเลือดที่จับตัวอุดขวางทางเดินเลือดได้

ผลการศึกษากลุ่มคนกินมังสวิรัติในประเทศอินเดียที่กินกระเทียม ๑๐ กรัมต่อสัปดาห์ และกินหอมหัวใหญ่ ๒๐๐ กรัมต่อสัปดาห์ มีปริมาณโคเลสเตอรอล                             และไตรกลีเซอไรด์เฉลี่ย ๑๗๒ และ ๗๕  มิลลิกรัม/มิลลิลิตร ตามลำดับ
    
ในขณะที่ค่าดังกล่าวในกลุ่มควบคุม (ไม่ได้กินกระเทียมและหอมหัวใหญ่) คือ ๒๐๘ และ ๑๐๙ มิลลิกรัม/มิลลิลิตร ตามลำดับ

ส่วนการศึกษาในประเทศสหรัฐอเมริกาพบว่า การกินหอมหัวใหญ่สดวันละครึ่งหัวในผู้ป่วยที่มีระดับไขมันเอชดีแอลต่ำใกล้จุดวิกฤติเป็นเวลา ๒ เดือนเพิ่มปริมาณ                   ไขมันเอชดีแอลในผู้ป่วยดังกล่าวจากร้อยละ ๒๐ เป็น ๓๐ มีผลลดระดับโคเลสเตอรอลในภาพรวม และเพิ่มอัตราส่วนระหว่างไขมันเอชดีแอล (ไขมันดี) ต่อไขมันแอลดีแอล (ไขมันเลว) อย่างน่าพอใจด้วย

ภูมิแพ้และหอบหืด
หอมหัวใหญ่มีความสามารถยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ไลพอกซีจีเนสและไซโคลออกซีจีเนส ซึ่งสร้างสารพรอสตาแกลนดินและทรอมบ็อกเซนซึ่งเป็นสารก่อการอักเสบ  เมื่อให้หนูตะเภากินสารสกัดแอลกอฮอล์ของหอมหัวใหญ่ ๑ มิลลิลิตรพบว่าสามารถลดอาการหอบหืดจากการทดลองสูดดมสารก่อภูมิแพ้ได้ 
    
หอมหัวใหญ่มีเควอเซทิน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของฤทธิ์เชิงเภสัชวิทยาของมัน พบว่าเควอเซทินสามารถยับยั้งการปล่อยฮิสตามีนจากมาสต์เซลล์ และยับยั้งการสร้างสารที่เกี่ยวข้องกับภูมิแพ้ เช่น ลิวโคทรีนได้  
    
เควอเซทินพบมากที่สุดในผิวชั้นต้นๆ ของหอมหัวใหญ่ และพบมากกว่าในหอมหัวใหญ่สีม่วงและหอมแดง แต่ฤทธิ์ป้องกันอาการหอบหืดและภูมิแพ้คาดว่ามาจากสารกลุ่มไอโซไทโอไซยาเนต

เบาหวาน
หอมหัวใหญ่แสดงฤทธิ์ลดระดับน้ำตาลในเลือด ในผลงานการศึกษทางการแพทย์และทางคลินิกหลายชิ้น สารออกฤทธิ์ในหอมหัวใหญ่เชื่อว่าเป็นสารอัลลิลโพรพิลไดซัลไฟด์ (allyl propyl disuldhide หรือ APDS) และมีฟลาโวนอยด์อื่นร่วมด้วย
    
หลักฐานจากการทดลองและการสังเกตในคลินิกพบว่า APDS ลดระดับกลูโคสโดยแข่งกับอินซูลิน (ซึ่งเป็นไดซัลไฟด์เช่นกัน) ในการเข้าสู่จุดยับยั้งการทำงานโดยอินซูลิน (insulin-inactivating sites) ในตับ ทำให้มีอินซูลินอิสระเพิ่มขึ้น  
    
การกินหอมหัวใหญ่ ๑–๗ ออนซ์ (๑๖ ออนซ์ประมาณครึ่งกิโลกรัม) มีผลลดปริมาณน้ำตาลในเลือด ผลนี้พบทั้งในหอมหัวใหญ่ทั้งดิบและที่ต้มแล้ว 

หอมหัวใหญ่กับภูมิคุ้มกัน
แคลเซียมมีความเกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์เอนไซม์ที่ที-เซลล์ (T-cells) ใช้ในการต่อสู้กับสิ่งมีชีวิตแปลกปลอม และช่วยเม็ดเลือดขาวในการทำลายและย่อยสลายไวรัส 
    
ปกติแคลเซียมจะได้มาจากผลิตภัณฑ์นม ซึ่งมีไขมันอิ่มตัวอยู่มาก ไขมันอิ่มตัวมักมีส่วนเกี่ยวข้องกับการอักเสบ (proinflamatory) ซึ่งมีผลในเชิงลบกับระบบภูมิคุ้มกัน        การกินหอมหัวใหญ่จึงได้แคลเซียมโดยปราศจากไขมัน (ถ้าไม่กินเป็นหอมใหญ่ชุบแป้งทอด) 
    
หอมหัวใหญ่มีธาตุอาหารสำคัญอื่นๆ อีก ธาตุซีลีเนียมที่พบมากในหอมใหญ่มีส่วนสำคัญในกระบวนการสร้างแอนติบอดี ถ้าขาดธาตุนี้ร่างกายจะขาดความสามารถในการต้านการติดเชื้อที่เกิดขึ้นซ้ำซากได้ นอกจากนี้ ซีลีเนียมยังเป็นส่วนสำคัญในการสร้างเอนไซม์กลูตาไทโอนเพอร์ออกซิเดส เอนไซม์นี้ทำหน้าที่ต้านอนุมูลอิสระที่จะก่อให้เกิดการอักเสบในระบบต่างๆ ของร่างกายอีกด้วย
    
หอมหัวใหญ่อุดมไปด้วยธาตุแมกนีเซียมซึ่งเป็นธาตุที่มักพบได้น้อยในอาหารประจำวัน มีความสำคัญในการสร้างคอมพลีเมนต์  ซึ่งมีความสำคัญในการทำลายเซลล์มะเร็งและกำจัดไวรัส ตัวอย่างของคอมพลีเมนต์ ได้แก่ อินเทอฟีรอน  นอกจากนี้ หอมหัวใหญ่ยังมีธาตุแมกนีเซียมซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญของการสร้างพรอสตาแกลนดิน               และการควบคุมปริมาณฮิสตามีน 
    
นอกจากนี้ หอมหัวใหญ่มีธาตุกำมะถัน ช่วยให้เอนไซม์ตับทำงานขับสารพิษได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลดความเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็ง
    
ตำราอาหารโยคะบำบัดจากประเทศอินเดียกล่าวไว้ว่า ในผู้ที่มีระบบภูมิคุมกันบกพร่องให้กินหอมหัวใหญ่วันละ ๑ หัวเพื่อป้องกันพยาธิทั้งเซลล์เดียวหรือหลายเซลล์            อาจเติมในโยเกิร์ต สลัด ผักนึ่ง หรือในข้าวก็ได้ และกินนมแพะสีทองเพื่อป้องกันแบคทีเรีย ไวรัส เสริมฤทธิ์ต้านอักเสบและกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน 
    
สูตรนมแพะสีทอง (จาก นพ. ดามา ซิงค์ คาลซา)
ใช้นมแพะ ๒ ถ้วย กระเทียมโทนครึ่งหัว ขิงหนา ๑ x ๑ นิ้วปอกเปลือกแล้วหั่นสี่เหลี่ยมเล็ก หอมหัวใหญ่ครึ่งหัวหั่นสี่เหลี่ยมเล็ก ผงขมิ้นครึ่งช้อนชาปาดเรียบ (ถ้าช้อนพูนจะแรงเกินไป) 
    
ใส่ส่วนผสมทั้งหมดในหม้อต้มความดันใช้ไฟกลาง เมื่อร้อนแล้วจึงปิดฝาปิดวาล์วให้แน่น เมื่อวาล์วเริ่มเปิดมีไอน้ำออกมาให้ต้มต่อเพียง ๕ นาทีแล้วยกออกจากเตาเอาหม้อแช่น้ำเย็น ๑ นาที   จากนั้นเปิดวาล์วความดัน ถ้ายังมีไอน้ำรอให้ไอน้ำออกมาให้หมดก่อนจึงเปิดหม้อ (เพื่อไม่ให้เกิดการระเบิด) กรองนมแพะ ดื่มอุ่นๆ วันละ ๑ ครั้ง            นมแพะย่อยง่าย จะเป็นตัวพาสารอาหารเข้าสู่เซลล์และอวัยวะต่างๆ
    
หอมหัวใหญ่เป็นพืชที่มีกลิ่นและความฉุนน้อยกว่ากระเทียม คนทั่วไปจึงควรที่จะเพิ่มปริมาณการกินได้โดยไม่ต้องฝืนใจมากนักเมื่อเทียบกับกระเทียม  
    
จากประโยชน์อันมากมายของหอมหัวใหญ่นี้ และเพื่อสุขภาพที่ดีของเราต่อไป จึงสมควรพิจารณาหอมหัวใหญ่เป็นพืชหลักประจำโต๊ะอาหาร  เนื่องจากอาหารไทยมีหอมหัวใหญ่เป็นส่วนประกอบมากชนิด เพื่อสุขภาพที่ดีของเราต่อไป
     
  

ข้อมูลสื่อ

321-007
นิตยสารหมอชาวบ้าน 321
มกราคม 2549
รศ.ดร.สุธาทิพ ภมรประวัติ