ใช้รักษาอาการท้องผูก ออกฤทธิ์ระบายอ่อนๆ

ใช้รักษาอาการท้องผูก ออกฤทธิ์ระบายอ่อนๆ

มีข้อดีกว่า "ยาระบายมะขามแขก" หลายประการ คือ ใช้ปริมาณน้อยกว่า ออกฤทธิ์ระบายเร็วกว่า ใช้ได้ผลกับทุกคนเพราะออกฤทธิ์ทันทีโดยไม่ต้องใช้เอนไซม์ (ซึ่งบางคนไม่มี) ย่อยสลายก่อน และไม่ต้องสั่งซื้อวัตถุดิบจากต่างประเทศ ช่วยชาติประหยัดเงินตรา เพราะสมุนไพรชนิดนี้ปลูกขึ้นอยู่ทั่วไปในภูมิอากาศร้อนชื้นของประเทศไทย แพทย์ในโรงพยาบาลหลายแห่งทำการศึกษาประสิทธิภาพในการรักษาอาการท้องผูกแล้ว รวมทั้งผ่านการทดสอบความเป็นพิษ ไม่มีอันตรายใดๆ กระทรวงสาธารณสุขจึงประกาศให้เป็นยาในบัญชียาหลักแห่งชาติ สมุนไพรที่ขอแนะนำให้ใช้แทนมะขามแขก คือ ชุมเห็ดเทศ

องค์ประกอบทางเคมี
ใบชุมเห็ดเทศประกอบด้วยสารสำคัญประเภทไฮดรอกซีแอนทราซิน (Hydroxyanthracene) เช่น Rhcin, aloe-emodin, emodin, chrysophanol, isochrysophanol. ไกลโคไซด์ของ rhein, aloe-emodin และ physcionc, Sennosides A, B, C, D นอกจากนี้ มีสารอื่นๆ เช่น kaempferol และ beta-sitosterol สารสำคัญดังกล่าวออกฤทธิ์ทำให้ลำไส้มีการเคลื่อนไหว (GI motility) ได้ จึงใช้เป็นยาระบาย

การศึกษาผลการรักษาในโรงพยาบาล
นายแพทย์วิษณุ ธรรมลิขิตกุล ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมกับโรงพยาบาลอีก ๕ แห่ง ทำการศึกษาผลการรักษาอาการท้องผูกโดยใช้ยาชงชุมเห็ดเทศ ซึ่งได้จากผงใบปริมาณ ๓-๖ กรัม บรรจุในถุงกระดาษ ชงในน้ำเดือด ๑๒๐ มิลลิลิตร นาน ๑๐ นาที ซึ่งจะมีปริมาณของ anthraquinones ประมาณ ๐.๐๔ กรัม ทดลองกับผู้ใหญ่ที่ไม่ถ่ายอุจจาระติดต่อกันเกินกว่า ๗๒ ชั่วโมง รวมทั้งสิ้น ๘๐ ราย โดย...๒๘ รายได้รับยาหลอก ๒๘ รายได้รับยาระบายแผนปัจจุบัน และ ๒๔ รายได้รับยาชงชุมเห็ดเทศ พบว่า กลุ่มที่ได้รับยาชงชุมเห็ดเทศ สามารถถ่ายอุจจาระได้ภายใน ๒๔ ชั่วโมงเทียบเท่ายาแผนปัจจุบันและดีกว่ายาหลอก ทั้งนี้ผู้ที่ใช้ยาชงชุมเห็ดเทศจะไม่พบผลข้างเคียงจากยาเหมือนยาแผนปัจจุบัน และผู้ใช้มีความพึงพอใจต่อผลการรักษามากกว่า

การเตรียมวัตถุดิบ
นำใบชุมเห็ดเทศ (ไม่แก่หรืออ่อนจนเกินไป) นำมาล้างให้สะอาด ผึ่งให้สะเด็ดน้ำแล้วนำมาเฉลี่ยบนภาชนะที่สะอาด เช่น กระด้งหรือถาด คลุมด้วยผ้าขาวบางเพื่อป้องกันฝุ่นละอองและกันการปลิวของใบ นำไปตากแดดจนใบแห้งกรอบ เก็บใส่ถุงพลาสติกมัดให้แน่นหรือเก็บใส่ขวดที่สะอาด แห้ง ปิดฝาให้สนิท

การเตรียมเป็นยาและวิธีใช้

๑. ใช้ใบสดที่ล้างสะอาดแล้ว หรือใบแห้งประมาณ ๑๒ ใบ ต้มกับน้ำ ๑ แก้ว เอาน้ำดื่มแก้อาการท้องผูก

๒. นำใบแห้งมาบดเป็นผงให้ละเอียด ผสมกับน้ำต้มสุกและน้ำผึ้งปั้นเป็นเม็ดลูกกลอน ขนาดปลายนิ้วก้อย กินครั้งละ ๖ เม็ด

"ยาชงชุมเห็ดเทศ" เภสัชกรไทยผลิตออกจำหน่ายแล้ว หากไม่สะดวกในการเตรียมยาใช้เอง ท่านสามารถเลือกซื้อไว้ใช้ประจำบ้านได้ และควรเลือกยาสมุนไพรชุมเห็ดเทศที่มีคุณสมบัติ ดังนี้

๑. มีเลขทะเบียนยาแผนโบราณที่ได้รับอนุมัติจาก อย.

๒. มีการแสดงชนิดและปริมาณสารออกฤทธิ์คือ Anthraquinone glycosides ระบุบนฉลากยา

๓. มีภาชนะบรรจุ เช่น ซองกระดาษที่ปิดสนิทป้องกันการปนเปื้อนและกันความชื้น

๔. มีกรรมวิธีทำลายเชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา เช่น การฉายรังสีแกมมา เป็นต้น

๕. เลือกผู้ผลิตที่เชื่อถือได้ เช่น มีมาตรฐาน GMP เป็นต้น

สิ่งที่สำคัญที่สุด ควรมีสุขนิสัยในการกินผัก ผลไม้ ออกกำลังกายสม่ำเสมอและทำจิตใจให้สบาย "อาการท้องผูก" จะไม่เกิดขึ้นง่ายๆ แต่ถ้าจำเป็นต้องใช้ยา อย่าลืมนึกถึงสมุนไพร "ชุมเห็ดเทศ" เพราะออกฤทธิ์เร็ว ใช้ปริมาณน้อย ใช้ได้ผลกับทุกคน ไม่มีผลข้างเคียงและช่วยลดการนำเข้ายาจากต่างประเทศด้วยครับ สมุนไพรไทย! น่าใช้อะไรอย่างนี้!