• ขนาดตัวอักษร  Normal size text | Increase text size by 10% | Increase text size by 20% | Increase text size by 30%

ใช้สบู่อะไรดี

ใช้สบู่อะไรดี

 ศุลีพร/กรุงเทพฯ : ผู้ถาม
ตอนนี้หนูอายุ ๑๓ ปีแล้วค่ะ หนูสงสัยเรื่องชนิดของสบู่ เพราะ มีหลายชนิดให้เลือกซื้อเหลือเกินจนไม่รู้ว่าจะซื้อแบบไหนมาใช้ถึงจะเหมาะกับสภาพผิวของเรา
ขอให้คุณหมอช่วยกรุณาแนะนำด้วยค่ะ
 

นพ.ประวิตร พิศาลบุตร : ผู้ตอบ
สบู่นั้นจัดเป็นเครื่องสำอางสำหรับทำความสะอาดร่างกายที่ใช้กันมากในชีวิตประจำวัน และเป็นสิ่งที่มีการแข่งขันกันในส่วนการตลาดสูง สบู่แต่ละยี่ห้อต่างก็โฆษณาสรรพคุณของตนอย่างพิเศษพิสดาร บ้างก็ว่าเป็นสูตรลับ แต่โบราณ บ้างก็ว่าเป็นวิทยาการ แผนใหม่ สำหรับสบู่ที่ใช้ทั่วไปในชีวิต ประจำวัน มีดังนี้ครับ
๑. สบู่ทั่วไป (basic toilet soaps) เป็นสบู่ที่ผลิตจากเกลือของไขมันสัตว์หรือพืช เพื่อใช้ทำ ความสะอาดร่างกาย บางครั้งมีการ ใส่น้ำมันมะพร้าวหรือน้ำมันปาล์ม เพื่อทำให้สบู่มีฟองมาก แลดูน่าใช้ ขึ้น เป็นสบู่ที่ใช้กันทั่วไปตามห้องน้ำ มักมีฤทธิ์เป็นด่างเล็กน้อย ยามใด ที่อาบน้ำล้างหน้าด้วยสบู่นี้ ก็ย่อม ขจัดสิ่งที่อยู่บนผิวหนังซึ่งประกอบ ด้วยฝุ่นละออง เครื่องสำอาง น้ำมัน แบคทีเรีย เซลล์ผิวหนังที่ตายแล้ว ได้แก่ ขี้ไคลและเหงื่อออกไปได้ สบู่ชนิดนี้ปกติได้ผลดีกับผิว หนังของคนทั่วไป ทำความสะอาด ได้หมดจด และมีราคาย่อมเยา แต่ ถ้ามีผิวหนังอ่อนบาง ระคายเคือง ง่าย หรือเป็นโรคผิวหนังอยู่แล้ว สบู่ แบบนี้อาจทำให้ผิวหนังแห้ง และเกิดความระคายเคืองมากเกินไปจึงอาจจำเป็นต้องเลือกสบู่ชนิดอื่น แทน
๒. สบู่ใส (transparent soaps) นั้นมีลักษณะคล้ายสบู่ที่มีไขมันสูง คือมีไขมันผสมอยู่มาก มักมีส่วน ผสมของน้ำมันละหุ่งสูง สบู่ชนิดนี้ เหมาะสำหรับผิวที่แห้งและไวต่อการแพ้ มีการเติมกลีเซอรีน แอล-กอฮอล์ และน้ำตาลลงไปในเนื้อสบู่ เพื่อทำให้เนื้อสบู่ใสและอ่อนนุ่ม
ข้อเสียของสบู่ชนิดนี้คือ มักไม่ค่อยเป็นฟอง และมักละลายง่าย ในจานรองสบู่ ดังนั้นจึงไม่ควรใส่สบู่แบบนี้ในจานรองสบู่ แต่ควรปล่อยให้แห้ง ในแง่การใช้ไม่พบว่า สบู่ใสดีหรือมีคุณสมบัติเหนือกว่าสบู่ที่มีไขมันสูงในแง่ใด แต่ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับความชอบส่วนตัวของแต่ ละคนด้วย สบู่ชนิดนี้มักมีราคาสูง
๓. สบู่ไร้ฟอง (soapless soaps) มีส่วนประกอบเป็นสารสังเคราะห์ดีเทอร์เจนซึ่งเตรียมจากน้ำมันปิโตรเลียม นักเคมีทาง ด้านเครื่องสำอางได้พยายามปรับปรุงคุณสมบัติของสบู่สังเคราะห์แบบนี้ให้มีความเป็นด่างน้อย และ ระคายเคืองต่อผิวหนังน้อยลง แม้ สบู่ตัวนี้จะไม่ค่อยมีฟอง แต่ก็ทำ ความสะอาดได้ดีมาก สบู่เหลวไร้ฟองสามารถใช้กับคนที่มีผิวไวต่อ การแพ้ได้ ดังนั้นเวลาล้างหน้าจึงไม่ควรถูหน้าฟอกหน้าแรงๆ เพราะ จะยิ่งทำให้ผิวหน้าแห้งมากขึ้น ใน กรณีที่มีผิวแห้งอยู่แล้ว ถ้าใช้ครีม ให้ความชุ่มชื้นสำหรับผิวหน้าทาหลังล้างหน้าก็จะช่วยได้มาก
๔. สบู่ที่มีไขมันสูง (super-fatted soaps) มีน้ำมันและไขมัน ผสมอยู่ในปริมาณที่สูงกว่าสบู่ทั่วไป ไขมันและน้ำมันที่นิยมใช้ผสม ได้แก่ ลาโนลิน น้ำมันมะกอก เนยโกโก้ไขมันชนิดที่เป็นกลาง และโคลด์ครีม การผสมน้ำมันและไขมันเข้า ไปในสบู่ชนิดนี้ช่วยป้องกันไม่ให้สบู่ ทำให้ผิวแห้งจนเกินไปนัก สบู่ที่มี ไขมันสูงมีทั้งคุณสมบัติในการขจัด ไขมันที่อยู่ที่ผิวหนัง (นั่นคือ ทำให้ ผิวหนังแห้ง) ควบคู่ไปกับการเติม ความชุ่มชื้นให้ผิวหนังโดยน้ำมันและ ไขมันในสบู่ (นั่นคือมีผลเหมือนครีมให้ความชุ่มชื้น) สบู่แบบนี้จึง เหมาะสำหรับคนที่มีผิวแห้งและอ่อนบาง

ส่วนสบู่ที่ต้องใช้อย่างระมัดระวัง คือ
๑. สบู่ยา (medicated soaps) มีตัวยาประกอบอยู่ เช่น กำมะถัน กรดซาลิไซลิก เบนซอยล์เปอร์-ออกไซด์ และยาฆ่าเชื้อโรค ยาพวกนี้อาจใช้ได้ผลในการรักษาโรคผิวหนังบางอย่างจริง เมื่อผสม อยู่ในรูปของครีมและโลชั่น แต่ไม่ มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ใดๆ ยืนยันว่าตัวยาเหล่านี้เมื่อผสมกับ เนื้อสบู่แล้วจะได้ผลประการใดต่อ ผิว ทั้งนี้เพราะเราฟอกสบู่เพียง ชั่วครู่แล้วก็ล้างออก ยาจึงออกฤทธิ์ ไม่ทัน สบู่ประเภทนี้ทำให้ผิวอัก-เสบระคายเคืองได้บ่อยจึงไม่แนะ- นำให้ใช้
๒. สบู่ดับกลิ่นตัว (deodorant soaps) นั้น ตามปกติไม่ควรจะใช้บนใบหน้า กลิ่นตัวเกิดจากการที่เชื้อแบคทีเรียย่อยสลายของ เหลวที่ต่อมเหงื่อ " อะโปครีน " หลั่งออกมา สบู่ดับกลิ่นตัวก็คือสบู่ธรรมดาที่เพิ่มยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ลงไป เพื่อยับยั้งไม่ให้แบคทีเรียที่ เป็นตัวการทำให้เกิดกลิ่นบนผิวหนังทำงานได้ สบู่พวกนี้มักมีกลิ่นไม่หอม จึงนิยมผสมน้ำหอมลงไปเพื่อดับกลิ่นยา เนื่องจากผิวหน้าไม่มีต่อมเหงื่ออะโปครีนจึงไม่มีความจำเป็นใดๆ ที่จะใช้สบู่ชนิดนี้ สบู่ดับกลิ่นตัวมักทำให้ผิวแห้ง แต่ ถ้าเป็นคนที่มีกลิ่นตัว สบู่นี้ก็เหมาะ ที่จะใช้ถูตัวโดยเฉพาะบริเวณรักแร้
๓. สบู่ขัดถู (abrasive soaps) มีเศษชิ้นส่วนเล็กๆ ปะปนอยู่ เมื่อ ใช้สบู่ขัดถูอาบน้ำล้างหน้า ชิ้นส่วน เหล่านี้จะขัดถูผิวหนัง จุดประสงค์ ของการใส่ชิ้นส่วนเล็กๆ ก็เพื่อถู ไถเอาชั้นขี้ไคลซึ่งเป็นผิวหนังส่วน นอกสุดที่ไร้ชีวิตแล้วออกไป โดยทั่วไปแล้วคนที่ผิวปกติไม่สมควรใช้สบู่พวกนี้ เพราะถ้าเป็นผิวแห้ง จะทำให้แห้งและระคายเคือง หาก เป็นคนที่มีหน้ามัน ผิวมันมากจริงๆ สบู่ขัดถูนี้อาจช่วยแก้ไขปัญหานี้ได้ ในกรณีที่ผิวหน้ามีสิวหรือมีการอักเสบอยู่แล้ว ไม่แนะนำให้ใช้สบู่ ขัดถู ทั้งนี้เพราะจะทำให้ทั้งสิวและ ใบหน้าอักเสบระคายเคืองยิ่งขึ้น
๔. สบู่ที่มีส่วนผสมของผลไม้ ผัก และสมุนไพร (fruit, vegetable and herbal soaps) คือสบู่หรือ  ดีเทอร์เจนที่มีการใส่ส่วนผสมต่างๆ" ตามธรรมชาติ " ลงไป เพื่อเร้าความสนใจของผู้ซื้อว่า สบู่นี้จะช่วยดูแลรักษาสุขภาพผิวโดยสาร ธรรมชาติที่มาหล่อเลี้ยงและเป็นอาหารให้ผิวหนัง แต่แท้จริงแล้วส่วนประกอบของสบู่พวกนี้ ไม่แตกต่างไปจากสบู่ทั่วไปเลย ส่วน ผสมของผลไม้ ผัก และสมุนไพร ที่แต่งเติมลงไปอาจช่วยให้สบู่มีกลิ่นมีสีน่าใช้มากขึ้น แต่สารเหล่า นี้โดยแท้จริงแล้วไม่ได้มีประโยชน์ อะไรต่อผิว จะมีประโยชน์ก็แต่กับ ผู้ผลิต เพราะสบู่พวกนี้มีราคาสูง

สบู่นั้นจะช่วยเพียงแค่ขจัดสิ่งสกปรกออกจากผิวหนัง แต่ไม่สามารถทำให้ผิวอ่อนเยาว์ลงได้ หรือไม่สามารถขจัดรอยเหี่ยวย่นเหี่ยวแก่ ควรเลือกสบู่ที่อ่อนที่สุดใช้แล้วผิวไม่แห้งหรือแห้งน้อยที่สุด และระคายเคืองน้อยที่สุด โดยที่มีราคายุติธรรมด้วยนะครับ

ข้อมูลสื่อ

281-012-2
นิตยสารหมอชาวบ้าน 281
กันยายน 2545